Khi nào cần tiêm uốn ván cho người khỏe mạnh?

Một câu hỏi thường được đặt ra là khi nào cần tiêm uốn ván? Việc tiêm phòng uốn ván được khuyến nghị cho tất cả mọi người. Đặc biệt, những người có nguy cơ tiếp xúc cao với vi khuẩn uốn ván như nhân viên y tế, người sống hoặc làm việc trong môi trường có nhiều khả năng bị uốn ván. Bên cạnh đó, trẻ em và người cao tuổi cũng cần được tiêm phòng kịp thời để bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Bệnh uốn ván là gì? Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh uốn ván là một bệnh cấp tính nguy hiểm, có nguy cơ tử vong cao và khó cứu chữa khi triệu chứng xuất hiện. Nguyên nhân chính gây ra bệnh là do ngoại độc tố tetanospasmin của trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani phát triển trong điều kiện thiếu oxy tại vết thương, cụ thể như sau:

• Ngoại độc tố tetanospasmin: Vi khuẩn Clostridium tetani sinh sản và tạo ra ngoại độc tố tetanospasmin trong điều kiện thiếu oxy tại vết thương. Đây là yếu tố chính gây ra triệu chứng của bệnh uốn ván.
• Xâm nhập qua vết thương: Vi khuẩn Clostridium tetani có khả năng xâm nhập cơ thể thông qua các vết thương hoặc tổn thương ngoài da, chẳng hạn như vết cắt, vết thương do cháy, vết rỉ máu hoặc tổn thương sâu.
• Môi trường sống của vi khuẩn: Clostridium tetani có thể tồn tại và sinh sống trong nhiều môi trường khác nhau, bao gồm đất, phân ngựa và đất bón phân.
• Tác động lên hệ thần kinh trung ương: Ngoại độc tố tetanospasmin do vi khuẩn Clostridium tetani tiết ra ngăn chặn quá trình giải phóng các chất ức chế thần kinh, dẫn đến ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Điều này gây ra các triệu chứng co cứng cơ toàn thân (hay còn gọi là uốn ván toàn thân) như co thắt cơ, đau, mất sự ổn định về khả năng tự chủ cơ thể và rối loạn về hô hấp.

Uốn ván cục bộ là dạng ít phổ biến hơn so với uốn ván toàn thân. Bệnh này thường biểu hiện chỉ trong khu vực gần vết thương. Uốn ván đầu là một biến thể hiếm gặp của uốn ván cục bộ, và thường xảy ra khi bệnh nhân bị nhiễm khuẩn tai hoặc chấn thương đầu.

Khi nào cần tiêm uốn ván cho người khỏe mạnh?

Trẻ em tiêm mũi đầu tiên sau sinh và nhắc lại cứ 5-10 năm. Người lớn, đặc biệt làm việc ở môi trường tai nạn cao hoặc phụ nữ chuẩn bị và trong thai kỳ, cần tiêm nhắc lại vaccine uốn ván.

Người lớn

Những người lớn làm việc trong các môi trường có nguy cơ cao gặp tai nạn lao động (như công nhân vệ sinh môi trường, cống rãnh, nước thải; nhân viên chăn nuôi gia súc, gia cầm; người làm vườn, người làm việc tại trang trại, nông trường; công nhân xây dựng; bộ đội và thanh niên xung phong;...) cần được ưu tiên tiêm vắc xin phòng uốn ván để bảo vệ sức khỏe của mình.

Đối với người lớn, vắc xin ngừa uốn ván được khuyến nghị tiêm 3 mũi cơ bản, với mũi thứ 2 tiêm cách mũi đầu tiên 1 tháng và mũi thứ 3 tiêm cách mũi thứ 2 là 6 tháng. Sau đó, mỗi 5 - 10 năm, cần tiêm một lần nhắc vắc xin để duy trì hiệu quả phòng ngừa.

Trẻ em

Theo lịch tiêm chủng vắc xin phòng chống bệnh theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế Việt Nam, trẻ em sẽ được tiêm phòng uốn ván lần đầu vào thời điểm 2 tháng tuổi. Việc tiêm phòng uốn ván là một phần quan trọng trong lịch tiêm chủng ban đầu cho trẻ em để phòng ngừa các bệnh liên quan như uốn ván sơ sinh, viêm não mô cầu, viêm não Nhật Bản và viêm não do uốn ván.

Vắc xin uốn ván thường được kết hợp cùng với các vắc xin phòng bệnh khác như vắc xin Hexaxim 6 trong 1 (Pháp) hoặc vắc xin Infanrix Hexa 6 trong 1 (Bỉ). Cả hai loại vắc xin này đều có lịch tiêm định kỳ bao gồm 4 mũi, được tiêm vào tháng thứ 2, 3 và 4, và mũi thứ 4 được tiêm cách mũi thứ 3 ít nhất 12 tháng.

Phụ nữ mang thai

Việc tiêm vắc xin uốn ván cho bà bầu giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh trong quá trình mang thai, đặc biệt là trong quá trình sinh nở và khi thai phụ tiếp xúc với các dụng cụ y tế.

• Trường hợp chưa tiêm lần nào, hoặc không rõ lịch sử, hoặc đã tiêm 1 liều sẽ áp dụng theo TT38/2017/TT-BYT, cụ thể như sau:
  • Liều 1: Tiêm khi có thai lần đầu.
  • Liều 2: Ít nhất 1 tháng sau liều 1.
  • Liều 3: Ít nhất 6 tháng sau liều 2 hoặc lần có thai sau.
  • Liều 4: Ít nhất 1 năm sau liều 3 hoặc lần có thai sau.
  • Liều 5: Ít nhất 1 năm sau liều 4 hoặc lần có thai sau.
  • Tiêm nhắc lại mỗi 10 năm hoặc lần có thai sau cách liều gần nhất ít nhất 1 năm trở lên.
• Trường hợp đã tiêm từ 2 liều trở lên trước khi có thai (thời điểm > 1 tuổi):
  • Tiêm 1 liều cách liều gần nhất tối thiểu 6 tháng.
  • Tiêm nhắc lại mỗi 10 năm hoặc lần có thai sau.
• Trường hợp đã tiêm 3 liều cơ bản (thời điểm < 1 tuổi):
  • Liều 1: Tiêm khi có thai lần đầu.
  • Liều 2: Ít nhất 1 tháng sau liều 1.
  • Tiêm nhắc lại mỗi 10 năm hoặc lần có thai sau.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai nên hoàn thành lịch tiêm uốn ván trong thai kỳ trước ngày dự sinh ít nhất 2 tuần.

Có nên chủ động tiêm uốn ván không?

Ngoài tìm hiểu khi nào cần tiêm uốn ván, độc giả cũng nên chủ động tiêm uốn ván để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng khỏi căn bệnh uốn ván nguy hiểm. Vắc xin phòng uốn ván đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của virus uốn ván.

Tiêm phòng uốn ván giúp cung cấp miễn dịch cho cơ thể chống lại vi khuẩn uốn ván và giảm nguy cơ bị nhiễm bệnh. Nó không chỉ bảo vệ bản thân mà còn ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn cho người khác, đặc biệt là những người yếu ớt và không thể tiêm phòng được.

Một số câu hỏi thường gặp khi tiêm uốn ván

Vết thương như thế nào thì cần tiêm phòng uốn ván?

Trong trường hợp các vết thương nặng, sâu do tai nạn giao thông hoặc vật nhọn đâm vào, việc tiêm phòng uốn ván khẩn cấp ngay lập tức là cần thiết. Tuy nhiên, đối với các vết thương nhẹ hơn như bỏng, trầy xước, việc vệ sinh và cấp cứu ban đầu có thể được thực hiện trước.

Theo khuyến nghị của Trung tâm Tiêm chủng Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, việc sử dụng vắc xin phòng uốn ván được khuyến cáo cho tất cả mọi người. Do đó, khi bị thương, việc đến các trung tâm tiêm chủng để tiêm phòng kịp thời là quan trọng để đảm bảo an toàn.

Thời điểm cần tiêm uốn ván sau khi bị thương?

Bệnh uốn ván có thể ủ bệnh trong khoảng từ 3 - 21 ngày sau khi nhiễm khuẩn, thường là từ 7 - 8 ngày. Để tăng hiệu quả phòng ngừa bệnh uốn ván sau khi bị thương, thời gian tốt nhất để tiêm phòng là trong vòng 24 giờ.

Trong khoảng thời gian này, việc tiêm vắc xin sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi vi khuẩn uốn ván xâm nhập và gây bệnh. Nếu tiêm phòng sau 24 giờ kể từ khi bị thương, khả năng bảo vệ sẽ giảm đi. Tốt nhất là cố gắng tiêm phòng uốn ván sớm nhất có thể ngay sau khi bị thương. 

Như vậy, bài viết trên đây đã giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc khi nào cần tiêm uốn ván. Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng Nhà thuốc Long Châu. Xin chúc bạn luôn khỏe mạnh!

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là đơn vị hàng đầu cung cấp đa dạng các dịch vụ tiêm chủng như: Tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, mua đặt giữ vắc xin theo yêu cầu, đặt giữ vắc xin online… Với những ưu điểm như tiêm nhẹ - ít đau, vắc xin chính hãng - đa chủng loại, giá tốt, hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP, Long Châu là điểm đến đáng tin cậy cho quý khách hàng mỗi khi có nhu cầu về tiêm chủng. Liên hệ với Tiêm chủng Long Châu qua Hotline 1800 6928 để được tư vấn, hẹn lịch miễn phí hoặc đặt lịch online tại đây.