Triệu chứng khi bị ong vò vẽ đốt và những điều cần lưu ý

Trong đời sống hằng ngày, nguy cơ tiếp xúc với ong vò vẽ không hề hiếm, nhất là với những người làm nông, đi rừng hoặc sinh sống gần khu vực có nhiều cây cối rậm rạp. Khác với nhiều loài ong khác, ong vò vẽ có tính hung hãn, tập trung thành đàn và thường tấn công khi cảm nhận nguy hiểm. Nọc độc của chúng chứa nhiều hoạt chất độc hại, gây ảnh hưởng trực tiếp đến máu, gan, thận và hệ miễn dịch. Do đó, việc tìm hiểu rõ các triệu chứng do ong vò vẽ đốt không chỉ giúp người bị nạn xử trí đúng mà còn giúp mọi người nâng cao cảnh giác, chủ động phòng tránh.

Triệu chứng khi bị ong vò vẽ đốt

Ong vò vẽ có đặc điểm tấn công hung hãn và nọc độc mạnh hơn nhiều loài ong khác. Khi bị đốt, cơ thể con người có thể phản ứng ngay tại chỗ hoặc xuất hiện rối loạn toàn thân nguy hiểm. Việc nhận diện đầy đủ triệu chứng do bị ong vò vẽ đốt sẽ giúp người bệnh cũng như người xung quanh kịp thời đưa ra phương án xử trí, hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng và sốc phản vệ.

Các phản ứng tại chỗ sau khi bị ong vò vẽ đốt

Triệu chứng tại chỗ là biểu hiện đầu tiên và dễ nhận biết nhất sau khi tiếp xúc với nọc ong vò vẽ. Người bệnh thường thấy rõ thay đổi trên vùng da bị đốt chỉ trong vài phút:

Đau buốt và nóng rát

Cảm giác như bị kim châm, tăng dần trong những phút đầu sau khi bị đốt.

Sưng đỏ và cứng

Vùng da quanh vết đốt nhanh chóng sưng nề, đỏ rực, đôi khi nổi gồ so với da bình thường.

Ngứa ngáy và khó chịu

Nọc độc kích thích thần kinh cảm giác khiến người bệnh bứt rứt, đặc biệt là trẻ em.

Bóng nước hoặc loét nhỏ

Ở những trường hợp nọc độc nhiều, vùng da có thể phồng rộp, thậm chí loét nhẹ nếu không được vệ sinh kịp thời.

Sưng lan rộng khi bị nhiều vết đốt

Chẳng hạn cả bàn tay, cánh tay hoặc mí mắt đều sưng to, làm hạn chế vận động, cử động khó khăn.

Các phản ứng này thường giảm dần trong vài giờ nếu cơ thể không quá nhạy cảm. Tuy nhiên, khi sưng đỏ tiến triển nhanh, lan rộng hoặc kèm theo đau dữ dội, đó là dấu hiệu cảnh báo độc tố đang thấm sâu vào mô mềm và cần được theo dõi cẩn thận.

Triệu chứng toàn thân khi bị ong vò vẽ đốt

Ngoài những phản ứng tại chỗ, nọc ong vò vẽ còn có khả năng lan tỏa trong cơ thể, gây ra nhiều rối loạn toàn thân nguy hiểm. Một số dấu hiệu điển hình gồm:

Nổi mẩn đỏ và mề đay khắp cơ thể

Xuất hiện từng mảng lớn, ngứa dữ dội, dễ nhầm với dị ứng thông thường.

Rối loạn tiêu hóa

Buồn nôn, nôn ói liên tục, đau bụng quặn, có thể kèm tiêu chảy.

Biểu hiện thần kinh

Đau đầu, chóng mặt, choáng váng, giảm khả năng tập trung, cơ thể mệt lả. Người bệnh có thể đổ mồ hôi lạnh toàn thân, cảm giác lo âu hoảng sợ, tay chân run rẩy. Trong một số trường hợp nặng hơn có thể co giật, rối loạn ý thức hoặc hôn mê.

Khó thở và tức ngực

Đây là dấu hiệu nguy hiểm nhất, cho thấy đường thở có thể bị phù nề. Người bệnh thở rít, khàn tiếng, thậm chí ngưng thở nếu không cấp cứu.

Rối loạn tim mạch

Tim đập nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực; huyết áp dao động thất thường, dẫn đến choáng váng hoặc ngất xỉu.

Những triệu chứng kể trên có thể xuất hiện rải rác hoặc đồng thời, tùy theo số lượng ong đốt, vị trí vết đốt và cơ địa từng người. Đặc biệt, với những trường hợp bị nhiều ong vò vẽ tấn công, độc tố có thể gây tổn thương gan, thận, tan máu hoặc tiêu cơ vân. Đây là tình huống cực kỳ nguy hiểm, cần nhập viện khẩn cấp để xử lý.

Sốc phản vệ và biến chứng nguy hiểm

Trong số các triệu chứng do ong vò vẽ đốt, sốc phản vệ được xem là biến chứng nghiêm trọng nhất. Đây là phản ứng dị ứng toàn thân cấp tính, xuất hiện rất nhanh chỉ sau vài phút đến vài chục phút sau khi bị đốt.

Người bệnh có thể tụt huyết áp đột ngột, chóng mặt, hoa mắt, mạch nhanh và yếu, da tái nhợt, vã mồ hôi lạnh. Cùng lúc, tình trạng khó thở dữ dội, thở rít hoặc khò khè xảy ra. Bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái lơ mơ, thậm chí mất ý thức. Nếu không được cấp cứu kịp thời, sốc phản vệ có thể dẫn tới tử vong.

Ngoài sốc phản vệ, việc bị nhiều ong vò vẽ đốt cùng lúc có thể dẫn đến tan máu, tiêu cơ vân, suy thận cấp hoặc tổn thương gan. Các cơ quan quan trọng như tim, phổi cũng có thể bị ảnh hưởng nặng nề. Một số trường hợp ghi nhận rối loạn đông máu, xuất huyết dưới da hoặc tiểu ra máu. Đây là những biến chứng đặc biệt nguy hiểm, thường gặp ở người bị hàng chục đến hàng trăm vết đốt.

Khi nào cần đến cơ sở y tế ngay?

Không phải trường hợp nào bị ong vò vẽ đốt cũng nguy hiểm nhưng việc nhận biết dấu hiệu cảnh báo để đến bệnh viện sớm là vô cùng quan trọng.

Người bệnh cần đi cấp cứu ngay nếu có các biểu hiện như:

• Khó thở;
• Thở rít;
• Đau tức ngực;
• Chóng mặt;
• Lơ mơ;
• Tụt huyết áp;
• Ngất xỉu;
• Nôn ói liên tục;
• Co giật hoặc cảm giác tê bì toàn thân bất thường.

Trường hợp bị nhiều vết đốt, đặc biệt ở đầu, mặt, cổ và vùng ngực, nguy cơ biến chứng càng cao nên càng cần thăm khám sớm.

Ngoài ra, những người có tiền sử dị ứng, hen phế quản hoặc bệnh tim mạch cũng nên đến bệnh viện ngay sau khi bị ong vò vẽ đốt để được theo dõi và điều trị. Việc chần chừ có thể khiến tình trạng ngày càng diễn tiến nhanh chóng và khó kiểm soát hơn.

Ong vò vẽ là loài có nọc độc mạnh, dễ gây ra nhiều rối loạn nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Các phản ứng tại chỗ thường chỉ gây khó chịu nhưng triệu chứng toàn thân và đặc biệt là sốc phản vệ có thể đe dọa trực tiếp tính mạng. Vì vậy, việc nhận diện sớm triệu chứng khi bị ong vò vẽ đốt và xử trí kịp thời đóng vai trò quyết định trong bảo vệ an toàn cho người bệnh. Mỗi người nên trang bị cho mình kiến thức cơ bản để ứng phó, đồng thời chủ động phòng tránh nguy cơ tiếp xúc với ong vò vẽ trong đời sống hằng ngày.