Khoai môn có tác dụng gì đối với sức khỏe? Những lưu ý khi sử dụng

Khoai môn là một loại củ phổ biến ở nhiều vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới được ưa chuộng không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn vì nhiều lợi ích sức khỏe. Người dùng nên hiểu rõ khoai môn để tận dụng tối đa lợi ích cũng như tránh những rủi ro tiềm ẩn.

Hàm lượng dinh dưỡng trong khoai môn

Theo Heathline, một cốc (132g) khoai môn nấu chín chứa khoảng 187 calo chủ yếu từ carbohydrate và có dưới 1g protein và chất béo. Các thành phần dinh dưỡng nổi bật trong khoai môn gồm:

• Chất xơ: 6.7g;
• Mangan: Khoảng 30% nhu cầu hàng ngày;
• Vitamin B6: Khoảng 22% nhu cầu hàng ngày;
• Vitamin E: Khoảng 19% nhu cầu hàng ngày;
• Kali: Khoảng 18% nhu cầu hàng ngày;
• Đồng: Khoảng 13% nhu cầu hàng ngày;
• Vitamin C: Khoảng 11% nhu cầu hàng ngày;
• Phốt pho: Khoảng 10% nhu cầu hàng ngày;
• Magie: Khoảng 10% nhu cầu hàng ngày.

Những con số này cho thấy khoai môn là nguồn cung cấp khoáng chất và vitamin quan trọng, đặc biệt trong chế độ ăn thiên về thực vật và giúp bổ sung các vi chất khó lấy từ nguồn khác. Vậy tác dụng của khoai môn là gì?

Khoai môn có tác dụng gì với sức khỏe?

Khoai môn là loại củ giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe khi sử dụng hợp lý. Việc bổ sung khoai môn vào chế độ ăn có thể hỗ trợ cải thiện thể trạng và phòng ngừa một số vấn đề thường gặp. Tuy nhiên, cần lưu ý cách chế biến để đảm bảo an toàn:

Bổ sung chất xơ

Khoai môn chứa lượng chất xơ đáng kể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa hỗ trợ nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón. Chất xơ cũng giúp tăng cảm giác no từ đó có thể hỗ trợ hạn chế ăn quá nhiều.

Tốt cho hệ tiêu hóa

Trong khoai môn có các loại đường dễ lên men trong ruột già, những đường này hỗ trợ sự phát triển của lợi khuẩn tiêu hóa. Đồng thời khoai môn có tính dịu nhẹ với hệ tiêu hóa nếu được nấu chín kỹ, giảm các chất có thể gây kích thích đường tiêu hóa.

Hỗ trợ quản lý cân nặng

Do khoai môn có lượng calo vừa phải và nhiều chất xơ, khi ăn khoai môn bạn có thể cảm thấy no lâu hơn, từ đó ít ăn vặt hoặc ít ăn các thực phẩm giàu calo khác. Việc sử dụng khoai môn thay thế cho tinh bột tinh chế có thể giúp kiểm soát lượng đường huyết sau ăn và hỗ trợ giảm cân.

Có lợi cho huyết áp

Khoai môn là nguồn tốt của kali, một khoáng chất quan trọng giúp điều chỉnh tình trạng giữ muối nước trong cơ thể và hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định. Hơn nữa khoai môn có rất ít natri nếu được chế biến không thêm muối nhiều.

Rủi ro và tác dụng phụ khi sử dụng khoai môn

Mặc dù khoai môn được đánh giá là một loại thực phẩm lành mạnh và giàu dinh dưỡng, song việc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến một số rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là các tác dụng phụ tiềm ẩn mà người dùng cần lưu ý:

• Ăn sống hoặc nấu chưa chín kỹ: Khoai môn sống chứa oxalate và một số hợp chất tự nhiên có thể gây ngứa rát miệng, họng hoặc kích ứng dạ dày.
• Ăn quá nhiều: Với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, khoai môn có thể gây đầy hơi, khó tiêu nếu dùng lượng lớn trong một bữa.
• Chế biến sai cách: Chiên ngập dầu hoặc bảo quản không đúng vệ sinh dễ làm mất dưỡng chất và tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Ảnh hưởng đến người bệnh thận: Khoai môn chứa nhiều kali, nếu thận suy yếu không đào thải được kali, có thể gây tăng kali máu, ảnh hưởng tim mạch.

Những lưu ý khi sử dụng khoai môn

Để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa giá trị dinh dưỡng từ khoai môn, người dùng cần lưu ý một số điểm quan trọng trong quá trình lựa chọn, chế biến và sử dụng:

• Nấu chín kỹ: Luộc, hấp hoặc nướng khoai môn trước khi ăn để loại bỏ oxalate và các chất dễ gây kích ứng.
• Hạn chế nêm muối và dầu mỡ: Tránh chế biến khoai môn với quá nhiều muối, bơ hoặc chiên rán, nên chọn cách nấu đơn giản, ít dầu.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bệnh lý: Người bị bệnh thận hoặc đang điều trị thuốc ảnh hưởng đến kali nên hỏi bác sĩ trước khi dùng nhiều khoai môn.
• Đảm bảo an toàn thực phẩm: Chọn củ tươi, tránh bị mốc, bảo quản nơi khô ráo hoặc trong ngăn mát tủ lạnh nếu đã cắt sẵn.

Cách lựa chọn và bảo quản khoai môn

Việc lựa chọn và bảo quản khoai môn đúng cách không chỉ giúp giữ lại tối đa giá trị dinh dưỡng mà còn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình sử dụng. Một số lưu ý quan trọng bao gồm:

• Lựa chọn khoai môn chất lượng: Nên ưu tiên các củ có vỏ ngoài trơn láng, không xuất hiện vết thâm, nứt nẻ hoặc mốc. Củ nên cầm nặng tay, chắc, không bị xốp hoặc mềm nhũn, đây là dấu hiệu cho thấy khoai còn tươi và có chất lượng tốt.
• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Khoai môn nguyên củ nên được bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp để hạn chế mọc mầm hoặc nấm mốc. Với khoai đã gọt vỏ, cần bọc kín bằng màng bọc thực phẩm và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, sử dụng trong vòng 1 - 2 ngày để đảm bảo độ tươi và an toàn.
• Vệ sinh kỹ trước khi chế biến: Trước khi nấu, cần gọt vỏ sạch và rửa kỹ khoai dưới vòi nước chảy. Trong trường hợp sử dụng khoai nguyên vỏ (ví dụ để nướng), nên chà sạch bề mặt vỏ bằng bàn chải mềm và rửa nhiều lần để loại bỏ đất cát, vi sinh vật bám ngoài.

Khoai môn là nguồn thực phẩm tự nhiên vừa bổ dưỡng vừa dễ chế biến, phù hợp với nhiều đối tượng. Từ hỗ trợ tiêu hóa, giúp kiểm soát cân nặng đến ổn định huyết áp, loại củ này mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, để sử dụng an toàn, người dùng cần nắm rõ cách chọn, chế biến và những lưu ý khi có bệnh lý nền. Dùng khoai môn một cách khoa học sẽ giúp bạn tận dụng tốt giá trị dinh dưỡng và phòng tránh những rủi ro không mong muốn.