HBcrAg là gì? Giá trị của dấu ấn huyết thanh HBcrAg là gì?

Bệnh nhân viêm gan B thường được đánh giá bằng các chỉ số sinh học như HBV DNA, HBsAg và ALT. Tuy nhiên, việc xác định người cần điều trị và lập quy tắc ngừng thuốc đáng tin cậy là điều khó khăn. Việc đo cccDNA có thể hỗ trợ quyết định điều trị, nhưng đòi hỏi phải can thiệp vào gan. Vào tháng 3 năm 2017, EASL đã thêm HBcrAg vào danh sách chỉ số sinh học mới, đánh dấu bước tiến trong theo dõi bệnh nhân viêm gan B. Vậy HBcrAg là gì?

HBcrAg là gì? Có gì trong thành phần của HBcrAg?

HBcrAg là gì? HBcrAg là một chất trong huyết thanh có vai trò quan trọng trong chẩn đoán viêm gan B. Nó bao gồm ba loại protein được mã hóa từ gen vùng trước lõi và lõi của virus viêm gan B. Các protein này bao gồm kháng nguyên vỏ (HBeAg) và kháng nguyên lõi (HBcAg), cùng với protein trước lõi có khối lượng phân tử 22 kDa (p22cr). HBcrAg thường được đo bằng các phương pháp xét nghiệm huyết thanh và nồng độ của nó đo được bao gồm tổng của HBeAg, HBcAg và p22cr.

HBcrAg chứa ba sản phẩm được mã hóa từ gen precore/core. HBeAg là một peptit tuần hoàn, được phát sinh từ protein trước khi protein được giải phóng và được tiết ra từ tế bào gan. HBcAg là một phần của virion và hình thành nucleocapsid bao quanh DNA của virus p22cr, là một tiền protein có khối lượng phân tử 22 kDa, có mặt trong hạt Dane rỗng không chứa DNA của HBV. Tất cả ba protein này đều chứa cùng một chuỗi 149 axit amin. HBcAg, p22cr và HBeAg có thể được đo là HBcrAg thông qua xét nghiệm huyết thanh.

Sự phát triển của xét nghiệm HBcrAg mà bạn nên biết

Nếu đã biết HBcrAg là gì thì sau đây là sự phát triển của xét nghiệm HBcrAg mà chúng ta không nên bỏ qua. Báo cáo đầu tiên về HBcrAg xuất hiện vào năm 2002, liên quan đến sự tiến bộ của xét nghiệm miễn dịch enzyme nhạy cảm đặc hiệu với HBcAg và HBeAg. Kimura và đồng nghiệp đã phát triển HBcrAg bằng cách tạo ra các sản phẩm gen core và precore bao gồm HBcAg và HBeAg. Xét nghiệm này có khả năng phát hiện HBcAg và HBeAg, ngay cả trong các mẫu dương tính chống HBc hoặc chống HBe. Sự tương quan giữa nồng độ HBcrAg và HBV DNA đã được chứng minh và độ chính xác của việc đo tải lượng HBV DNA từ xét nghiệm HBcrAg không bị ảnh hưởng bởi sự vắng mặt của HBeAg trong huyết thanh hoặc sự hiện diện của các đột biến trước đó trong bộ gen HBV.

Tiến bộ tiếp theo đã đạt được với sự phát triển của xét nghiệm miễn dịch men hóa phát quang để phát hiện HBcrAg. Sự hiệu quả của xét nghiệm này đã được chứng minh trong thực hành lâm sàng, với nồng độ HBcrAg tương quan với nồng độ HBV DNA. Các ứng dụng mới nhất của HBcrAg đã được nghiên cứu gần đây với các hệ thống định lượng hiện tại có giới hạn phát hiện thấp hơn 100 U/mL và điểm giới hạn hiện tại là 1.000 (3 log) U/mL. Nhật Bản đã là quốc gia đầu tiên đề xuất việc sử dụng HBcrAg trong hướng dẫn lâm sàng về quản lý viêm gan B mạn tính, sau đó là khu vực châu Á và cuối cùng là châu Âu.

Giá trị của dấu ấn huyết thanh HBcrAg

Sau đây là một số giá trị của dấu ấn huyết thanh HBcrAg:

Trong tiến triển tự nhiên của bệnh

Trong quá trình phát triển tự nhiên của viêm gan B, HBcrAg mang đến thông tin đáng tin cậy về hoạt động sao chép của virus mà không cần thực hiện các biện pháp xâm lấn như lấy mẫu sinh thiết gan, thay vì chỉ định lượng cccDNA. Nghiên cứu đã chứng minh rằng nồng độ HBcrAg trong huyết thanh phản ánh mức độ cccDNA trong tế bào gan, không chỉ ở bệnh nhân HBeAg dương tính mà còn ở bệnh nhân HBeAg âm tính. Ngoài ra, nồng độ HBcrAg trong huyết thanh thay đổi đáng kể qua các giai đoạn khác nhau của nhiễm HBV. Do đó, HBcrAg đóng vai trò quan trọng trong việc phân biệt giữa bệnh nhân viêm gan B mạn tính HBeAg âm tính (bệnh đang hoạt động) và nhiễm HBV mạn tính HBeAg âm tính (bệnh không hoạt động).

HBcrAg cũng hỗ trợ trong việc tiên lượng khả năng chuyển đổi huyết thanh HBeAg. Hiện nay, xét nghiệm HBeAg định tính không đưa ra thông tin này, trong khi việc sử dụng HBeAg định lượng vẫn còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, HBcrAg đã được chứng minh là một công cụ hữu ích trong dự đoán khả năng chuyển đổi huyết thanh HBeAg và hiệu quả tối ưu của HBcrAg cũng đã được xác định trong các nghiên cứu khoa học.

Trong tiến triển của ung thư gan HCC

HBcrAg có thể là một công cụ hữu ích để bác sĩ lâm sàng xác định những bệnh nhân có nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) cao hơn trong quá trình điều trị bằng chất tương tự nucleot(s)ide (NA) hoặc có nguy cơ tái phát sau điều trị ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).

Trong quá trình điều trị thuốc kháng virus

Trong quá trình điều trị bằng thuốc kháng virus, Bộ Y tế đã phát hành hướng dẫn sử dụng HBcrAg cùng với HBeAg, HBsAg và HBV-DNA để định rõ những bệnh nhân có thể ngừng điều trị nucleot(s)ide analogue (NA).

Tóm lại, HBcrAg là một dấu ấn huyết thanh không xâm lấn và có tiềm năng cao sẽ trở thành một công cụ hữu ích thay thế cho cccDNA trong việc theo dõi tiến triển của bệnh và dự đoán phản ứng điều trị của virus viêm gan B mạn tính.

Xem thêm: Chỉ số HBsAg miễn dịch tự động