Hoại tử cơ tim do nhồi máu cơ tim là gì? Ứng dụng công nghệ tế bào gốc trong điều trị

Công nghệ tế bào gốc mang đến hy vọng mới cho người bệnh bị hoại tử cơ tim sau nhồi máu khi giúp tái tạo mô tim bị tổn thương và phục hồi chức năng tim. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm can thiệp, mức độ tổn thương và phương pháp sử dụng tế bào gốc. Việc theo dõi lâu dài và phối hợp điều trị nội khoa vẫn đóng vai trò then chốt trong kiểm soát bệnh. Đây là bước tiến đáng chú ý trong điều trị tim mạch hiện đại.

Tổng quan về hoại tử cơ tim do nhồi máu cơ tim

Hoại tử cơ tim do nhồi máu cơ tim là tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi dòng máu nuôi tim bị cắt đột ngột dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất nuôi cơ tim. Sự thiếu hụt này khiến tế bào cơ tim chết dần và dẫn đến hoại tử không thể phục hồi. Phần lớn các trường hợp hoại tử cơ tim là hậu quả của huyết khối hình thành trong lòng động mạch vành, làm bít hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn dòng máu đến tim.

Huyết khối không phải là do cục máu đông di chuyển từ nơi khác đến mà thường bắt nguồn từ phản ứng viêm tại mảng xơ vữa. Quá trình này khiến mảng xơ vữa bị rạn vỡ làm giải phóng các thành phần bên trong, tạo điều kiện cho tiểu cầu kết dính hình thành huyết khối trắng. Huyết khối tiếp tục phát triển nhờ các yếu tố đông máu và tế bào máu khác hình thành huyết khối đỏ, gây tắc nghẽn mạch vành nghiêm trọng.

Dấu hiệu nhận biết hoại tử cơ tim bao gồm cơn đau thắt ngực điển hình như bị bóp nghẹt sau xương ức lan ra vai trái cánh tay trái, cổ hoặc hàm. Cơn đau thường kéo dài hơn 20 phút và không đáp ứng với nitroglycerin. Ngoài ra, người bệnh có thể bị vã mồ hôi, da tái lạnh, khó thở, hồi hộp hoặc buồn nôn và ói mửa. Đây là các biểu hiện lâm sàng báo hiệu nhồi máu cơ tim cấp cần cấp cứu kịp thời để hạn chế tổn thương cơ tim và nguy cơ tử vong.

Xử trí đúng cách khi bị nhồi máu cơ tim cấp giúp tăng cơ hội sống sót

Nhồi máu cơ tim cấp là tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử trí kịp thời. Phần lớn các ca tử vong xảy ra trước khi bệnh nhân đến được bệnh viện. Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ như đau thắt ngực dữ dội lan lên vai trái hoặc cánh tay trái vã mồ hôi, da tái nhợt hoặc khó thở, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế có khả năng can thiệp tái tưới máu cơ tim.

Thời gian vàng để điều trị nhồi máu cơ tim là trong vòng 1 - 2 giờ sau khi khởi phát triệu chứng. Nếu điều trị muộn hơn thì cần đảm bảo trong 6 giờ đầu để giảm thiểu tổn thương cơ tim hạn chế nguy cơ suy tim và cải thiện khả năng hồi phục lâu dài cho bệnh nhân.

Ứng dụng công nghệ tế bào gốc trong điều trị hoại tử cơ tim do nhồi máu cơ tim

Tân tạo cơ tim bằng công nghệ tế bào gốc là hướng điều trị tiên tiến đang được nghiên cứu và ứng dụng tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Phương pháp này mở ra hy vọng mới cho những bệnh nhân bị tổn thương cơ tim không thể phục hồi sau nhồi máu cơ tim dẫn đến suy tim.

Công nghệ tế bào gốc được chỉ định cho các bệnh nhân có vùng cơ tim bị hoại tử không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc can thiệp mạch vành. Những bệnh nhân này thường có phân suất tống máu giảm rõ rệt và có dấu hiệu của suy tim tiến triển.

Quy trình điều trị bắt đầu bằng việc lấy khoảng 200ml dịch tủy xương từ chính bệnh nhân. Qua quá trình xử lý chuyên biệt, bác sĩ thu được 10ml dung dịch chứa tế bào gốc không chọn lọc. Dung dịch này sau đó được bơm vào vùng cơ tim tổn thương thông qua một ống thông tim chuyên dụng. Kỹ thuật sử dụng bóng nong động mạch vành để tạo ra tình trạng tắc mạch tạm thời, giúp kéo dài thời gian tiếp xúc giữa tế bào gốc và vùng vi mạch tổn thương.

Theo báo cáo bước đầu tại Việt Nam sau 6 - 12 tháng điều trị, tất cả bệnh nhân đều không gặp biến chứng nghiêm trọng. Các chỉ số lâm sàng, siêu âm tim, chụp cộng hưởng từ và các xét nghiệm chức năng tim đều ghi nhận cải thiện rõ rệt tùy theo từng trường hợp.

Tế bào gốc không chọn lọc từ tủy xương có ưu điểm dễ thu thập và có khả năng biệt hóa thành tế bào cơ tim, cơ trơn và tế bào nội mô mạch máu. Hiện nay, công nghệ tế bào gốc còn được nghiên cứu ứng dụng trong điều trị nhiều bệnh tim mạch khác như giãn cơ tim, bệnh mạch vành mạn tính, suy tim mạn hoặc bệnh động mạch ngoại biên.

Nguồn tế bào gốc sử dụng rất đa dạng, gồm tế bào gốc từ máu ngoại vi, từ nguyên bào cơ vân hoặc tế bào phôi. Tùy từng trường hợp mà tế bào gốc có thể được đưa vào tim qua đường tĩnh mạch, tiêm trực tiếp vào thành tim hoặc vùng cơ bị tổn thương.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hoại tử cơ tim do nhồi máu cơ tim cũng như việc dùng công nghệ tế bào gốc để tân tạo cơ tim. Để phòng ngừa tình trạng hoại tử cơ tim và các biến chứng liên quan, người bệnh nên kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ tim mạch, duy trì chế độ ăn uống khoa học, luyện tập thể dục phù hợp và theo dõi sức khỏe định kỳ.