Mammography là gì? Kỹ thuật chẩn đoán này có ý nghĩa như thế nào?

Tầm soát ung thư vú có thể được khuyến cáo ở những phụ nữ có nguy cơ, mặc dù ngay cả khi không có triệu chứng bất thường nào. Một trong các xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán đó là chụp X quang tuyến vú (mammography). Đây là kỹ thuật sàng lọc giúp phát hiện ung thư vú nhanh chóng và tương đối chính xác hiện nay. Vậy mammography là gì? Mời bạn đọc cùng tìm hiểu thêm trong bài viết sau đây.

Tìm hiểu về ung thư vú

Hãy cùng tìm hiểu về vấn đề ung thư vú trước khi giải đáp những thắc mắc cho câu hỏi mammography là gì?

Ung thư vú là bệnh lý khi các tế bào vú phát triển một cách bất thường ngoài sự kiểm soát của cơ thể và dần hình thành các khối u. Các tế bào ung thư có thể xâm lấn mô vú lân cận, hoặc nghiêm trọng hơn là di chuyển đến các cơ quan khác gần đó qua mạch bạch huyết (di căn). Giai đoạn di căn có thể đe dọa tính mạng và gây tử vong.

Theo số liệu thống kê có 2,3 triệu phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú vào năm 2022, căn bệnh này xảy ra mọi lứa tuổi sau tuổi dậy thì nhưng với tỷ lệ ngày càng tăng ở độ tuổi trung niên.

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào từng đối tượng, loại ung thư và mức độ lây lan đến các vị trí khác nhau trên cơ thể. Thông thường, điều trị sẽ có thể kết hợp phẫu thuật, xạ trị và dùng thuốc.

Kỹ thuật mammography là gì?

Tìm hiểu về chụp X quang tuyến vú

Chụp X quang tuyến vú hay còn được gọi là chụp nhũ ảnh, là một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, thường được chỉ định thực hiện để hỗ trợ phát hiện bệnh lý về tuyến vú.

Chụp X quang tuyến vú được thực hiện bằng hệ thống máy móc được thiết kế chuyên biệt cho việc quan sát và đánh giá các mô vú. Cụ thể, tia X từ thiết bị chụp X quang tuyến vú sẽ có cường độ thấp hơn so với tia X được thực hiện để quan sát các bộ phận khác của cơ thể (ví dụ như phổi, xương).

Quy trình thực hiện mammography

Trong quá trình chụp X quang, vú của bệnh nhân được đặt trên một tấm đỡ phẳng và được nén bằng một tấm song song khác gọi là mái chèo, tạo thành bề mặt các mô vú dàn đều xa nhau ra. Điều này mang lại hình ảnh chất lượng tốt hơn, tăng khả năng phát hiện các bất thường và cho phép sử dụng lượng tia bức xạ ít hơn.

Máy chụp X quang tạo ra một chùm tia X nhỏ đi qua vú đến máy dò nằm ở phía đối diện, tín hiệu điện tử đến máy tính để tạo thành hình ảnh kỹ thuật số. Trên kết quả của phim chụp quang tuyến vú, các mô có mật độ thấp, chẳng hạn như mỡ, xuất hiện trong mờ (tức là các màu xám đậm hơn tiếp cận nền đen), trong khi các vùng mô dày đặc, chẳng hạn như mô liên kết và tuyến hoặc khối u, sẽ xuất hiện trắng hơn trên nền xám.

Trước khi tiến hành chụp X quang tuyến vú, người bệnh sẽ được bác sĩ giải thích về các tư thế chụp và cảm giác đau nhẹ khi chụp (do bộ phận chụp bị ép giữa 2 mặt phẳng). Đối với quy trình mammography tiêu chuẩn, mỗi bên vú được chụp cả mặt trên và mặt bên, mặc dù có thể chụp thêm các mặt nhìn khác nếu bác sĩ lo ngại về vùng đang nghi ngờ.

Ai nên chụp X quang tuyến vú?

Kỹ thuật mammography có ý nghĩa gì đối với chẩn đoán ung thư vú?

Ý nghĩa trong chẩn đoán ung thư vú của xét nghiệm mammography là gì? Câu trả lời sẽ là phụ thuộc vào việc đây là xét nghiệm mang tính chẩn đoán hay sàng lọc. Chụp quang tuyến vú sàng lọc yêu cầu người bệnh thực hiện định kỳ (thường là hàng năm) giúp hỗ trợ tìm kiếm và phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư hoặc mô vú bất thường trước khi có các triệu chứng. Chụp X quang tuyến vú định kỳ thường bao gồm ít nhất hai hình ảnh của mỗi vú được chụp ở các góc khác nhau, thường là từ trên xuống dưới và từ bên này sang bên kia. 

Về mục đích chẩn đoán bệnh, có sự khác nhau ở đây là vì chụp X quang tuyến vú có thể giúp phát hiện ung thư, nhưng không thể chỉ dùng mỗi kỹ thuật này để chẩn đoán là ung thư. Điều này có nghĩa là mặc dù chụp X quang tuyến vú có thể cho thấy mô vú bất thường nhưng chúng không thể chứng minh rằng vùng bất thường đó là khối u ác tính. Hay nói cách khác, đối với mục tiêu chẩn đoán ung thư vú, chụp quang tuyến vú là một công cụ thiết yếu để giúp bác sĩ quyết định xem bạn có cần xét nghiệm bổ sung hay không, chẳng hạn như sinh thiết vú.

Ai sẽ là người cần thực hiện tầm soát bằng kỹ thuật mammography?

Theo khuyến nghị của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), những đối tượng nên được chụp tầm soát X quang tuyến vú định kỳ bao gồm:

• Phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú ở mức trung bình nên chụp nhũ ảnh tầm soát thường xuyên bắt đầu từ 45 tuổi;
• Phụ nữ từ 45 - 54 tuổi nên được sàng lọc hàng năm;
• Phụ nữ từ 55 trở lên nên chuyển sang sàng lọc hai năm một lần hoặc vẫn có thể duy trì sàng lọc hàng năm nếu có khả năng;
• Đối với phụ nữ ở độ tuổi từ 40 đến 44, nếu có cơ hội cũng nên cân nhắc bắt đầu sàng lọc hàng năm.

Theo USPSTF (đây là hiệp hội gồm các chuyên gia với sứ mệnh nghiên cứu và đưa ra những đánh giá tối ưu nhất về ngăn ngừa và phát hiện sớm bệnh tật) khuyến nghị rằng:

• Phụ nữ từ 50 đến 74 tuổi và có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú ở mức trung bình nên chụp quang tuyến vú hai năm một lần;
• Phụ nữ từ 40 đến 49 tuổi nên tham khảo bác sĩ chuyên môn về thời điểm bắt đầu và tần suất chụp quang tuyến vú;
• Phụ nữ nên cân nhắc lợi ích và rủi ro của các xét nghiệm sàng lọc khi quyết định có nên bắt đầu chụp quang tuyến vú trước tuổi 50 hay không.

Chỉ định chụp X quang tuyến vú cần thiết trong những trường hợp nào?

Trường hợp được bác sĩ chỉ định chụp mammography là gì? Sau đây là những ứng dụng của chụp X quang trong quá trình thăm khám của các bác sĩ:

• Hỗ trợ chẩn đoán khi có các dấu hiệu lâm sàng đã xác định. Xét nghiệm này đặc biệt có ý nghĩa khi người bệnh có những triệu chứng gợi ý ung thư nhưng chẩn đoán tế bào học lại âm tính.
• Hỗ trợ chẩn đoán loại trừ cho các trường hợp nghi ngờ khi các biểu hiện từ khám lâm sàng chưa rõ ràng hoặc mơ hồ.
• Cung cấp thêm cho bác sĩ căn cứ về việc quyết định có nên tiến hành sinh thiết sau đó hay không.
• Đánh giá hiệu quả của liệu pháp đang điều trị trên người bệnh ung thư vú. Theo dõi quá trình tiến triển của khối u, giúp cho việc đánh giá chính xác các phác đồ điều trị.
• Hữu ích cho việc theo dõi lâu dài trong trường hợp không phẫu thuật được hoặc theo dõi định kỳ vú bên kia đối với đối tượng đã cắt bỏ một vú.

Như vậy, bài viết trên vừa mang đến những thông tin liên quan để trả lời cho thắc mắc của bạn đọc về "Mammography là gì?". Hy vọng những kiến thức trên có thể hữu ích đối với các chị em phụ nữ, để từ đó hiểu thêm và cân nhắc khi có dự định sàng lọc ung thư vú bằng xét nghiệm này.