Lời khuyên của chuyên gia về thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp

Các chuyên gia dinh dưỡng đã đưa ra rất nhiều lời khuyên về thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp. Với bộ nguyên tắc cơ bản để tiến lên xây dựng thực đơn với tính cá thể hóa cho từng bệnh nhân. Mỗi bệnh nhân cần có chế độ ăn phù hợp với thể chất, kinh tế và sức khỏe của bệnh nhân.

Bộ nguyên tắc xây dựng thực đơn cơ bản

Chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh của người tiểu đường cao huyết áp. Vì thế nên, người bệnh cần có chế độ ăn phù hợp, đảm bảo không khiến bệnh nặng hơn hoặc xuất hiện các biến chứng nguy hiểm.

Việc xây dựng thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp cần phải tuân theo những nguyên tắc sau đây:

• Thứ nhất: Chế độ ăn phải đảm bảo được đường máu sau ăn không tăng quá nhiều và cũng không hạ quá thấp. Khi mắc bệnh tiểu đường, bệnh nhân thường có xu nhịn ăn, như vậy đường huyết sẽ xuống quá thấp, bệnh nhân sẽ bị hạ đường huyết quá mức, hiện tượng không tốt đối với bệnh nhân.
• Thứ hai: Chế độ ăn giúp đưa cân nặng bệnh nhân về mức lý tưởng và giữ cân nặng ở mức lý tưởng. Tùy vào thể trạng của từng bệnh nhân để xây dựng thực đơn phù hợp.
• Thứ ba: Chế độ ăn cho người tiểu đường cao huyết áp không “mở đường” cho các bệnh khác phát triển, đặc biệt là các bệnh cơ hội.
• Thứ tư: Thực đơn nên đơn giản, dễ áp dụng, đầy đủ dinh dưỡng, phù hợp về kinh tế. Không nên để bệnh nhân ăn vì áp lực phải ăn uống theo thực đơn mà dẫn tới áp lực, căng thẳng.

Gợi ý thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp

Dưới đây là hai mẫu thực đơn dành cho người tiểu đường bị cao huyết áp mà chúng tôi gợi ý đến bạn:

Mẫu số 1

Bữa sáng: Ưu tiên bữa sáng chất lượng ví dụ: 1 bát phở bò (chi tiết: 180g bánh phở, 40g thịt bò, 150g rau ăn kèm).

Bữa phụ sáng: Ưu tiên trái cây ví dụ: 2 miếng thanh long.

Bữa trưa: Ưu tiên bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, dễ chế biến ví dụ: 1 bát cơm + cá quả hấp (khoảng 100g cá) + rau cải xanh luộc (Khoảng 200g cải xanh).

Bữa phụ: Uống 1 ly sữa dành cho người tiểu đường hoặc sữa ít béo, ít đường.

Bữa tối: Không nên ăn quá no, ưu tiên những món ăn hấp, luộc ví dụ: 1 lưng bát cơm + thịt lợn luộc (khoảng 70g thịt lợn nạc, hạn chế mỡ heo) + su hào luộc (khoảng 200g su hào) + tráng miệng: 3 múi bưởi hoặc có thể thay thế bằng trái cây khác ít ngọt.

Mẫu số 2

Bữa sáng: 1 bát bún thịt nạc (hạn chế ăn thịt mỡ, nếu có thể thì nên đổi qua bún gạo lứt).

Bữa phụ: 1 ly sữa cho người tiểu đường hoặc 1 hộp sữa chua ít đường.

Bữa trưa: 1,5 lưng bát cơm hoặc 1 bát đầy + thịt băm viên sốt cà chua (ưu tiên sử dụng thịt nhiều nạc, ít mỡ) + nộm rau muống (150g rau muống, 10g lạc vừng) + tráng miệng: 150g thanh long.

Bữa phụ: ½ trái cam hoặc ½ trái táo.

Bữa tối: Nửa bát cơm + cá sốt cà chua (100g cá, 10g cà chua) + bắp cải luộc: 200g + tráng miệng: ½ quả cam hoặc lê.

Thực phẩm nên dùng theo chế độ DASH

Chế độ DASH là chế độ ăn giúp người bệnh tiểu đường cao huyết áp quản lý và ngăn chặn tình trạng huyết áp tăng cao. Đây cũng là chế độ ăn tốt cho người tiểu đường vì ưu tiên sử dụng các thực phẩm có chứa lượng natri ít và ít chất béo xấu.

• Ngũ cốc nguyên hạt: Giúp cung cấp tinh bột nhưng có chứa thêm lớp cám giàu chất xơ, kali, magie,.. Ăn nhiều thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt còn giảm nguy cơ cao huyết áp kèm theo giảm nguy cơ kháng insulin ở bệnh nhân tiểu đường. 
• Rau và trái cây: Trong thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp không thể thiếu trái cây và rau. Đây là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa, vitamin, chất xơ,... giúp cơ thể ngăn ngừa được nhiều bệnh tật. Khả năng giảm cholesterol và kiểm soát đường huyết của chất xơ đã được minh chứng và được bác sĩ khuyến cáo cho bệnh nhân tiểu đường cao huyết áp. Các loại rau là thực phẩm kiểm soát bệnh tiểu đường tốt như: Bông cải xanh, súp lơ trắng, xà lách, măng tây,... để cung cấp chất xơ cần thiết và không cung cấp tinh bột gây tăng đường huyết sau ăn.
• Protein: Ưu tiên các thực phẩm như thịt nạc, cá, loại đậu, hạt để cung cấp protein trong thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp. 
• Chất béo: Chất béo vẫn được coi là một phần rất quan trọng trong chế độ ăn của người bệnh. Phương pháp đơn giản nhất là thay thế mỡ động vật trong nấu ăn bằng dầu ô liu hoặc dầu hạt cải để bổ sung vừa đủ chất béo có lợi cho cơ thể.
• Sữa: Lưu ý sử dụng sữa dành cho người tiểu đường cao huyết áp là sữa ít béo, không đường. Có thể chọn sản phẩm thuần chay như sữa hạt, sữa đậu nành,... Nên có sữa trong thực đơn vì sữa cung cấp canxi cần thiết cho cơ thể.

Thực đơn cho người tiểu đường cao huyết áp cần được quan tâm và được xây dựng theo sự hướng dẫn của bác sĩ bởi chúng quyết định tỷ lệ thành công trong toàn quá trình điều trị bệnh. Cần xây dựng được thực đơn phù hợp với từng cá thể để đảm bảo hiệu quả điều trị và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Xem thêm: Những biến chứng nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp vô căn

Kim Huệ

Nguồn: Tổng hợp