Hy hữu: Nối thành công ngón tay bị đứt rời sau 25 giờ thiếu máu

Tai nạn đứt rời chi thể có thể xảy ra bất ngờ trong lao động, đặc biệt ở môi trường biển đầy rủi ro. Trường hợp của người thủy thủ tên D. 38 tuổi cho thấy tầm quan trọng của sơ cứu đúng cách, vận chuyển kịp thời và kỹ thuật vi phẫu hiện đại trong việc “hồi sinh” phần chi thể tưởng chừng không thể cứu.

Ngón tay bị đứt rời được gửi từ biển về đất liền

Thời điểm bão số 12 đổ bộ, con tàu viễn dương nơi anh D. làm việc bị chao đảo mạnh. Trong lúc sửa chữa thiết bị, anh không may gặp tai nạn dẫn đến đứt rời hoàn toàn ngón trỏ tay phải. Trong điều kiện sóng to gió lớn, các thuyền viên đã nhanh chóng tiến hành sơ cứu ban đầu và đặc biệt là bảo quản đúng cách phần chi thể đứt rời bằng cách đặt trong bình giữ nhiệt.

Sau khi được đưa vào bờ và sơ cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất, người bệnh bày tỏ mong muốn được nối lại ngón tay. Gia đình lập tức đặt chuyến bay sớm nhất từ Đà Nẵng ra Hà Nội để tiếp cận Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức ngay trong rạng sáng hôm sau. Tổng thời gian thiếu máu của phần chi lên đến 25 giờ, vượt xa “thời gian vàng” 6 giờ thường được khuyến cáo trong ghép chi thể.

Tại Việt Đức, các bác sĩ ghi nhận phần chi thể được bảo quản tốt, khớp ngón tay còn mềm, cấu trúc mô không bị tổn hại nặng, tạo cơ sở thuận lợi để tiến hành đánh giá và chuẩn bị phẫu thuật.

Ca phẫu thuật hy hữu, phối hợp đa chuyên khoa

Ngay sau hội chẩn, bệnh viện lập tức kích hoạt ê kíp vi phẫu cấp cứu. Hai nhóm phẫu thuật được triển khai song song để rút ngắn thời gian xử trí:

• Nhóm 1: Làm sạch, xử lý và chuẩn bị phần ngón tay đứt rời.
• Nhóm 2: Chuẩn bị phần mỏm cụt, cố định xương bằng kim chuyên dụng nhằm bảo đảm trục xương ổn định.

Sau đó, toàn bộ hệ thống giải phẫu tinh vi của ngón tay được khôi phục theo trình tự: Gân - dây chằng - thần kinh - mạch máu. Thách thức lớn nhất nằm ở việc nối các mạch máu cực nhỏ chỉ khoảng 0,8 - 1 mm, đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối dưới kính hiển vi phẫu thuật. Chỉ cần một mối nối không thông, phần chi sẽ không thể được tưới máu và nguy cơ hoại tử xảy ra ngay.

Với thời gian thiếu máu kỷ lục 25 giờ, ê kíp phải kiểm soát chặt chẽ nhiệt độ, nguy cơ co thắt mạch và liên tục theo dõi tuần hoàn ngoại vi sau mổ để bảo đảm dòng máu nuôi trở lại ngón tay. Nhờ đó, sau phẫu thuật, ngón tay hồng hào và vết thương liền tốt. Người bệnh đã được cắt chỉ, rút kim cố định và hiện tiếp tục tập phục hồi chức năng để lấy lại vận động và cảm giác.

Hướng dẫn cách bảo quản chi thể bị đứt rời

Trường hợp ngón tay được nối lại sau 25 giờ thiếu máu cũng cho thấy vai trò then chốt của việc bảo quản đúng cách ngay từ hiện trường. Có thể thấy, sơ cứu chuẩn là yếu tố quyết định khả năng nối lại chi thể đứt rời. Người dân cần ghi nhớ các nguyên tắc sau:

Những điều không nên làm:

• Không ngâm phần chi thể vào cồn, thuốc sát trùng hay bất kỳ dung dịch lạ nào.
• Không để chi thể tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh.
• Không tự ý xử lý mô tổn thương, không cắt lọc, không bôi hóa chất.

Những điều nên làm:

• Nếu chi thể bẩn nhiều dị vật, có thể rửa nhẹ dưới nước sạch, tốt nhất là nước uống hoặc nước đun sôi để nguội.
• Bọc chi thể bằng gạc hoặc khăn sạch.
• Cho phần chi đã bọc vào túi ni lông buộc kín.
• Đặt túi này vào một túi khác chứa đá lạnh để làm mát gián tiếp.
• Giữ trong môi trường sạch, tránh va chạm và vận chuyển đến bệnh viện càng nhanh càng tốt.
• Đồng thời đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí ban đầu đúng phác đồ.

Việc sơ cứu và bảo quản chi thể đứt rời đúng cách giúp kéo dài thời gian “sống” của mô, giảm nguy cơ hoại tử và tăng khả năng thành công của ca phẫu thuật nối chi, đặc biệt trong những trường hợp vận chuyển xa hoặc điều kiện cứu hộ khó khăn.

Ca nối thành công ngón tay đứt rời sau 25 giờ thiếu máu là minh chứng mạnh mẽ cho vai trò của sơ cứu đúng cách, vận chuyển kịp thời và kỹ thuật vi phẫu hiện đại trong việc cứu sống chi thể bị đứt rời. Tai nạn có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, nhưng với kiến thức sơ cứu chuẩn, mỗi người đều có thể góp phần quyết định vào khả năng phục hồi của nạn nhân. Đây cũng là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của an toàn lao động, đặc biệt trong môi trường biển, nơi tai nạn thường khó tiếp cận y tế hơn.