Làm sao nhận biết chứng tiền sản giật và cách phòng tránh?

Để bảo vệ sức khỏe cho thai phụ và thai nhi, mẹ bầu nên đến bệnh viện để được theo dõi và chăm sóc sức khỏe thường xuyên. Bên cạnh đó, mẹ bầu cũng cần trang bị kiến thức về căn bệnh tiền sản giật và cách phòng tránh để đối phó kịp thời với căn bệnh này.

Tiền sản giật là gì?

Thai phụ nên gặp bác sĩ để tìm hiểu về bệnh tiền sản giật và cách phòng tránh

Tiền sản giật là một hội chứng bệnh lý nghiêm trọng xuất hiện nửa sau thai kỳ (khoảng sau tuần thai thứ 20). Đây là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm do huyết áp tăng cao và một số cơ quan như thận bị tổn thương.

Huyết áp của mẹ bầu được cho là cao khi có chỉ số huyết áp ≥ 140/90mmHg. Huyết áp cao là một dấu hiệu của hội chứng tiền sản giật, tuy nhiên huyết áp tăng nhẹ cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo.

Việc mẹ bầu bị tiền sản giật nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến sản giật gây những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Nguyên nhân gây tiền sản giật

Cho đến nay, người ta vẫn chưa hiểu rõ nguyên nhân sinh bệnh của tiền sản giật. Tuy nhiên, có một số yếu tố sau đây có thể góp phần dẫn đến sự xuất hiện tiền sản giật:

• Thai phụ bị một số chứng rối loạn như máu khó đông, có tiền sử mắc bệnh tiểu đường, bệnh thận, hoặc bệnh tự miễn như lupus (lở ngoài da) trước đó.
• Có người thân trong nhà như bà, mẹ, cô, dì hay chị em ruột,... bị tiền sản giật.
• Bị béo phì, thừa cân trong thai kỳ.
• Phản xạ trong căng tử cung trong đa thai, thai to.
• Thiếu máu cục bộ tử cung - nhau.
• Tiền sản giật có thể gây ra biến chứng sau cho mẹ bầu và thai nhi

Biến chứng tiền sản giật 

Biến chứng cho mẹ bầu

• Hệ thần kinh trung ương sản giật: Phù não, xuất huyết não - màng não.
• Mắt: Phù võng mạc, mù mắt.
• Thận: Suy thận cấp.
• Gan: chảy máu dưới bao gan, vỡ gan, suy gan.
• Tim, phổi: suy tim cấp, phù phổi cấp (gặp trong tiền sản giật nặng).
• Huyết học: Rối loạn đông - chảy máu, giảm tiểu cầu, đông máu rải rác trong lòng mạch, giảm tiểu cầu.
• Tăng huyết áp mạn, viêm thận mạn.

Biến chứng cho thai

• Thai chậm phát triển trong tử cung (Trên 50%).
• Thai chết lưu trong tử cung.
• Đẻ non (40%) do tiền sản giật nặng.
• Tử vong chu sinh (10%): Tỷ lệ tử vong chu sinh tăng cao nếu đẻ non hoặc biến chứng rau bong non.

Hội chứng HELLP

Tiền sản giật nặng có thể tiến triển thành hội chứng HELLP – tan huyết, tăng các men gan và giảm tiểu cầu. Hội chứng này có thể đe dọa tính mạng cho cả mẹ và con.

9 biện pháp phòng ngừa tiền sản giật

Để có thể hạn chế nguy cơ bị tiền sản giật, mẹ bầu nên thực hiện các biện pháp dưới đây:

Tập thể dục thường xuyên

Mẹ bầu thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải

Mẹ bầu thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải sẽ nhận được rất nhiều lợi ích. Những lợi ích bao gồm: duy trì cân nặng khỏe mạnh, củng cố hệ miễn dịch, giảm viêm, thúc đẩy cơ thể chống lại căng thẳng, có một thai kỳ khỏe mạnh, giảm nguy cơ gặp phải biến chứng thai kỳ, trong đó có tiền sản giật.

Ngăn ngừa mất nước

Ngoài việc uống đủ nước (khoảng 8 ly/ngày), mẹ bầu cần hạn chế tiêu thụ các thức uống chứa caffeine, rượu bia. Nguyên do là các loại thức uống này làm tăng số lần đi tiểu, có thể gây mất nước.

Ngủ đủ giấc

Mỗi ngày, mẹ bầu nên ngủ từ 8 giờ trở lên. Ngoài ra, bạn nên tranh thủ chợp mắt vào buổi trưa để cơ thể và đầu óc được thư giãn.

Khám thai định kỳ

Mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám thai định kỳ hoặc đi khám ngay khi nhận thấy dấu hiệu bất thường (đau bụng dữ dội, mắt mờ, thở nhanh, mệt mỏi quá mức…) để kịp thời phát hiện bất kỳ yếu tố nguy cơ nào.

Thông thường, mỗi khi bạn khám thai, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra huyết áp, xét nghiệm protein trong nước tiểu, xét nghiệm máu… để đánh giá xem bạn có nguy cơ bị tiền sản giật hay không.

Nếu trong gia đình bạn từng có người mắc hội chứng HELLP, tiền sản giật hoặc một số rối loạn tăng huyết áp khác, bạn nên cho bác sĩ biết để được theo dõi huyết áp và nước tiểu trong suốt thai kỳ.

Có chế độ ăn uống lành mạnh

Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân dẫn đến tiền sản giật. Để ngăn ngừa cao huyết áp, bạn nên ăn nhạt, ăn nhiều thực phẩm giàu kali, tránh dùng kali ở dạng bổ sung.

Bạn nên ăn nhiều trái cây và rau củ quả tươi nhằm giúp cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu cùng lượng chất điện giải cao, bao gồm cả kali. Bơ, chuối, khoai lang, dưa chuột… là những thực phẩm mà bạn nên ưu tiên để ngăn ngừa tiền sản giật.

Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Tình trạng thừa cân, béo phì không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến hormone và sự trao đổi chất của mẹ bầu mà còn có thể làm nặng thêm tình trạng viêm. Tất cả những điều này có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ thuyên tắc phổi (PE), một trong nhưng nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Để có một thai kỳ khỏe mạnh, điều quan trọng là bạn phải có trọng lượng cơ thể khỏe mạnh. Do đó, trước khi thụ thai và trong thời gian mang thai, bạn nên ăn thực phẩm bổ dưỡng và có chế động vận động thể chất phù hợp để có một vóc dáng cân đối.

Bổ sung các vitamin, khoáng chất 

Mẹ bầu nên bổ sung vitamin và khoáng chất trong chế độ ăn hàng ngày

Để bù đắp lượng dinh dưỡng bị thiếu hụt trong chế độ ăn uống, mẹ bầu có thể uống viên bổ sung vitamin chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất, bao gồm: Các vitamin C, B, E; axit folic, sắt, iốt, phốt pho, magie và canxi…

Đối với sức khỏe mẹ bầu, các vitamin nhóm B rất quan trọng giúp tăng khả năng sinh sản và thoát khỏi tình trạng ốm nghén. Trong khi đó, trái cây họ cam quýt là một nguồn giàu vitamin C và E, giúp tăng sức đề kháng…

Mỗi ngày, bạn hãy đảm bảo dành khoảng 20 phút hoạt động ngoài trời để cơ thể duy trì được mức vitamin D cần thiết.

Ngoài ra, bạn nên trao đổi với bác sĩ sản khoa để được bổ sung vitamin D nếu cần thiết.

Dùng các loại thảo mộc

Tỏi, chiết xuất hạt nho, lá mâm xôi, rau mùi tây, hoa hướng dương, sơn tra (quả táo gai)… là những thảo mộc giúp ngăn ngừa tiền sản giật hiệu quả.

Bạn có thể dùng chúng làm trà thảo mộc hoặc làm nguyên liệu cho một số món ăn, bánh. Tuy nhiên, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng cũng như cách thức sử dụng để đảm bảo an toàn.

Khám răng

Nhiều chuyên gia đã nghi ngờ rằng tình trạng nướu bị chảy máu khi mang thai và các vấn đề răng miệng khác có thể có mối liên quan đến tiền sản giật. Nếu gặp các vấn đề răng miệng trước và trong thời gian mang thai, bạn nên điều trị dứt điểm.

Để đảm bảo sức khỏe răng miệng, bạn nên đánh răng thường xuyên nhằm loại bỏ các vi khuẩn gây nên những vấn đề về răng miệng.

Quỳnh Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp