Hướng dẫn cách sơ cứu khi bị ong vàng đốt

Ong vàng có tên khoa học là Vespula, có thân gồm màu đen và vàng xen kẽ nhau và bộ cánh tối màu. Ong vàng không tạo ra mật ong, chúng thích làm tổ ở những nơi rậm rạp, hẻo lánh nên chúng ta có thể tìm thấy tổ của chúng ở dưới đất, ụ mối, các bụi cây hay ở tổ kiến đã bỏ hoang lâu ngày.

Khi đốt, ong vàng tiết ra nọc độc, chính nọc độc này gây ra các phản ứng của cơ thể. Có những trường hợp nạn nhân bị ong vàng đốt bị lên cơn phản vệ gây khó thở, thậm chí tử vong. Bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn cách sơ cứu khi bị ong vàng đốt để tránh những trường hợp xấu xảy ra.

Triệu chứng khi bị ong vàng đốt

Khi bị ong vàng đốt, triệu chứng đầu tiên của bạn là cảm thấy đau đột ngột tại vị trí đốt, sau đó xung quanh vị trí đốt sẽ sưng, đỏ, nóng lên. Đây là những triệu chứng chung của người bị ong đốt.

Nốt sưng đỏ tại vị trí ong vàng đốt

Bên cạnh đó, người bị ong đốt có thể xuất hiện một số triệu chứng nguy hiểm, cần phải xử trí ngay:

• Da nổi các nốt mẩn đỏ khắp cơ thể, ngứa.
• Ho hoặc thở khò khè.
• Sưng phù môi và vùng quanh môi, lưỡi, mặt, có thể sưng phù cả vùng hầu họng.
• Khó thở, đau thắt vùng cổ họng, hoặc ngực, có thể nghe thấy tiếng thở rít.
• Nôn hoặc tiêu chảy.
• Cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, có thể bị bất tỉnh.

Những triệu chứng nguy hiểm trên được gọi chung là phản vệ. Nó là một phản ứng dị ứng, có thể xuất hiện ngay lập tức sau khi tiếp xúc với nọc độc của ong vàng, cũng có thể sau vài phút, vài giờ. Thông thường triệu chứng sẽ xuất hiện trong vòng 30 phút, hoặc có thể 3 - 4 giờ.

Cơ chế của phản vệ: Khi nọc độc của ong vàng vào cơ thể, các tế bào mast sẽ giải phóng histamin. Histamin gắn vào các thụ thể trên mạch máu, khiến chúng giãn ra nên da bạn sẽ đỏ, sưng và ngứa. Mức độ nặng nhất của phản vệ là sốc phản vệ do khi đấy histamin gây giãn toàn bộ các mạch máu, có thể khiến cho người bị ong đốt tử vong chỉ trong vòng một vài phút.

Thường những người bị dị ứng do ong vàng đốt sẽ có tiền sử dị ứng với thức ăn hay các dị nguyên như lông chó mèo, mạt nhà... Tuy nhiên vẫn có những người chưa từng phát hiện tiền sử bản thân dị ứng bao giờ.

Các bước sơ cứu khi bị ong vàng đốt

Các bước sơ cứu khi bị ong vàng đốt kịp thời giúp tránh được nhiều nguy hiểm về sau

Bước 1: Tránh xa đàn ong để tránh bị đốt nhiều hơn

Khi bị ong đốt cần nhanh chóng tránh xa đàn ong, nếu không sẽ có nhiều vết đốt hơn. Thông thường, khi bạn bị ong vàng đốt là do bạn không may giẫm phải hay đụng phải tổ của chúng. Khi đó, chúng cảm thấy bị đe dọa và đốt bạn, chúng kêu gọi tăng cường các con ong khác đến bằng cách tỏa ra mùi hương. Khi đấy các con ong khác sẽ nhanh chóng bay đến để trợ giúp đồng đội thoát khỏi nguy hiểm và để bảo vệ tổ ong. Do đó hãy nhanh chóng rời khỏi vị trí đứng mà bạn bị đốt để không bị đốt quá nhiều.

Bước 2: Tháo ngòi ong ra khỏi vết đốt

Sau khi rời khỏi tổ ong hãy tháo ngòi của chúng, vì nếu để đấy nọc độc vẫn sẽ tiếp tục đi vào cơ thể bạn. Bình tĩnh dùng vật nhọn như mũi dao, hay vật mỏng như tấm thể để khều ngòi chích ra. Tránh dùng tay để nặn ngòi, bởi làm thế sẽ khiến nọc độc lan tỏa và đi sâu hơn vào cơ thể.

Bước 3: Quan sát tình trạng người bị ong đốt

Nếu người bị đốt có các triệu chứng của phản vệ

Thông thường nếu một người biết họ bị dị ứng với ong đốt hoặc dị nguyên khác, họ thường sẽ mang theo ống tiêm tự động Adrenalin. Cần lấy ống tiêm ra và tiêm ngay lập tức vào đùi của nạn nhân. Trong trường hợp phản vệ, nếu người bị đốt không được điều trị ngay lập tức bằng tiêm Adrenalin, phản vệ có thể gây tử vong. Thuốc này gây đảo ngược phản ứng dị ứng, ít nhất là tạm thời để cung cấp thời gian cứu sống cần thiết để đưa bệnh nhân đến cơ sở chuyên khoa điều trị.

Tiêm ống tiêm Adrenalin vào đùi người bị ong đốt

Sau đó gọi ngay cấp cứu. Cho họ uống một viên thuốc kháng histamin nếu có.

Tiếp tục theo dõi các triệu chứng của họ sau khi dùng Adrenalin. Theo dõi hô hấp xem họ còn khó thở không (nhịp thở là bao nhiêu, kiểu thở thế nào, các cơ hô hấp có bị co kéo không), tim mạch (mạch đập có nhanh không, nhịp có đều không), nếu có điều kiện có thể theo dõi cả huyết áp của họ. Hỏi xem họ còn thấy buồn nôn, chóng mặt không. Việc theo dõi là cần thiết bởi họ có thể xuất hiện cơn phản vệ tiếp theo. Nếu xuất hiện cơn phản vệ thứ 2 và họ ở trong tình trạng khó thở, có thể hô hấp nhân tạo nếu cần.

Nếu người bị đốt không có triệu chứng của phản vệ

Lúc này, người bị ong đốt chỉ cảm thấy sưng đau, đỏ và ngứa tại vị trí đốt. Hãy cân nhắc cho họ uống một viên thuốc kháng histamin và giảm đau. Thuốc kháng histamin sẽ giúp làm giảm các ảnh hưởng của histamin lên cơ thể bằng cách tranh chấp histamin để gắn vào các thụ thể, ngăn chặn histamin gây ra các triệu chứng dị ứng.

Bước 4: Chườm lạnh lên vùng bị ong vàng đốt

Việc làm này có thể giúp giảm sưng và đau. Có thể dùng một tấm vải quấn quanh đá lạnh để đặt lên vùng bị sưng. Không chườm đá trực tiếp lên trên bởi có thể gây cảm giác tê cóng.

Chườm lạnh giúp làm giảm sưng và đau do ong vàng đốt

Cách phòng tránh bị ong vàng đốt

Dưới đây là một số điều bạn cần lưu ý để tránh bị ong vàng đốt:

• Tránh tiếp xúc với tổ ong, tuyệt đối không được chọc phá tổ ong.
• Do ong vàng thường làm tổ tại những nơi hẻo lánh rậm rạp nên khi đến những nơi thế này hãy chú ý quan sát kỹ xung quanh, tránh đụng vào hoặc giẫm phải tổ ong. Thường xuyên vệ sinh, phát quang bụi rậm, bụi cây xung quanh nhà. Khi ong xuất hiện cần đứng yên, không được chạy.
• Khi đi rừng, đi dã ngoại, tránh mặc quần áo quá sặc sỡ, không dùng nước hoa, mỹ phẩm có mùi thơm ngọt thu hút ong. Cần phải đi giày dép đầy đủ, tránh đi chân đất, tránh mặc quần áo quá rộng. Nên mặc quần áo dày, kín, đi găng tay, đội mũ khi đến những nơi có cây cối rậm rạp.
• Khi biết bản thân bị dị ứng với bất kỳ dị nguyên nào, hãy nhớ luôn mang ống tiêm Adrenalin theo mình. Điều này rất quan trọng bởi nó có thể cứu sống bạn chỉ trong vòng vài ba giây ngắn ngủi.

Bài viết này đã trình bày về cách sơ cứu khi bị ong vàng đốt, mong rằng bài viết đã đem đến những thông tin hữu ích cho quý bạn đọc. Đừng quên theo dõi trang web của Nhà thuốc Long Châu để cập nhật những kiến thức về y học và đời sống khác nữa nhé!

 Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp