Hormone GH là gì? Những ai cần được điều trị bằng hormone GH?

Một số người tìm đến hormone tăng trưởng với hy vọng rằng nó sẽ giúp họ trông trẻ trung hơn. Vậy hormone GH là gì, có tác dụng chống lão hóa hay không hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Hormone GH là gì?

Hormone tăng trưởng của con người (GH) là một hormone peptide được tiết ra từ tuyến yên trước. Nó có chức năng trung tâm là điều chỉnh sự tăng trưởng và trao đổi chất sau khi sinh và thể hiện tác dụng đa năng trên các mô khác nhau của con người. Hormone tăng trưởng của con người có hai chức năng chính: Tăng trưởng cơ thể chủ yếu ở trẻ em và điều hòa các quá trình trao đổi chất.

Đối với chức năng kích thích tăng trưởng, hormone GH của con người tác động tới sự phát triển của hầu hết các mô và cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, hormone GH được biết đến nhiều nhất bởi chức năng thúc đẩy tăng trưởng đối với sụn và xương, nhất là ở tuổi thiếu niên và dậy thì. Các tế bào sụn và nguyên bào xương nhận tín hiệu từ hormone tăng trưởng sẽ tăng cường sao chép và do đó cho phép tăng trưởng về kích thước.

Khi các đĩa tăng trưởng trong xương của trẻ đã hợp nhất, hormone GH sẽ không kích thích tăng chiều cao mà khi đó nó có chức năng duy trì một cấu trúc cơ thể bình thường ổn định.

Hormone GH còn có vai trò quan trọng trong các quá trình trao đổi chất. Quá trình này giúp sản xuất, điều hòa các chất trong cơ thể bạn, giúp cân bằng nội môi. Hormone này tác động chủ yếu đến quá trình trao đổi chất bằng cách sản xuất IGF-1 là một loại hormone có cấu trúc tương tự insulin giúp điều chỉnh làm giảm lượng đường trong máu.

Ngày nay bên cạnh hormone tự nhiên, người ta đã sản xuất được hormone GH tổng hợp và là thành phần hoạt chất trong một số loại thuốc hoặc các sản phẩm khác được bán trên thị trường.

Điều gì sẽ xảy ra khi nồng độ hormone tăng trưởng quá cao hoặc quá thấp?

Khi thiếu hụt hormone tăng trưởng mà nguyên nhân thường là do tuyến yên bị suy giảm chức năng làm cho sự sản xuất bị thiếu hụt. Điều này gây ảnh hưởng khác nhau đến người lớn và trẻ em.

Thiếu GH ở người lớn sẽ gây ra các vấn đề sau:

• Giảm cảm giác hạnh phúc.
• Tăng lượng mỡ trong cơ thể.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
• Tim, cơ và xương yếu.

Thiếu HGH ở trẻ em dẫn đến:

• Tăng trưởng kém, biểu hiện là tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ chậm.
• Một khuôn mặt trông trẻ hơn bạn bè cùng trang lứa.
• Sự phát triển của tóc bị suy giảm.
• Dậy thì muộn.

Tuy nhiên, khi nồng độ hormone này quá cao trong máu cũng không phải là tốt, mà có thể gây nên các vấn đề khác nhau ở trẻ em và người lớn:

• Bệnh to cực ở người lớn: Người lớn bị bệnh to cực thường có bàn tay và bàn chân to hoặc sưng tấy và cấu trúc khuôn mặt bị thay đổi. Trong trường hợp này có thể có xương dày lên và các cơ quan to ra và có nhiều khả năng mắc các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường túyp 2 và bệnh tim mạch khác. Bệnh to cực phổ biến hơn ở tuổi trung niên khi đã hoàn tất quá trình tăng trưởng. Vì vậy, người lớn mắc bệnh to cực sẽ không thể cao thêm được nữa mà xương của họ sẽ trở nên dày hơn.
• Bệnh to cực ở trẻ em: Ít khi trẻ có thể có nồng độ hormone tăng trưởng tăng cao trước khi đạt được chiều cao cuối cùng, điều này có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của các xương dài và trẻ sẽ có một chiều cao vượt mức. Tình trạng này được gọi là bệnh to cực ở trẻ em, nhưng đôi khi nó còn được gọi là bệnh khổng lồ. Nếu không được điều trị, trẻ mắc bệnh to cực thường cao tới hai mét hoặc cao hơn. Trẻ bị bệnh to cực cũng có thể bị suy nhược, dậy thì muộn và đau đầu.

Hormone GH có làm chậm quá trình lão hóa không?

Một số người cho rằng hormone tăng trưởng là chìa khóa giúp làm chậm quá trình lão hóa. Bắt đầu ở tuổi trung niên, tuyến yên sẽ giảm sản xuất hormone này. Sự chậm lại tự nhiên này đã gây ra sự quan tâm đến việc sử dụng hormone tăng trưởng tổng hợp như một cách để ngăn chặn quá trình lão hóa, chẳng hạn sự như giảm khối lượng cơ và xương. Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng cho thấy hormone GH có thể giúp những người trưởng thành khỏe mạnh lấy lại tuổi xuân và sức sống. Hơn nữa, phương pháp điều trị GH này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác. Vì vậy, các chuyên gia khuyên không nên sử dụng HGH để điều trị các tình trạng lão hóa hoặc liên quan đến tuổi tác.

Những ai cần được điều trị bằng hormone GH?

Ở những người bị suy tuyến yên hoặc có một khối u trên tuyến yên làm cho tuyến yên giảm sản xuất hormone tăng trưởng thì cần được bổ sung bằng loại hormone tổng hợp. Đối với người lớn bị thiếu hụt hormone tăng trưởng, tiêm GH có thể:

• Tăng khả năng tập luyện;
• Tăng mật độ xương;
• Tăng khối lượng cơ bắp;
• Giảm mỡ cơ thể.

Ngoài ra, hormone GH cũng được chấp thuận trong điều trị cho người trưởng thành bị thiếu hụt hormone tăng trưởng liên quan đến AIDS hoặc HIV gây ra sự phân bổ mỡ trong cơ thể không đều.

Tác dụng phụ của việc điều trị hormone tăng trưởng tổng hợp

Điều trị hormone GH có thể gây ra một nồng độ GH cao trong máu. Do đó có thể có các tác dụng phụ sau:

• Hội chứng ống cổ tay;
• Tăng đề kháng insulin;
• Bệnh tiểu đường tuýp 2;
• Mức cholesterol trong máu cao;
• Bệnh tim mạch;
• Sưng ở cánh tay và chân;
• Đau dây thần kinh, cơ hoặc khớp;
• Tê và ngứa ran các vùng da;
• Vú to ở nam giới;
• Tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.

Vì những tác dụng phụ đáng kể như trên, không nên sử dụng loại hormone này một cách bừa bãi như sử dụng để ngăn ngừa lão hóa khi mà nguy cơ bệnh tật ở tuổi trung niên có xu hướng tăng.

Hormone GH là một peptide đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể về cả phát triển thể chất lẫn điều hòa sinh lý các quá trình chuyển hóa. Vì được tiết ra từ tuyến yên nên bất kỳ một bệnh lý ở tuyến yên đều có nguy cơ ảnh hưởng đến lượng GH tiết ra. Thiếu hay thừa loại hormone này đều gây ra các rối loạn trong cơ thể. Các chuyên gia không khuyến cáo việc sử dụng hormone tăng trưởng này để ngăn ngừa lão hóa bởi tác hại đã được chứng minh trong khi hiệu quả không rõ ràng.