Cấu tạo bàn tay và chức năng của bàn tay

Bàn tay đóng vai trò quan trọng trên cơ thể. Cấu tạo bàn tay cho phép thực hiện đa dạng các hoạt động, từ những công việc nhẹ nhàng đến những hoạt động đòi hỏi sức mạnh lớn. Vậy cấu tạo bàn tay là như thế nào?

Cấu tạo bàn tay

Bàn tay là một phần quan trọng của cơ thể con người và có cấu trúc phức tạp, giúp chúng ta thực hiện nhiều hoạt động khác nhau. Dưới đây là mô tả về cấu tạo cơ bản của bàn tay:

Xương

Cấu trúc xương bàn tay bao gồm các xương cổ tay (carpals), xương lòng bàn tay (metacarpals) và xương ngón tay (phalanges). Cổ tay có 8 xương, phân thành hai hàng gồm 4 xương ở mỗi hàng. Lòng bàn tay chứa 5 xương liên kết với xương cổ tay. Mỗi ngón tay có ba đốt xương là đốt gần (proximal phalanx), đốt giữa (middle phalanx) và đốt xa (distal phalanx), riêng ngón cái chỉ có hai đốt là đốt gần và đốt xa.

Cơ bàn tay

Cơ bàn tay giúp kiểm soát chuyển động của ngón tay và đầu ngón tay.

Các cơ này được phân chia thành nhóm cơ thenar (gồm cơ đốt sống ngón cái, cơ đầu ngón cái và cơ cuối ngón cái) và nhóm cơ hypothenar (gồm cơ cái dưới, cơ đốt sống ngón tay út, và cơ cuối ngón tay út).

Mạch máu và dây thần kinh

Mạch máu cung cấp dưỡng chất và oxy cho bàn tay. Các mạch máu chính bao gồm các mạch nhỏ trong ngón tay và các mạch lớn hơn chạy qua cổ tay.

Dây thần kinh điều chỉnh các hoạt động của cơ và nhận thông tin về xúc giác.

Gân và mô

Gân nối liền cơ với xương, giúp bàn tay thực hiện các chuyển động.

Mô mềm bao quanh xương và cơ giữ cho bàn tay có độ linh hoạt và khả năng chịu lực.

Khớp

Bàn tay có nhiều khớp, cho phép chúng ta thực hiện các chuyển động linh hoạt như cầm nắm, xoay và uốn cong ngón tay.

Da và nang lông

Da bàn tay giúp bảo vệ cấu trúc bên trong khỏi vi khuẩn và tác động của môi trường bên ngoài.

Nang lông trên da giúp duy trì nhiệt độ cơ thể và tham gia vào quá trình bảo vệ da.

Tất cả các thành phần cấu tạo nên bàn tay hoạt động cùng nhau để tạo ra sự linh hoạt và chức năng đa dạng của bàn tay trong các hoạt động hàng ngày.

Các bệnh lý thường gặp ở bàn tay

Bàn tay là một bộ phận cơ thể nhạy cảm và thường xuyên tham gia vào nhiều hoạt động. Do đó, có nhiều khả năng gặp phải các chấn thương. Dưới đây là một số chấn thương phổ biến ở bàn tay:

• Gãy xương: Gãy xương cổ tay, xương của lòng bàn tay hoặc xương của ngón tay có thể xảy ra do tai nạn, va chạm hoặc luyện tập thể thao.
• Chấn thương gân và cơ: Các chấn thương như căng gân hoặc thận chí là đứt gân, bong gân, rách cơ có thể xảy ra do các hoạt động xoay, vặn cổ tay hay vận động, luyện tập thể thao quá sức.
• Chấn thương khớp: Bàn tay có nhiều khớp nhỏ và các chấn thương có thể gặp ví dụ như viêm khớp hay thoát vị khớp có thể xảy ra do lạnh, căng thẳng hoặc hoạt động quá mức.
• Vết thương cắt và thương tích da: Sử dụng công cụ nhọn ví dụ như dao sắc không cẩn thận có thể khiến tay bị thương. Các vết thương này nên được sơ cứu kỹ lưỡng để tránh nhiễm trùng.
• Chấn thương do hoạt động thể thao: Những hoạt động thể thao như leo núi, đua xe đạp, hay bóng chày có thể dẫn đến các chấn thương như nứt xương, chấn thương gân, hoặc thậm chí là rạn da.
• Vết thương từ nhiệt độ: Nhiệt độ cao hoặc quá lạnh cũng có thể gây chấn thương cho bàn tay, gây bỏng.

Nếu bạn gặp phải bất kỳ chấn thương nào ở bàn tay, điều quan trọng nhất là tìm kiếm sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp để đảm bảo điều trị đúng cách và không nên để lâu dài.

Một số chức năng quan trọng của bàn tay

Cầm nắm vật thể

Bàn tay thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm việc cầm nắm các đối tượng và thực hiện những hoạt động phức tạp, tỉ mỉ. Ví dụ như khả năng cầm bút, vẽ, hoặc chụm ngón tay để nhặt một đồng xu là những hoạt động quan trọng của bàn tay.

Nhận diện, định danh cá nhân

Đường chỉ tay và dấu vân tay đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng nắm giữ. Các đường chỉ tay giúp tăng cường độ bám khi cầm và da ở mặt dưới của ngón tay có chứa dấu vân tay đặc biệt. Dấu vân tay là đặc điểm riêng không trùng lặp giữa các cá nhân, chúng được sử dụng để nhận diện và phân biệt mỗi người.

Theo dõi tình trạng sức khỏe

Dự báo trạng thái sức khỏe cũng liên quan đến màu sắc của lòng bàn tay. Bình thường, lòng bàn tay thường có màu hồng hào. Lòng bàn tay nhạt có thể là dấu hiệu của tình trạng thiếu máu, trong khi màu vàng có thể là biểu hiện của vấn đề gan mật. Nếu lòng bàn tay có màu đỏ son, có thể là dấu hiệu của bệnh xơ gan.

Ngoài ra, trên đầu ngón tay là móng tay và hình dạng cũng như màu sắc của nó không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn có vai trò trong việc dự báo tình trạng sức khỏe của bạn. Ví dụ, trong tình trạng bình thường, móng tay có màu hồng, nhưng nếu bạn thiếu máu hoặc sắt, móng tay có thể trở nên nhạt màu. Nếu cơ thể bị lạnh, màu móng tay sẽ trở nên tím tái hơn.

Thể hiện đặc trưng sinh học

Mỗi bàn tay được điều khiển bởi một bán cầu não đối lập, trong đó bàn tay trái được điều khiển bởi bán cầu não phải và ngược lại. Điều này có nghĩa là việc bạn thuận tay nào sẽ phản ánh rõ ràng đặc điểm riêng biệt của từng người.

Lưu ý để có bàn tay khỏe mạnh

Giữ gìn vệ sinh

Do bàn tay là khu vực tiếp xúc nhiều với các bề mặt khác nhau, tồn tại nhiều vi khuẩn, đặc biệt là ở đầu ngón tay và góc khuất của móng tay. Để ngăn chặn sự xâm nhập của tác nhân gây hại vào cơ thể, việc duy trì vệ sinh sạch sẽ cho bàn tay là cực kỳ quan trọng.

Đặc biệt, quy trình rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh là yếu tố quan trọng. Việc rửa tay cần tuân theo các bước chuẩn chỉnh để đảm bảo làm sạch tới từng kẽ hở trong bàn tay, đặc biệt là khu vực của móng tay.

Chăm sóc móng tay

Móng tay không chỉ có tác dụng làm đẹp đặc biệt đối với phụ nữ, mà còn là nơi chứa đựng nhiều vi khuẩn. Khu vực này cũng khá khó để duy trì sự sạch sẽ và vi khuẩn thường tồn tại ẩn nấp ở các kẽ móng tay. 

Do đó, thói quen cắt móng tay thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì vệ sinh sạch sẽ cho bàn tay và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.

Sử dụng găng tay

Như bạn đã biết, da bàn tay cực kỳ nhạy cảm, có thể bị kích ứng bởi một số hóa chất hoặc bụi bẩn. Do đó, khi đối mặt với thời tiết lạnh, hóa chất, hay các chất bẩn, đều nên đeo găng tay thích hợp để bảo vệ bàn tay. Găng tay không chỉ giữ ấm mà còn đảm bảo an toàn cho cả cơ thể tránh xa tác động của các chất hóa học độc hại.

Trên đây là một số thông tin quan trọng về cấu tạo bàn tay. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về một bộ phận quan trọng của cơ thể và các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho đôi bàn tay của bạn.

Xem thêm: Giải phẫu bàn tay và chức năng của chức năng của từng bộ phận