Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản

Chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản là việc làm cần thiết giúp bảo vệ và nâng cao sức khỏe bệnh nhân. Trong khi bệnh nhân còn nằm viện thì sẽ được thực hiện các công việc như thay băng, thay canuyn, rửa lỗ đặt khí quản, hút đờm với khí dung chống bội nhiễm tại chỗ cho người bệnh. Cùng tìm hiểu chi tiết cách chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản trong bài viết này nhé!

Phương pháp đặt nội khí quản là gì?

Các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp thường khá phổ biến và các phương pháp điều trị cũng rất hiệu quả, tuy nhiên cũng có nhiều bệnh nhân không thể điều trị dứt điểm hoặc bệnh phát triển nặng đến mức khó thở. Một trong những cách để cải thiện tình trạng này là đặt nội khí quản.

Đặt nội khí quản được hiểu là việc chuyên gia y tế đưa một ống thông qua miệng, thanh quản hoặc mũi. Mục đích là kiểm soát đường thở và kiểm soát việc thông khí. Mặc dù biết phương pháp đặt ống nội khí quản giúp ích rất nhiều cho việc duy trì cũng như bảo vệ mạng sống cho nhiều bệnh nhân, nhưng việc thực hiện thủ thuật này không phải lúc nào cũng hiệu quả, thậm chí có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Đặt nội khí quản giúp kiểm soát việc thông khí

Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản an toàn

Dưới đây là hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản an toàn, cụ thể:

Chăm sóc lỗ mở đặt nội khí quản

Khi đặt nội khí quản thường phải mở một lỗ để đường thông đưa không khí vào thẳng khí quản mà không phải qua đường mũi họng. Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, lỗ thở này có thể tồn tại tạm thời hoặc vĩnh viễn. Đối với bệnh nhân đặt nội khí quản lâu dài thì cần biết cách chăm sóc lỗ mở khí quản này để tránh nhiễm trùng.

Tại bệnh viện, điều dưỡng sẽ thực hiện chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản tại lỗ mở bao gồm các công việc: Vệ sinh, thay băng gạc tại lỗ mở khí quản, thay và vệ sinh canuyn với khí dung chống bội nhiễm tại chỗ. 

Chuẩn bị:

• Chuẩn bị dụng cụ: Bộ dụng cụ thay canuyn, bộ dụng cụ thay băng, dụng cụ hút đờm, gồm máy và mặt nạ khí dung.
• Hồ sơ bệnh án: Ghi rõ thời gian thực hiện thủ thuật và chỉ định thực hiện.

Các bước chăm sóc:

Sau khi xem xét hồ sơ bệnh án và đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, điều dưỡng triển khai kế hoạch chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản như sau:

• Hút đờm: Người bệnh cần hút sạch đờm trước khi chăm sóc lỗ đặt khí quản.
• Nên thay băng trong ngày đầu tiên và rửa vết đặt khí quản 2 - 3 lần. 

Trong những ngày tiếp theo, chỉ cần thực hiện theo các bước dưới đây:

• Tháo bỏ băng và gạc cũ.
• Sát trùng lỗ đặt khí quản bằng cồn i-ốt, sau đó sát trùng bằng cồn 70 độ.
• Làm sạch dịch nhầy và mủ tại lỗ đặt khí quản.
• Dùng băng gạc để phủ quanh ống đặt nội khí quản và cố định canuyn.

Thay canuyn

Dưới đây là hướng dẫn các bước thay canuyn, cụ thể:

• Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi thực hiện.
• Tiếp theo, cố định ống ngoài, thực hiện mở khóa ống trong, rút nhẹ nòng trong của canuyn ra.
• Lấy một cốc nước oxy già và ngâm trong vài phút để làm tan máu, dịch đờm. Sau đó dùng bàn chải nhỏ chà lại thật sạch. Với canuyn bằng nhựa, đem ngâm trong dung dịch dakin hoặc dung dịch benzalkonium chloride 1/750 trong tối thiểu 2 giờ, sau đó rửa sạch bằng nước cất. Nếu là Krishaber bạc thì nên đen hấp, luộc hoặc sấy khô để khử trùng.
• Tiếp theo, dùng kìm gạc, đặt ống vào vị trí cũ và vặn khóa để cố định nòng trong của canuyn.
• Lấy bạc hình chữ Y bằng ống thông.
• Lấy tăm bông nhúng vào dung dịch sát khuẩn rồi lau nhẹ vào lỗ mở khí quản trong 30 giây. Sau đó lấy tăm bông nhúng nước muối sinh lý lau lại vết mở lỗ khí quản.
• Băng lại vải gác hình chữ Y sạch cho ống thông.

Theo dõi tai biến và cách xử lý

Để bệnh nhân nhanh chóng hỏi phục, cần theo dõi tai biến và có cách xử lý phù hợp, cụ thể:

• Tụt canuyn: Xử lý theo kế hoạch điều trị tiêu chuẩn.
• Tắc đờm: Do không khí hanh khô nên đờm quánh, người bệnh bị mất nước. Phương pháp điều trị là cho bệnh nhân uống đủ nước, làm ẩm không khí hít vào bằng cách làm ẩm miếng gạc phủ lên canuyn, hoặc trong trường hợp bệnh nhân thở máy, phải liên tục kiểm tra lượng nước trong máy tạo độ ẩm.
• Nhiễm khuẩn khí phế quản phổi: Xử lý dịch phế quản bằng kháng sinh, sau đó cho bệnh nhân sử dụng kháng sinh phổ rộng, điều chỉnh sau khi có kết quả kháng sinh đồ.

Chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản

Lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản tại nhà

Khi chăm sóc bệnh nhân mở khí quản tại nhà cần lưu ý những vấn đề sau:

• Thay băng và vệ sinh vết rạch mở khí quản mỗi ngày một lần.
• Khi thay băng cần quan sát vùng da xung quanh lỗ mở khí quản, nếu có dấu hiệu da sưng tấy, đỏ tấy, chảy máu, có mủ… thì phải cho bệnh nhân tái khám ngay.
• Kiểm tra vị trí của ống mở khí quản, kiểm tra ống nội khí quản và tái khám nếu ống nội khí quản bị tụt hoặc rơi ra.
• Mỗi lần thay băng kiểm tra màu sắc, tính chất, độ đặc của đờm trong ống mở khí quản, nếu đờm tăng, có máu, mủ, ống bị tắc, ngạt phải đi kiểm tra lại ngay.
• Che lỗ mở khí quản bằng gạc ướt để ngăn bụi và dị vật xâm nhập vào đường thở.
• Việc thay hoặc rửa canuyn được thực hiện bởi bác sĩ tại cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị cấp cứu.

Về chế độ sinh hoạt của bệnh nhân mở khí quản:

• Sử dụng máy xông hơi trong phòng để tránh viêm phổi, nhất là vào mùa đông.
• Tránh chặn lỗ thở bằng chăn hoặc ga trải giường khi ngủ.
• Khi tắm, cần bịt kín lỗ thở để tránh nước bắn vào đường hô hấp gây ho, ngạt thở hoặc ngạt thở.
• Luyện tập thể thao với tốc độ nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe.

Kiểm tra ống mở khí quản thường xuyên

Trên đây là những chia sẻ của Nhà Thuốc Long Châu về chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản. Hy vọng những chia sẻ trên bạn đã biết cách chăm sóc để người bệnh nhanh chóng hồi phục. Chúc bạn sức khỏe!

Nguyễn Nhung

Nguồn tham khảo: Tổng hợp