Con tò vò có đốt không? Cách xử lý khi bị tò vò tấn công

Không ít người đã từng nhìn thấy hoặc phải đối mặt với con tò vò - loài côn trùng thường làm tổ trên mái nhà, hiên tường hoặc bụi cây. Nhiều người thường thắc mắc không biết tò vò có đốt người giống ong hay không. Nếu bạn cũng là một trong số đó, hãy cùng Long Châu tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây!

Con tò vò có đốt không?

Tò vò là một loài ong bắp cày sống theo đàn nhỏ và có cấu tạo cơ thể tương tự ong vò vẽ. Chúng sở hữu ngòi đốt và tuyến nọc độc ở phần cuối bụng, dùng để tự vệ hoặc săn mồi. Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng tò vò là loài hiền lành, không đốt người, không độc hại.

Tuy nhiên, trên thực tế, tò vò sẽ tấn công khi cảm thấy bị đe dọa hoặc khi con người vô tình xâm phạm lãnh thổ của chúng. Cơ chế tấn công của tò vò chủ yếu mang tính phòng vệ tự nhiên, chứ không phải hành vi chủ động gây hại. Như vậy, con tò vò có đốt không câu trả lời là có.

Một số tình huống phổ biến có thể khiến tò vò tấn công gồm:

• Vô tình chạm hoặc va vào tổ, khiến chúng tưởng rằng bạn là kẻ thù;
• Phá tổ hoặc gây rung động mạnh quanh khu vực tổ, ví dụ khi quét mạng nhện, sửa mái nhà hay dọn sân;
• Đến quá gần khu vực có ấu trùng hoặc trứng, khiến tò vò mẹ phản ứng để bảo vệ con non.

Thông thường, tò vò có thể tấn công tập thể nếu tổ bị xâm phạm, do đó vết đốt có thể gây tổn thương đáng kể, đặc biệt ở vùng da mỏng hoặc nhạy cảm.

Bị tò vò đốt có nguy hiểm không?

Mặc dù tò vò không phải loài quá nguy hiểm, song vết đốt vẫn có thể gây tổn thương nghiêm trọng nếu xảy ra ở vùng nhạy cảm như mắt, cổ, môi hoặc miệng. Người bị tò vò đốt thường cảm thấy đau rát dữ dội, sưng đỏ và đôi khi phồng rộp tại vị trí vết đốt. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là mức độ phản ứng phụ thuộc vào cơ địa của từng người.

Với người bình thường, triệu chứng chỉ ở mức nhẹ và có thể xử lý tại nhà. Nhưng với người bị dị ứng nọc côn trùng, vết đốt của tò vò có thể dẫn đến phản ứng mạnh như sưng toàn thân, nổi mề đay, khó thở hoặc chóng mặt. Nhiều trường hợp bị ngộ độc ong đốt, sốc phản vệ cần được đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Cách xử lý đúng khi bị tò vò đốt

Mặc dù vết đốt của tò vò thường không quá nghiêm trọng, nhưng nếu xử lý sai cách, nọc độc có thể gây sưng đau kéo dài hoặc dẫn đến phản ứng dị ứng nguy hiểm. Vì vậy, khi bị tò vò tấn công, bạn cần giữ bình tĩnh và thực hiện đúng các bước sơ cứu để hạn chế tổn thương.

Bước 1 - Rời khỏi khu vực có tò vò

Khi bị đốt, bạn tuyệt đối không quơ tay, đập hoặc la hét, vì những hành động này khiến tò vò cảm nhận nguy hiểm và trở nên hung dữ hơn. Cách tốt nhất là nhẹ nhàng, nhanh chóng di chuyển ra xa khu vực có tổ để tránh bị đốt thêm. Tò vò có xu hướng bảo vệ lãnh thổ và ấu trùng, nên nếu bạn tiếp tục đứng gần, chúng có thể quay lại tấn công lần nữa.

Bước 2 - Làm sạch và giảm đau tại chỗ

Sau khi ra khỏi khu vực có tò vò, việc quan trọng là làm sạch vùng da xung quanh vết đốt để hạn chế nhiễm khuẩn, sau đó áp dụng biện pháp giảm đau và chống sưng. Bạn có thể dùng xà phòng và nước sạch rửa nhẹ nhàng quanh vùng bị đốt, tránh chà mạnh để không làm vết thương lan rộng.

Tiếp theo, hãy chườm đá lạnh trong 10 - 15 phút để giảm sưng và cảm giác đau rát. Bị ong đốt bôi gì cho nhanh khỏi? Bạn có thể bôi kem hydrocortisone hoặc gel nha đam để làm dịu da, hạn chế ngứa và sưng tấy. Trong trường hợp không có sẵn thuốc, bạn có thể dùng nước muối sinh lý rửa tạm để làm sạch và giảm cảm giác rát.

Bước 3 - Theo dõi phản ứng dị ứng

Sau khi sơ cứu, bạn cần theo dõi phản ứng của cơ thể trong vài giờ đầu. Nếu vết đốt chỉ sưng nhẹ, hơi đỏ và đau rát cục bộ, bạn có thể tiếp tục chăm sóc tại nhà bằng cách bôi thuốc giảm sưng và nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như sưng to, nổi mề đay lan rộng, khó thở, chóng mặt hoặc buồn nôn, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời. Đây có thể là dấu hiệu sốc phản vệ với nọc độc tò vò.

Đặc biệt, những người có tiền sử dị ứng côn trùng nên chuẩn bị sẵn thuốc kháng histamine hoặc thuốc epinephrine (theo hướng dẫn của bác sĩ) để xử lý khẩn cấp khi cần thiết.

Cách phòng ngừa bị tò vò đốt

Ngoài việc thắc mắc về con tò vò có đốt không, nhiều người còn quan tâm đến cách phòng ngừa bị tò vò đốt. Để phòng ngừa bị tò vò đốt, bạn có thể áp dụng những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả sau:

• Không chọc phá tổ tò vò: Không đứng gần hoặc chọc phá tổ tò vò vì chúng có thể tấn công để bảo vệ tổ, đặc biệt với các loài lớn và hung dữ như Vespa mandarinia.
• Mặc quần áo bảo hộ khi làm vườn hoặc ngoài trời: Bạn nên mặc áo dài tay, quần dài, găng tay và giày kín để hạn chế vùng da hở khi làm vườn. Việc này giúp giảm nguy cơ bị tò vò đốt khi đi qua khu vực có tổ.
• Giữ yên và di chuyển chậm khi gặp tò vò: Nếu tò vò bay xung quanh bạn, hãy đứng yên hoặc di chuyển nhẹ nhàng thay vì vung tay hoặc chạy nhanh. Những hành động này có thể kích thích chúng tấn công và làm tăng nguy cơ bị đốt.
• Tránh mùi hương mạnh: Nước hoa, dầu gội hoặc mùi thực phẩm ngọt có thể thu hút tò vò. Bạn nên hạn chế sử dụng những mùi hương này khi ở ngoài trời hoặc gần tổ tò vò.
• Đeo bảo hộ nếu cần tự xử lý tổ tò vò: Nếu tổ tò vò gần nơi sinh sống và bạn bắt buộc phải xử lý, hãy mặc quần áo dài tay, găng tay, giày kín và mặt nạ bảo vệ để giảm nguy cơ bị đốt. Sau khi tổ bị loại bỏ, cần dọn dẹp khu vực sạch sẽ, che kín thức ăn và lấp các khe hở để tránh tò vò quay lại làm tổ.

Tóm lại, với thắc mắc con tò vò có đốt không, câu trả lời là có và nọc của chúng có thể gây đau, sưng hoặc phản ứng nghiêm trọng với những người nhạy cảm. Trong trường hợp không may bị tò vò đốt, việc xử lý kịp thời và đúng cách sẽ giúp giảm đau, tránh các biến chứng nguy hiểm.