Tiền sản giật nặng là gì? Dấu hiệu và phương pháp phòng ngừa như thế nào?

Tiền sản giật thể nặng là một tình trạng nghiêm trọng, trực tiếp đe dọa đến tính mạng của cả thai phụ và thai nhi. Đa số các trường hợp gặp tình trạng này đều phải chấp nhận sinh con sớm để ngăn chặn triệt để nguy cơ từ tiền sản giật. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn nhận biết các dấu hiệu và phương pháp phòng ngừa tiền sản giật nặng.

Tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là một loại rối loạn đa cơ quan phức tạp, thường xuất hiện trong giai đoạn sau của thai kỳ. Rối loạn này thường được nhận diện qua sự kết hợp của hai triệu chứng chính: Tăng huyết áp và sự hiện diện của protein niệu. Những biểu hiện này là dấu hiệu cho thấy có sự bất thường trong chức năng của các cơ quan quan trọng trong cơ thể thai phụ.

Việc theo dõi và chẩn đoán kịp thời tiền sản giật thể nặng là rất quan trọng vì tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy thận, phù phổi, rối loạn đông máu, và có thể đe dọa tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Chính vì vậy, các bác sĩ thường khuyến nghị thai phụ nên thường xuyên kiểm tra huyết áp và xét nghiệm nước tiểu trong suốt thai kỳ, đặc biệt là ở những giai đoạn sau.

Trong số các trường hợp bị tiền sản giật, khoảng 5.9% thai phụ gặp các biến chứng như hội chứng HELLP, tổn thương thận cấp, phù phổi cấp, nhau bong non và tử vong. Các biến chứng ở thai nhi có thể bao gồm tăng trưởng chậm trong tử cung, suy thai, thai lưu, sinh non và trẻ sơ sinh nhẹ cân. Trong những trường hợp này, cách điều trị duy nhất là phải chấm dứt thai kỳ.

Tiền sản giật nặng trước tuần thứ 34 được gọi là khởi phát sớm. Trong giai đoạn này, bác sĩ cần cực kỳ cẩn thận khi quyết định về phương pháp điều trị dưỡng thai và dự đoán khả năng dưỡng thai sao cho tối ưu hóa lợi ích của thai nhi mà vẫn đảm bảo an toàn tối đa cho thai phụ. Điều này cũng mang lại hy vọng cho thai phụ và gia đình, mong con sẽ sống và phát triển sau khi sinh ra.

Dấu hiệu nhận biết của tiền sản giật thể nặng

Dấu hiệu của tiền sản giật nặng có thể bao gồm nhiều triệu chứng nghiêm trọng, báo hiệu tình trạng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Các dấu hiệu này thường xuất hiện đột ngột và có thể tiến triển nhanh chóng. Cụ thể, những dấu hiệu nhận biết tiền sản giật thể nặng bao gồm:

• Chỉ số huyết áp đo được từ 160/110 mmHg trở lên: Đây là một trong những dấu hiệu quan trọng nhất, cho thấy áp lực máu đang tăng lên mức nguy hiểm.
• Lượng nước tiểu ít hơn 400ml trong vòng 24 giờ: Sự giảm sút lượng nước tiểu là dấu hiệu của suy giảm chức năng thận, một biến chứng phổ biến của tiền sản giật nặng.
• Albumin trong nước tiểu trên 5g/24 giờ: Sự hiện diện của protein ở mức cao trong nước tiểu cho thấy tổn thương nặng nề ở thận.
• Triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu tái phát và nghiêm trọng, không phản ứng với thuốc giảm đau: Những triệu chứng này có thể cho thấy sự tổn thương của hệ thần kinh trung ương.
• Cảm giác hồi hộp, ngạt thở: Đây có thể là dấu hiệu của suy tim hoặc phù phổi, cho thấy tim và phổi đang chịu áp lực lớn và không hoạt động hiệu quả.
• Đau thượng vị, nặng ngực: Cảm giác đau ở vùng thượng vị và ngực có thể báo hiệu các vấn đề về gan hoặc sự thiếu máu cung cấp cho tim.
• Suy tim và phù phổi cấp: Những dấu hiệu này là cực kỳ nghiêm trọng, cho thấy hệ thống tuần hoàn và hô hấp đang bị tổn thương nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.

Ngoài ra, dấu hiệu tiền sản giật thể nặng cũng có thể được phát hiện trong chẩn đoán cận lâm sàng như tăng trưởng chậm của thai nhi thông qua kết quả siêu âm, tăng men gan trong kết quả xét nghiệm chức năng gan và giảm tiểu cầu trong kết quả xét nghiệm máu.

Một biểu hiện không thể bỏ qua của tiền sản giật nặng là khi thai phụ trải qua cơn co giật và mất ý thức. Cơn co giật thường có các đặc điểm sau:

• Khởi phát: Mặt run lên trước và sau đó một vài giây sau, cơ thể bắt đầu co cứng và cứng toàn bộ (trong khoảng 15 - 20 giây).
• Mở miệng bất ngờ rồi đóng lại mạnh mẽ, hiện tượng này cũng xảy ra với mí mắt.
• Các cơ mặt và các cơ khác mở ra nhanh chóng.
• Có thể gây ra việc ngã xuống, không kiểm soát được cử động của hàm, có thể làm tổn thương lưỡi.
• Sức mạnh cơ bắt đầu giảm dần và cuối cùng trở nên bất động.
• Có thể xảy ra tạm ngừng hô hấp trong vài giây trước khi hồi sức và mất ý thức. Khi thai phụ tỉnh lại, họ thường không nhớ về cơn co giật vừa trải qua.

Phòng ngừa tiền sản giật thể nặng

Tiền sản giật là một vấn đề khá phổ biến, xảy ra ở khoảng 5 - 8% trong tổng số trường hợp thai kỳ. Các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới đã phát triển khả năng dự báo sớm tiền sản giật và cung cấp hướng dẫn phòng tránh cho các trường hợp thai phụ có nguy cơ cao. Hiện nay, có thể sàng lọc sớm tiền sản giật bằng siêu âm và xét nghiệm. Nguyên nhân của tiền sản giật thường liên quan đến sự bất thường trong việc xâm nhập của hợp bào nuôi bánh rau, dẫn đến sự thay đổi cấu trúc của các động mạch tử cung. Tuy nhiên, cơ chế chính xác vẫn còn nhiều tranh cãi.

Biện pháp tốt nhất để ngăn chặn tiền sản giật nặng và các biến chứng là theo dõi thai kỳ một cách cẩn thận, kết hợp với việc tìm hiểu về tiền căn của mẹ và điều trị tốt các bệnh lý đi kèm như đái tháo đường, tăng huyết áp, và các bệnh lý về mạch máu. Đồng thời, việc cải thiện chất lượng cuộc sống và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cũng rất quan trọng trong quá trình mang thai.

Mỗi bà mẹ mang thai cần được thông tin để nhận biết và phát hiện sớm các dấu hiệu của tiền sản giật nặng, như thay đổi huyết áp và sự xuất hiện bất thường của protein trong nước tiểu, từ đó có thể lập kế hoạch điều trị ngay từ ban đầu. Và khi có dấu hiệu bất thường, cần tới ngay bệnh viện để được thăm khám và điều trị.

Xem thêm: Nguyên nhân gây tiền sản giật là gì và cách điều trị như thế nào?