Ong đốt vào mắt và cách xử lý an toàn cần biết

Trong số các tai nạn thường gặp khi tiếp xúc với ong, ong đốt vào mắt được xem là trường hợp đặc biệt nghiêm trọng. Nọc ong không chỉ gây đau rát, sưng tấy mà còn có thể để lại những hậu quả nặng nề như viêm loét giác mạc, suy giảm thị lực hoặc thậm chí mù lòa nếu không được cấp cứu kịp thời. Nhiều trường hợp đã nhập viện trong tình trạng phù nề toàn bộ mí mắt, mủ chảy ra từ kết mạc hoặc nhãn cầu bị tổn thương nghiêm trọng. Vì vậy, việc trang bị kiến thức y khoa chính xác là điều cần thiết để xử trí đúng trong những phút đầu tiên.

Triệu chứng thường gặp khi bị ong đốt vào mắt

Khi ong đốt vào mắt, phản ứng thường xảy ra rất nhanh do vùng mắt tập trung nhiều dây thần kinh cảm giác và mạch máu. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng từ nhẹ đến nặng sau đây:

Đau nhói dữ dội

Cảm giác đau như bị kim châm, lan nhanh quanh hốc mắt khiến người bệnh khó mở mắt.

Sưng nề và đỏ mắt

Mi mắt, kết mạc phù nề mạnh, có khi sưng che lấp toàn bộ nhãn cầu, khiến mắt nhắm kín.

Chảy nước mắt liên tục

Phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ dị vật và độc tố.

Cảm giác cộm xốn, dị vật trong mắt

Do ngòi ong hoặc nọc ong gây kích thích giác mạc.

Giảm thị lực tạm thời

Người bệnh cảm giác nhìn mờ, chói sáng, khó tập trung. Trong một số ca nặng, thị lực suy giảm nghiêm trọng ngay sau khi bị đốt.

Xuất huyết dưới kết mạc hoặc giác mạc

Một số trường hợp nọc ong gây tổn thương mạch máu nhỏ, làm xuất hiện các vết đỏ hoặc loét bề mặt mắt.

Biến chứng toàn thân

Nếu lượng nọc độc lớn, người bệnh có thể kèm theo chóng mặt, khó thở, nổi mề đay hoặc tụt huyết áp.

Ngoài ra, một số bệnh nhân có thể xuất hiện phản ứng chậm sau vài giờ như sưng lan xuống má, đau nhức lan ra thái dương hoặc cảm giác mắt mệt mỏi kéo dài. Điều này dễ khiến người bệnh chủ quan, bỏ qua việc thăm khám chuyên khoa, dẫn đến nguy cơ biến chứng muộn.

Ong đốt vào mắt nguy hiểm như thế nào?

Không ít người vẫn thắc mắc ong đốt vào mắt liệu có gây ảnh hưởng lâu dài. Thực tế, vùng mắt vô cùng nhạy cảm nên nọc ong có thể gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng:

Viêm kết mạc và giác mạc

Nọc độc kích thích niêm mạc mắt, gây viêm đỏ, đau rát, thậm chí loét giác mạc.

Suy giảm thị lực

Độc tố có thể làm mờ mắt kéo dài, ảnh hưởng đến khả năng nhìn xa và nhìn gần.

Hoại tử mô quanh mắt

Trường hợp nặng, nọc ong phá hủy mô mềm dẫn đến hoại tử mi mắt hoặc ổ mắt.

Nhiễm trùng mắt

Nếu không rửa sạch và điều trị sớm, vi khuẩn dễ xâm nhập gây viêm mủ, đe dọa nhãn cầu.

Sốc phản vệ

Ong vò vẽ hoặc ong mật khi tấn công vùng mắt có thể tiết lượng lớn nọc độc, gây tụt huyết áp, khó thở và đe dọa tính mạng trong một số trường hợp.

Ngoài những biến chứng cấp tính, một số trường hợp còn ghi nhận sẹo giác mạc, tăng nhãn áp thứ phát hoặc viêm loét tái phát nhiều lần, khiến người bệnh phải điều trị lâu dài và có nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn nếu không được can thiệp đúng cách.

Như vậy, thay vì chỉ lo lắng bị ong đốt sưng mắt có nguy hiểm không, mỗi người cần ý thức rằng đây là một cấp cứu nhãn khoa thực sự.

Cách xử trí khi bị ong đốt vào mắt

Việc xử trí đúng cách trong những phút đầu tiên sẽ quyết định rất lớn đến tiên lượng của người bệnh. Các bước sơ cứu cơ bản gồm:

Giữ bình tĩnh và không dụi mắt

Động tác dụi mạnh có thể khiến ngòi ong cắm sâu hơn và làm lan độc tố.

Loại bỏ ngòi ong nếu có thể thấy

Dùng tăm bông sạch hoặc vật phẳng nhẹ nhàng gạt ngang, tránh nặn bóp.

Rửa mắt bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý

Biện pháp này giúp loại bỏ nọc ong và làm dịu bề mặt giác mạc.

Chườm lạnh bên ngoài mi mắt

Dùng khăn sạch bọc đá chườm nhẹ 10 - 15 phút để giảm đau và sưng.

Tránh tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid

Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid vì có thể che lấp triệu chứng hoặc làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt ngay lập tức

Người bệnh nên sớm đi khám, đặc biệt khi mắt sưng to, nhìn mờ, chảy mủ hoặc xuất hiện triệu chứng toàn thân.

Lưu ý, trong mọi trường hợp ong đốt vào mắt, người bệnh cần được thăm khám bởi bác sĩ nhãn khoa để đánh giá mức độ tổn thương và có hướng điều trị phù hợp như dùng kháng sinh, thuốc chống viêm hoặc can thiệp ngoại khoa khi cần thiết.

Phòng tránh ong đốt vào mắt

Để hạn chế rủi ro bị ong tấn công, mỗi người có thể chủ động áp dụng những biện pháp sau:

• Không lại gần hoặc chọc phá tổ ong vì ong thường hung dữ và dễ tấn công khi cảm thấy bị đe dọa.
• Mặc quần áo dài tay, sáng màu khi đi rừng hay làm vườn, giúp hạn chế vùng da và mắt tiếp xúc với ong.
• Đeo kính bảo hộ khi lao động ngoài trời, đặc biệt ở khu vực có nhiều cây cối hoặc ong mật.
• Không dùng mỹ phẩm hoặc nước hoa mùi ngọt nồng vì ong thường bị thu hút bởi hương thơm đậm.
• Luôn quan sát xung quanh khi hoạt động ngoài trời để tránh tiếp xúc bất ngờ với đàn ong.
• Trang bị thuốc chống dị ứng, nhất là người có tiền sử dị ứng nên mang theo để sử dụng khi cần thiết.

Việc chủ động phòng tránh không chỉ giúp bảo vệ đôi mắt mà còn giảm nguy cơ gặp tai nạn tương tự cho trẻ em và người cao tuổi.

Ong đốt vào mắt là tình huống cấp cứu y khoa nguy hiểm, có thể để lại di chứng nặng nề cho thị lực nếu xử trí chậm trễ. Việc nhận diện sớm triệu chứng, hiểu rõ nguy cơ và áp dụng đúng các bước sơ cứu là điều bắt buộc để bảo vệ đôi mắt. Thay vì chỉ quan tâm đến việc ong đốt sưng mắt gây đau và khó chịu, mỗi người cần ý thức rằng đây là tai nạn có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đời. Chủ động phòng tránh, giữ bình tĩnh khi gặp sự cố và đến bệnh viện chuyên khoa ngay là cách duy nhất để giảm thiểu biến chứng và bảo vệ an toàn cho đôi mắt.