Phục hồi chức năng là gì? Vai trò của phục hồi chức năng

Phục hồi chức năng là quá trình hồi phục các chức năng bị suy giảm hoặc mất đi do chấn thương, tai nạn, đột quỵ hoặc bại não. Thường được thực hiện song song với quá trình phòng và chữa bệnh, mục tiêu của phục hồi chức năng là đạt được kết quả chữa trị tối đa, giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi sức khỏe và có hệ thống xương khớp mạnh mẽ và khỏe mạnh.

Phục hồi chức năng là gì?

Phục hồi chức năng là một lĩnh vực quan trọng trong y học, nhằm giúp người bệnh hồi phục chức năng cơ thể tối đa thông qua các biện pháp luyện tập và thay đổi môi trường.

Mục đích chính của phương pháp này là giảm tối đa tác động của suy giảm chức năng và tàn tật. Từ đó, giúp người bệnh hội nhập hoặc tái hội nhập với xã hội. Các chức năng này có thể bao gồm cả chức năng thể chất và tâm thần như khả năng nhận thức, tư duy, v.v.

Suy giảm hoặc mất chức năng có thể do nhiều nguyên nhân như tai nạn, dị tật bẩm sinh hoặc hậu quả của các bệnh lý nặng. Mỗi trường hợp bệnh sẽ đòi hỏi các phương pháp phục hồi khác nhau. Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng vẫn là hồi phục sức khỏe tối đa cho người bệnh, giúp họ khôi phục khả năng tự hoạt động.

Vai trò của phục hồi chức năng

Các ví dụ sau minh họa vai trò quan trọng của phục hồi chức năng:

• Phục hồi chức năng cho người đột quỵ giúp họ có thể tự sinh hoạt hàng ngày như tắm rửa, ăn uống và mặc quần áo mà không cần sự giúp đỡ từ người khác.
• Phục hồi chức năng tim giúp người bệnh tim không gặp nhiều trở ngại trong việc thực hiện các hoạt động thể dục và thể thao.
• Phục hồi chức năng phổi cải thiện khả năng hô hấp của người bệnh, từ đó tăng cường chất lượng cuộc sống của họ.

Ngoài ra, phương pháp phục hồi chức năng cũng có những lợi ích như:

• Ngăn ngừa thương tật phụ thuộc.
• Tăng cường khả năng hoạt động còn lại của cơ thể, giảm thiểu tối đa hậu quả tàn tật cho người bệnh.
• Giảm suy nghĩ tiêu cực về tình trạng sức khỏe của bản thân người bệnh.

Nhờ những ứng dụng này, phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc mang lại cơ hội bình đẳng cho người bệnh tham gia vào các hoạt động xã hội. Ở Việt Nam, lĩnh vực này đang được chú trọng và phát triển, như được thể hiện trong hội nghị triển khai Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Sự quan trọng của việc duy trì và phát triển mạng lưới phục hồi chức năng đã được chứng minh để nâng cao sức khỏe cộng đồng và góp phần vào phát triển xã hội bền vững.

Vai trò của phục hồi chức năng trong chấn thương chỉnh hình

Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa trị chấn thương chỉnh hình, đóng góp vào việc điều trị và phục hồi của bệnh nhân.

Sau một ca phẫu thuật chỉnh hình, việc mất cơ bắp thường là một vấn đề sức khỏe quan trọng mà người bệnh phải đối mặt. Thông thường, một người trưởng thành bình thường có thể mất khoảng 8% cơ bắp sau 1 năm. Tuy nhiên, người bệnh nằm viện có thể mất tới 17% cơ bắp chỉ sau 10 ngày. Sự thực này làm nổi bật tầm quan trọng của phương pháp hồi phục chức năng trong quá trình điều trị chấn thương chỉnh hình.

Ngoài việc hỗ trợ giảm tổn thương sau phẫu thuật và nâng cao khả năng vận động, phục hồi chức năng cũng giúp người bệnh duy trì lượng cơ bắp sau thời gian nằm viện. Điều này giúp rút ngắn thời gian phục hồi, từ đó người bệnh có thể nhanh chóng trở lại cuộc sống hàng ngày và thực hiện các hoạt động mà không cần sự hỗ trợ.

Các hình thức phục hồi chức năng trong chấn thương chỉnh hình bao gồm:

• Phục hồi chức năng sau gãy xương.
• Phục hồi chức năng sau tổn thương sụn khớp.
• Phục hồi chức năng cho người sử dụng chi giả.
• Phục hồi chức năng sau bong gân.

Các hình thức phục hồi chức năng hiện nay

Phục hồi tại viện

Một hình thức phục hồi chức năng là khi người bệnh đến trung tâm hoặc bệnh viện để thực hiện liệu trình phục hồi. Quá trình điều trị tại trung tâm này đảm bảo tính toàn diện và chuyên sâu, sử dụng đầy đủ các thiết bị và máy móc hiện đại.

Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là người bệnh phải di chuyển đến trung tâm hoặc bệnh viện, gây khó khăn cho những người bệnh ở xa không có trung tâm phục hồi chức năng gần nhà. Điều này cũng hạn chế khả năng hòa nhập của người bệnh vào cộng đồng.

Phục hồi ngoại viện

Phục hồi ngoại viện là phương pháp mà các chuyên viên sẽ đến tận nơi ở của người bệnh, đồng hành cùng các thiết bị và máy móc chuyên dụng để tiến hành quá trình điều trị.

Phương pháp này thích hợp cho những người bệnh gặp khó khăn trong việc di chuyển đường xa hoặc có tình trạng tàn tật. Tuy nhiên, việc di chuyển các thiết bị và máy móc có thể gặp phải những hạn chế do chúng có thể cồng kềnh và quá lớn. Điều này có thể buộc các chuyên viên phải áp dụng phương pháp khác để thay thế. Đây cũng là một nhược điểm cần xem xét cẩn thận của hình thức phục hồi ngoại viện.

Phục hồi tại cộng đồng

Người tàn tật được phát hiện và tiến hành phục hồi chức năng tại cộng đồng thông qua kỹ thuật thích nghi. Cán bộ phục hồi chức năng sẽ giám sát và hướng dẫn người tàn tật, cùng với sự hỗ trợ từ người thân và kỹ thuật viên.

Hình thức phục hồi trong cộng đồng được đánh giá là phù hợp với người bệnh vì nó đáp ứng được nhu cầu cơ bản như: Sự hòa nhập vào xã hội, tham gia các hoạt động vui chơi, học tập, lao động và tăng cường thu nhập.

Bên cạnh đó, phương pháp phục hồi chức năng trong cộng đồng cũng có chi phí hợp lý nhất. Do đó, nó thường được ưu tiên áp dụng cho người tàn tật để đạt được hiệu quả cao trong quá trình phục hồi.

Một số quan niệm sai lầm về phục hồi chức năng

Phục hồi chức năng không chỉ áp dụng cho người tàn tật, mà còn dành cho những người gặp phải hạn chế vận động tạm thời hoặc lâu dài do tai nạn, phẫu thuật hoặc ảnh hưởng từ các bệnh lý khác.

Mặc dù không thể phục hồi hoàn toàn khả năng hoạt động của bộ phận bị suy yếu, nhưng phục hồi chức năng có thể giúp người bệnh cải thiện tối đa khả năng còn lại, hạn chế sự suy giảm về tình trạng sức khỏe. Từ đó, người tàn tật có thể tham gia vào cuộc sống hàng ngày một cách tích cực và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Sau khi đọc những thông tin trên, bạn có thể hiểu một cách đơn giản về khái niệm phục hồi chức năng. Tuy nhiên, phục hồi chức năng thực sự là một lĩnh vực rộng lớn, bao gồm nhiều phương pháp và kỹ thuật y học cũng như các biện pháp xã hội. Trong đó, vật lý trị liệu là một phần quan trọng, đóng góp vào quá trình phục hồi chức năng của cơ thể.