Hở van động mạch phổi: Nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị

Các bệnh ở phổi là một trong những bệnh lý phổ biến và nguy hiểm hàng đầu. Hở van động mạch phổi là bệnh lý ít khi xảy ra nhưng có thể để lại biến chứng khó lường nếu không được điều trị sớm. Hãy cùng Nhà Thuốc Long Châu tìm hiểu hở van động mạch phổi là gì, nguyên nhân, dấu hiệu, cách chẩn đoán và điều trị bệnh lý này trong bài viết dưới đây.

Hở van động mạch phổi là gì?

Hở van động mạch phổi là tình trạng mà van giữa tâm thất phải và động mạch phổi không thể khép kín, gây rò rỉ và làm giảm khả năng kiểm soát lưu lượng máu từ tim đến phổi như bình thường. Khi xảy ra tình trạng này, máu không thể đi đến phổi để nhận oxy và chất dinh dưỡng như cần thiết. Thay vào đó, máu có thể chảy ngược vào tâm thất phải thay vì được đưa đến phổi để nhận oxy.

Van động mạch phổi có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lưu lượng máu từ tim đến phổi trong mỗi chu kỳ co bóp của tim. Khi van hoạt động bình thường, máu sẽ chỉ chảy theo một hướng từ tâm thất phải thông qua động mạch phổi để đến phổi, nơi máu sẽ nhận oxy và trao đổi chất. Sau đó, máu giàu oxy sẽ được đưa trở lại tim qua tĩnh mạch phổi và tiếp tục được bơm đến các cơ quan khác trong cơ thể để thực hiện quá trình trao đổi chất.

Hở van động mạch phổi gồm 4 mức độ hở van 1/4, 2/4, 3/4, 4/4. Trong đó hở van động mạch phổi 1/4 và hở van động mạch phổi 2/4 là mức độ nhẹ. Từ 3/4 trở đi, tình trạng hở van có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Triệu chứng

Hở van động mạch phổi 1/4, 2/4 được coi là hở van động mạch phổi nhẹ, không biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Các dấu hiệu liên quan thường được phát hiện thông qua việc thăm khám sức khỏe, khi bác sĩ nghe thấy âm thanh lạ giữa nhịp tim.

Khi tâm thất phải phì đại do tim phải hoạt động bù trừ vì van động mạch phổi bị hở, người bệnh có thể cảm nhận những triệu chứng không bình thường. Đến khi bệnh tiến triển thành suy tim, sẽ gây ra những triệu chứng đáng chú ý như:

• Đau ngực hoặc cảm giác khó chịu vùng ngực.
• Cảm thấy mệt mỏi và mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
• Chóng mặt hoặc cảm giác hoa mắt khi thay đổi tư thế nhanh.
• Ngất xỉu hoặc suy nhược vì quá trình bơm máu của tim không đủ hiệu quả.

Hãy luôn lưu ý những triệu chứng này và đến gặp bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để được đánh giá và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây hở van động mạch phổi

Nguyên nhân

Có hai nguyên nhân phổ biến gây hở van động mạch phổi: Tăng huyết áp động mạch phổi và tứ chứng Fallot - một khuyết tật tim bẩm sinh.

Bên cạnh đó, còn có một số nguyên nhân ít phổ biến hơn gây hở van động mạch phổi, bao gồm viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, biến chứng sau điều trị tứ chứng Fallot (tim bẩm sinh), giãn động mạch phổi không rõ nguyên nhân, bệnh van tim bẩm sinh, hội chứng carcinoid, sốt thấp khớp,...

Hở van động mạch phổi nặng hiếm khi xảy ra, thường liên quan đến khuyết tật tim bẩm sinh, gây giãn thất phải và sau cùng gây rối loạn chức năng thất phải do suy tim. Trong hầu hết các trường hợp, tăng huyết áp động mạch phổi là nguyên nhân chính gây ra biến chứng này. Mặt khác, viêm nội tâm mạc gây hở van động mạch phổi cấp tính hiếm khi dẫn đến rối loạn chức năng thất phải do suy tim cấp.

Yếu tố nguy cơ

Những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch hoặc vấn đề liên quan đến van tim, thường dễ gặp nguy cơ mắc bệnh, như sau:

• Đã từng phẫu thuật điều trị hẹp van động mạch phổi.
• Bị viêm nội tâm mạc do nhiễm khuẩn.
• Tăng huyết áp động mạch phổi.

Phương pháp chẩn đoán hở van động mạch phổi

Thường thì hở van động mạch phổi được phát hiện ngẫu nhiên trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc khi tiến hành siêu âm tim Doppler vì một lý do khác. Nếu hở van nhẹ, bác sĩ có thể chẩn đoán bằng cách thực hiện siêu âm tim thông thường. Đôi khi, để đánh giá tình trạng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện đo điện tâm đồ (ECG) và chụp X-quang ngực. Kết quả của ECG có thể cho thấy dấu hiệu phì đại tâm thất phải, trong khi X-quang ngực sẽ giúp xác định mức độ giãn rộng của tâm thất phải và cung cấp bằng chứng cho tình trạng tăng huyết áp phổi.

Các phương pháp điều trị hở van động mạch phổi

Phẫu thuật

Các phương pháp điều trị hở van động mạch phổi tập trung vào xử lý nguyên nhân gây bệnh, chẳng hạn như tăng huyết áp phổi, và thường chỉ khi không còn cách nào khác mới xem xét thay van mới.

Thay van động mạch phổi là lựa chọn cuối cùng, dành cho những trường hợp triệu chứng rối loạn chức năng thất không được cải thiện và suy tim tiến triển nặng. Tuy nhiên, việc này mang theo tỷ lệ thành công và rủi ro không rõ ràng, do đó, phẫu thuật này thường chỉ được đề xuất khi thật sự cần thiết.

Sử dụng thuốc

Để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng, một số nhóm thuốc được sử dụng bao gồm:

• Thuốc hạ huyết áp như chẹn beta và chẹn kênh canxi, giúp hạ huyết áp, ổn định nhịp tim và giảm gánh nặng cho tim.
• Thuốc làm loãng máu và ngăn ngừa hình thành cục máu đông, giúp giảm nguy cơ xuất hiện cục máu đông.
• Thuốc lợi tiểu, giúp hạ huyết áp, giảm phù nề và tích nước, từ đó giảm gánh nặng cho tim. Thường được sử dụng khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn suy tim.
• Digoxin, một loại thuốc trợ tim, thường được sử dụng trong giai đoạn suy tim.

Thay đổi lối sống

Việc thay đổi lối sống cũng rất quan trọng để cải thiện sức khỏe tim mạch:

• Xây dựng chế độ ăn lành mạnh, hạn chế thực phẩm giàu chất béo như mỡ động vật, thịt đỏ, thịt lợn, và thịt bò. Bổ sung thêm cá, rau và trái cây tươi trong khẩu phần ăn.
• Giảm lượng muối tiêu thụ hàng ngày, vì muối có thể gây huyết áp cao và áp lực cho tim.
• Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê, vì chúng có thể gây căng thẳng cho tim.
• Tập luyện thể dục đều đặn vừa sức, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường sức đề kháng.

Những điều trên là những phương pháp điều trị và thay đổi lối sống quan trọng giúp hỗ trợ điều trị hở van động mạch phổi và cải thiện sức khỏe tim mạch của bạn. Tuy nhiên, hãy luôn thảo luận và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và dược sĩ để đảm bảo điều trị hiệu quả nhất và tránh các vấn đề không mong muốn.

Hở van động mạch phổi là bệnh lý nguy hiểm, do đó nắm được nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa chính là cơ hội để người bệnh phục hồi sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy chia sẻ tới người thân, bạn bè nếu bạn thấy nội dung bài viết hữu ích nhé!

Xem thêm: Hở van động mạch chủ 1/4 có đáng lo ngại?