Hậu quả khôn lường từ cơn sốt “làm đẹp cấp tốc” bằng Tretinoin

Cận Tết Bính Ngọ 2026, số người tìm kiếm sản phẩm “lột da, đổi da cấp tốc” tăng nhanh, đặc biệt trên các nền tảng mạng xã hội. Tretinoin nhanh chóng được quảng cáo như “thần dược” làm đẹp tức thì, khiến nhiều người tự mua nồng độ cao bôi lên da mà không có hướng dẫn của dược sĩ, bác sĩ.

Mặt sưng vù, da bong tróc vì tự ý dùng Tretinoin

Tretinoin là dẫn xuất vitamin A thuộc nhóm retinoids, có tác dụng thúc đẩy tái tạo tế bào và giảm bã nhờn nên thường được kê đơn trong điều trị mụn trứng cá, tăng sừng nang lông hoặc một số bệnh lý tại tuyến bã. Tuy nhiên đặc tính tác động mạnh khiến hoạt chất này dễ gây phản ứng kích ứng nếu sử dụng không đúng hướng dẫn.

Không ít người tự ý mua sản phẩm nồng độ cao, bôi dày hoặc bôi liên tục với kỳ vọng “lột da cấp tốc”, dẫn đến tổn thương cấp tính chỉ sau vài ngày. Những trường hợp đã có nền da yếu, từng dùng kem trộn hay mỹ phẩm kém chất lượng càng dễ gặp phản ứng mạnh, da bong đỏ kéo dài.

Chị T.H. (29 tuổi) đến khám tại Bệnh viện Da liễu Đà Nẵng cho biết từng đặt mua tuýp Tretinoin 0,1% trên mạng vì thấy nhiều nội dung quảng bá “đổi da cấp tốc”. Sau ba ngày sử dụng, da xuất hiện nóng rát, bong từng mảng, sưng phồng, lúc đó chị mới vội vàng đi khám.

Ngoài trường hợp của chị T.H. trên thực tế, tại các bệnh viện Da liễu, bác sĩ ghi nhận không ít trường hợp gặp biến chứng nghiêm trọng do lạm dụng Tretinoin, phải đến thăm khám khi da đã trong tình trạng tổn thương nghiêm trọng như:

• Đỏ rát, nóng mặt, phù nề;
• Bong tróc từng mảng;
• Tăng sắc tố sau viêm;
• Tổn thương hàng rào bảo vệ da;
• Phục hồi chậm kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng.

Tình trạng da bong mạnh không phản ánh hiệu quả làm đẹp mà chủ yếu biểu hiện da đang bị tổn thương do hoạt chất tác động quá mức lên lớp sừng. Nếu tiếp tục lạm dụng, nguy cơ để lại hậu quả lâu dài là rất rõ ràng, đặc biệt với người kỳ vọng cải thiện da nhanh trước Tết.

Tretinoin là thuốc kê đơn, không phải kem dưỡng thông thường

Các sự cố kích ứng, bong tróc da kể trên cũng cho thấy việc dùng Tretinoin cần cẩn trọng, bởi đây là một loại thuốc bôi chuyên biệt, không thể tự ý sử dụng như các sản phẩm chăm sóc da thông thường. Tretinoin được xếp vào nhóm thuốc bôi kê đơn với nhiều mức nồng độ như 0,025%, 0,05% hoặc 0,1% và chỉ nên sử dụng theo tình trạng da cụ thể.

Tuy vậy, nhiều người vẫn tự lựa chọn nồng độ cao ngay từ đầu vì cho rằng “nồng độ càng mạnh càng hiệu quả nhanh”, dẫn đến phản ứng kích ứng rõ rệt ngay trong những tuần đầu sử dụng.

Không ít trường hợp còn bôi lượng lớn hoặc dùng liên tục mỗi tối, trong khi người mới chỉ được khuyến nghị khởi đầu với tần suất thưa và luôn kết hợp dưỡng ẩm, chống nắng đầy đủ. Một số người còn đồng thời sử dụng thêm AHA, BHA, peel hoá học hoặc tẩy tế bào chết, khiến da bị quá tải, dễ viêm đỏ, bong rát, sạm nám và có thể để lại tổn thương kéo dài.

Lưu ý cần biết để sử dụng Tretinoin an toàn

Để hạn chế các phản ứng kích ứng và tổn thương, trước khi sử dụng Tretinoin cần đánh giá kỹ tình trạng da. Một số nguyên tắc quan trọng cần lưu ý gồm:

• Da đang viêm, nhiễm trùng hoặc tổn thương cần ưu tiên phục hồi trước khi sử dụng.
• Bắt đầu với tần suất thưa, tăng dần theo khả năng dung nạp của da.
• Luôn kết hợp dưỡng ẩm và chống nắng tối thiểu hai lần mỗi ngày.
• Tránh đồng thời sử dụng AHA, BHA, peel hóa học hoặc tẩy tế bào chết dễ khiến da quá tải.
• Khi có biểu hiện kích ứng, cần tạm ngưng toàn bộ sản phẩm và ưu tiên dưỡng phục hồi.
• Không tự áp dụng mẹo lan truyền trên mạng vì có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng sắc tố hoặc để lại sẹo.

Từ những hậu quả khôn lường từ cơn sốt “làm đẹp cấp tốc” bằng Tretinoin, có thể thấy làm đẹp đón Tết là nhu cầu chính đáng, nhưng không nên để sự nóng vội biến Tretinoin thành “con dao hai lưỡi”. Việc tự ý sử dụng hoạt chất mạnh này theo các trào lưu trên mạng, hay kết hợp tùy tiện với các sản phẩm khác, có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho làn da.

Do đó, trước khi bắt đầu bất kỳ liệu trình nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu hoặc dược sĩ, lựa chọn nồng độ và tần suất phù hợp, đồng thời luôn kết hợp dưỡng ẩm và chống nắng đầy đủ. Chỉ khi tuân thủ đúng hướng dẫn và chăm sóc da một cách khoa học, làn da mới được cải thiện an toàn, khỏe mạnh và sẵn sàng rạng rỡ trong những dịp quan trọng.