Hội chứng ảo tưởng người khác thích mình (Erotomania)

Rối loạn ảo tưởng là một loại rối loạn tâm lý mà một người không thể phân biệt được sự khác biệt giữa thực và ảo. Mỗi người có những ảo tưởng hoặc niềm tin sai lầm khác nhau, chẳng hạn như họ tin rằng họ vượt trội hơn mọi người, và Erotomania cũng là một loại ảo tưởng.

Hội chứng Erotomania là gì?

Hội chứng ảo tưởng người khác yêu mình Erotomania còn được gọi là Hội chứng De Clérambault, được đặt theo tên của bác sĩ tâm thần người Pháp đầu tiên mô tả những đặc điểm cốt lõi của hội chứng này. Erotomania là một rối loạn tâm thần đặc trưng bởi niềm tin ảo tưởng rằng một người khác, thường có địa vị xã hội cao hơn, yêu sâu sắc người bị ảnh hưởng mặc dù không có bằng chứng hoặc sự đáp lại. Đối tượng mà ảo giác tạo ra điển hình là những người không thể với tới được như người nổi tiếng, giàu có, người có vị trí xã hội cao hoặc có nhan sắc. Đó có thể là một người quen biết hoặc một người hoàn toàn xa lạ.

Điều quan trọng cần nhớ rằng Erotomania không phải là cảm giác yêu thích, say mê. Theo De Clérambault, Erotomania là việc được yêu chứ không phải yêu người khác. Người mắc chứng Erotomania có niềm tin vô căn cứ rằng người kia yêu họ bất chấp tất cả. Trong một vài trường hợp, có thể bệnh nhân không hề có tình cảm với đối tượng mà họ ảo tưởng. Họ không thể từ bỏ niềm tin vào tình yêu ảo tưởng ấy dù không hề có bằng chứng hay cảm xúc nào nào đối với nó.

Những triệu chứng thường gặp của hội chứng Erotomania

Các triệu chứng của hội chứng Erotomania ở mỗi người là khác nhau vì mỗi người trải qua ảo tưởng về tình yêu một cách khác nhau. Dấu hiệu rõ ràng nhất của người mắc hội chứng Erotomania là tin rằng ai đó có tình cảm mãnh liệt với họ.

Một đánh giá của Tiến sĩ Brendan D. Kelly tại Đại học College Dublin được công bố trên tạp chí CNS Drugs số tháng 8/2005 đã chỉ ra rằng hội chứng Erotomania phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới, tỷ lệ mắc phải giữa nữ so với nam là 3:1.

Dấu hiệu của hội chứng này có xu hướng là cảm xúc và hành vi. Các dấu hiệu về cảm xúc của Erotomania bao gồm:

• Khao khát đối tượng ảo tưởng.
• Cảm giác cô đơn và trống rỗng.
• Lòng tự trọng thấp, cảm giác tội lỗi và xấu hổ.
• Phủ nhận sự từ chối và thiếu quan tâm của ai đó.
• Hoang tưởng ghen tuông và nghi ngờ khi nghĩ rằng đối tượng trong ảo tưởng tình yêu đang lừa dối và không chung thủy.

Người mắc hội chứng Erotomania có niềm tin ảo tưởng rằng họ được một người yêu thương mãnh liệt dù thực tế hoàn toàn không phải vậy. Tình yêu ảo tưởng ấy khiến họ trở nên phấn khích và ngày càng chìm đắm vào nó. Các triệu chứng hành vi có thể biểu hiện cụ thể như:

• Ngụy tạo những tình huống, bằng chứng sai lệch về việc người kia đang theo đuổi họ, rình rập hoặc cố gắng liên lạc với họ để chứng minh tình yêu của mình.
• Cố gắng “giải mã” những thông điệp được cho là người kia luôn cố gắng gửi cho họ thông qua các phương tiện truyền thông, phim ảnh hoặc các đặc điểm về thân thể, màu sắc, sự sắp xếp đồ vật trong nhà,...
• Tức giận với những người không tin họ.
• Tiếp cận đối tượng ảo tưởng một cách lén lút hoặc trực tiếp.
• Mất hứng thú đối với các hoạt động xã hội.
• Thực hiện các hành vi liều lĩnh, gây rủi ro như tiêu nhiều tiền trong một lúc hoặc lái xe tốc độ cao.

Erotomania có sự liên kết với các tình trạng sức khỏe tâm thần khác liên quan đến ảo tưởng hoặc hành vi hưng cảm như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, rối loạn hoang tưởng hay chứng mất trí nhớ (điều này hiếm gặp).

Nguyên nhân gây ra Erotomania

Cũng giống như các loại ảo tưởng khác, nguyên nhân của hội chứng Erotomania không hoàn toàn rõ ràng, nhiều yếu tố có thể đóng vai trò trong sự phát triển của nó. Nhiều giả thuyết được đặt ra để lý giải cho việc một số người mắc phải chứng bệnh kỳ lạ này. Các nguyên nhân sinh học, tâm lý và môi trường cũng như sự kết hợp của chúng đều có thể góp phần gây ra hội chứng Erotomania. Các nguyên nhân quan trọng nhất của Erotomania có thể kể đến:

• Căng thẳng hoặc chấn thương nặng: Một người có thể phát triển chứng Erotomania như một cơ chế đối phó với căng thẳng hoặc chấn thương tâm lý lớn mà họ đã trải qua. Điều này đặc biệt đúng với chấn thương thời thơ ấu. Chấn thương góp phần gây ra chứng rối loạn tâm thần (ảo tưởng hoặc ảo giác) vì việc tiếp xúc sớm với những trải nghiệm như vậy có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não.
• Bất thường về não: Những bất thường trong chức năng não ảnh hưởng đến cách một người nhận thức và xử lý thực tế, điều này có thể mở đường cho suy nghĩ ảo tưởng và hội chứng Erotomania.
• Bị bỏ rơi về mặt cảm xúc: Đối với một số cá nhân, việc bị bỏ rơi về mặt tình cảm là một trải nghiệm đau thương dù xảy ra ở thời thơ ấu hay tuổi trưởng thành. Việc này góp phần phát triển tư duy ảo tưởng. Đối với người mắc hội chứng Erotomania, ảo tưởng được yêu thương như là một cách lấp đầy khoảng trống do sự thiếu thốn tình cảm.
• Các rối loạn thần kinh hoặc sức khỏe tâm thần khác: Giống như các loại ảo tưởng khác, Erotomania có thể xuất phát từ các tình trạng tâm thần phân liệt, mất trí nhớ hay rối loạn lưỡng cực. Những tình trạng này ảnh hưởng đến chức năng não và làm suy giảm chất dẫn truyền thần kinh. Từ đó, chúng có thể thay đổi cách một người nhìn nhận thực tế và từ đó gây ra ảo tưởng.

Erotomania có nguy hiểm không?

Tác động của Erotomania đối với cuộc sống của một người có thể rất nghiêm trọng. Việc gắn chặt vào mối quan hệ ảo tưởng thường tiêu tốn một phần đáng kể thời gian trong cuộc sống hàng ngày của một người, dẫn đến việc bỏ bê công việc và các mối quan hệ.

Việc liên tục bị ám ảnh bởi đối tượng của tình cảm ảo tưởng có thể dẫn đến hành vi rình rập, quấy rối. Việc này có thể khiến cho đối tượng cảm thấy bị quấy rối hoặc bị đe dọa. Trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể bị kiện dẫn đến các vấn đề pháp lý.

Người mắc hội chứng Erotomania không thể nhận ra bản chất ảo tưởng trong niềm tin của họ, việc này có thể cản trở mối quan hệ với những người đang cố gắng giúp đỡ họ. Họ có thể cố làm tổn thương bản thân khi ai đó nói rằng những gì họ tin là không đúng. Ở mức độ nguy hiểm hơn, hội chứng này có thể khiến họ trở nên phát cuồng, sẵn sàng giết chết đối phương rồi tự sát.

Mặc dù những người mắc hội chứng Erotomania thường không có xu hướng bạo lực nhưng họ phải đối mặt với sự kỳ thị và quan niệm sai lầm đáng kể xung quanh căn bệnh của mình.

Hiểu biết về hội chứng ảo tưởng người khác yêu mình Erotomania rất quan trọng để giảm thiểu những tác động của nó đối với cuộc sống của người mắc phải cũng như những người xung quanh họ. Thông qua thuốc và liệu pháp hỗ trợ thích hợp, những người mắc hội chứng Erotomania có thể nỗ lực kiểm soát các triệu chứng và cải thiện hoạt động hàng ngày của mình.