Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh: Những điều cần biết và cần làm dành cho bố mẹ

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh trở thành xu hướng mà hiện nay cha mẹ nào cũng muốn áp dụng nhằm giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Vậy giáo dục trẻ sơ sinh như thế nào cho đúng cách? Cùng Nhà thuốc Long Châu xem bài viết dưới đây nhé.

Tại sao cần phải giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh?

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ từ khi còn là bào thai cho đến khi trẻ 6 tuổi nhằm kích thích sự phát triển tối đa của não bộ, giúp con phát huy những tố chất tốt đẹp, làm cơ sở cho sự phát triển về trí tuệ và cảm xúc của con sau này.

Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh nhằm những mục tiêu như kích thích sự phát triển não bộ, giác quan, cảm xúc, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho bố mẹ trong việc nuôi dạy trẻ. Một số lợi ích khi thực hiện phương pháp đó là:

• Trẻ gắn kết với mọi người xung quanh hơn: Qua các hoạt động tương tác và chơi đùa, trẻ sơ sinh sẽ tự biết cách gắn kết với người xung quanh. Các bé sẽ ít có cảm giác sợ người lạ, không khóc và quấy khi người khác bế.
• Hình thành tính kiên nhẫn, chờ đợi cho con: Giáo dục sớm giúp các bé hình thành sự kiên trì, sự tự điều chỉnh và khả năng chờ đợi trong tương lai.
• Giúp trẻ ngủ yên giấc hơn: Các trẻ sẽ được huấn luyện về thời gian đi ngủ đúng. Việc này sẽ tránh tình trạng các bé ngủ ngày quá nhiều khiến cơ thể không có cảm giác buồn ngủ và thức suốt đêm, gây rối loạn đồng hồ sinh học, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ.
• Giúp cảm xúc, trí tuệ trẻ phát triển: Giúp cải thiện cảm xúc và trí tuệ của trẻ nhỏ thông qua các hoạt động tương tác, vui chơi và học hỏi. Điều này sẽ giúp thúc đẩy sự sáng tạo, tư duy, và khám phá của trẻ.
• Gắn kết tình cảm: Giáo dục sớm là cơ hội để cha mẹ và con cái có thời gian ở bên nhau nhiều hơn, chia sẻ niềm vui và khó khăn trong quá trình nuôi dạy con. Điều này giúp gắn kết tình cảm gia đình và tạo nên một môi trường yêu thương cho bé.
• Tạo tiền đề tốt cho con: Con có được những kiến thức nền tảng về ngôn ngữ, toán học, khoa học, âm nhạc… từ khi còn rất nhỏ. Điều này giúp con có được lợi thế khi bước vào giai đoạn mầm non và tiểu học.
• Giúp cha mẹ có thêm kiến thức nuôi dạy con: Khi áp dụng các phương pháp giáo dục này cha mẹ cũng có cơ hội học hỏi thêm nhiều kiến thức về tâm lý, sức khỏe, dinh dưỡng của trẻ. Điều này giúp cha mẹ có thể nuôi dạy con một cách khoa học và hiệu quả hơn.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sơ sinh

Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh bao gồm:

• Di truyền: Đây là yếu tố quyết định đến nhiều khía cạnh của trẻ như hình dáng, màu da, màu mắt, màu tóc… cũng như một số đặc điểm tính cách và năng lực. Di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, khiến trẻ có nguy cơ mắc một số bệnh di truyền hoặc bẩm sinh.
• Môi trường: Đây là yếu tố có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển về tâm lý, xã hội và học tập của trẻ. Môi trường bao gồm gia đình, nhà trường, bạn bè, cộng đồng… Môi trường tốt sẽ giúp trẻ có được sự an toàn, yêu thương, khen ngợi và khích lệ. Môi trường xấu sẽ khiến trẻ bị bạo lực, bỏ rơi, chê bai và áp lực.
• Kích thích: Đây là yếu tố quan trọng để kích hoạt và phát triển não bộ của trẻ. Kích thích có thể là các hoạt động vui chơi, học tập, nghệ thuật… Kích thích giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh, phát triển các giác quan và kỹ năng. Kích thích cần phù hợp với tuổi và nhu cầu của trẻ để không gây quá tải hoặc nhàm chán cho bé.

Cha mẹ cần làm gì để giáo dục trẻ sơ sinh?

Khi giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh cha mẹ cần chọn các hoạt động phù hợp với nhu cầu và độ tuổi của trẻ nhất, thực hiện và đánh giá kết quả một cách hiệu quả.

• Về chọn hoạt động phù hợp với tuổi và nhu cầu của trẻ: Mỗi giai đoạn phát triển của trẻ sơ sinh sẽ có những nhu cầu và khả năng khác nhau. Cha mẹ nên chọn những hoạt động phù hợp với tuổi và nhu cầu của trẻ để không gây quá tải hoặc nhàm chán. Ví dụ, với trẻ 1 tháng tuổi, cha mẹ có thể áp dụng 5 hoạt động đơn giản sau: Cho con nghe các loại nhạc khác nhau với âm lượng vừa đủ; dùng khăn sữa thấm các vị để con được nếm và cảm nhận; cho con nhìn một vật tập trung khoảng cách 25 - 30cm và có thể theo dõi một vật chuyển động; nói chuyện và vuốt ve con thường xuyên.
• Thực hiện hoạt động một cách khoa học và hiệu quả: Nên thực hiện hoạt động giáo dục một cách khoa học và hiệu quả để mang lại kết quả tốt nhất cho bé. Một số nguyên tắc cần tuân thủ khi thực hiện hoạt động là: Thực hiện hoạt động vào lúc con tỉnh táo và vui vẻ; thực hiện hoạt động trong khoảng thời gian ngắn từ 5 - 10 phút; thực hiện hoạt động một cách linh hoạt và sáng tạo; thực hiện hoạt động một cách nhẹ nhàng và yêu thương; thực hiện hoạt động một cách liên tục và kiên trì.
• Đánh giá kết quả và điều chỉnh hoạt động: Sau khi thực hiện giáo dục bằng các hoạt động với trẻ, cha mẹ nên đánh giá kết quả và điều chỉnh hoạt động cho phù hợp. Một số cách để đánh giá kết quả là: Quan sát biểu hiện của trẻ khi tham gia hoạt động; so sánh sự tiến bộ của trẻ qua các lần thực hiện; kiểm tra lại các cột mốc phát triển của trẻ theo tuổi; lắng nghe ý kiến của các chuyên gia về sự phát triển của trẻ. Nếu thấy hoạt động không mang lại kết quả mong muốn, cha mẹ nên điều chỉnh hoạt động cho phù hợp với trẻ, ví dụ như thay đổi nội dung, thời lượng, tần suất, phương pháp…

Những lưu ý quan trọng khi thực hiện phương pháp

Một số lưu ý quan trọng khi giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh mà cha mẹ không nên bỏ qua là:

• Không ép buộc: Nên tôn trọng nhu cầu và khả năng của trẻ, không ép buộc trẻ tham gia hoạt động giáo dục sớm khi trẻ không muốn hoặc không thể. Ép buộc trẻ sẽ gây ra những hậu quả tiêu cực như căng thẳng, lo lắng, mất tự tin, chán ghét hoạt động giáo dục, mất đi tuổi thơ vui vẻ và tự nhiên. Đặc biệt, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của trẻ.
• Không so sánh: Nên nhận thức rằng mỗi trẻ sơ sinh là một cá thể riêng biệt, có những đặc điểm và tốc độ phát triển khác nhau. Không nên so sánh trẻ với các bé khác hoặc với những tiêu chuẩn chung. So sánh trẻ sẽ gây ra những hậu quả tiêu cực như: Trẻ bị tổn thương tinh thần, mất lòng tự trọng, bị áp lực và căm ghét hoạt động giáo dục sớm, ảnh hưởng đến mối quan hệ với cha mẹ và bạn bè.
• Không quên chăm sóc bản thân: Cần chú ý đến việc chăm sóc bản thân khi giáo dục sớm cho trẻ. Cha mẹ cần có một lối sống lành mạnh, cân bằng giữa công việc và gia đình, giữ vững tinh thần lạc quan và yêu thương. Chăm sóc bản thân sẽ giúp cha mẹ có được những lợi ích sau: Sức khỏe tốt để nuôi dạy con, tâm lý thoải mái để tương tác với con, niềm vui trong cuộc sống và là tấm gương tích cực cho con noi theo.

Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu trình bày rõ về những thông tin cần thiết xoay quanh mục tiêu và lợi ích của giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh, cũng như những hoạt động và lưu ý quan trọng khi áp dụng phương pháp này. Hy vọng bài viết sẽ mang lại cho các bậc cha mẹ những thông tin hữu ích và thực tiễn trong việc nuôi dạy con cái.