Mối liên hệ giữa chất lượng cholesterol HDL và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer

Nồng độ HDL-C cao, thường được gọi là "cholesterol tốt" đã được chứng minh có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer tăng cao. Một nghiên cứu gần đây trên Tạp chí Nội tiết lâm sàng & Chuyển hóa đã giải thích nguyên nhân của điều này. Khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh, vấn đề không nằm ở số lượng cholesterol mà ở chất lượng của các hạt HDL lưu thông trong máu. Vậy, thông tin cụ thể ra sao, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Mối liên hệ giữa cholesterol HDL và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer

Theo một nhóm nghiên cứu do một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Pittsburgh dẫn dắt, nồng độ cholesterol HDL hay còn gọi là "cholesterol tốt" đã được chứng minh có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Một nghiên cứu mới đăng trên Tạp chí Nội tiết lâm sàng & Chuyển hóa đã giải thích nguyên nhân này. 

Khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, vấn đề không phải nằm ở số lượng cholesterol mà ở chất lượng của các hạt HDL lưu thông trong máu và chất lượng này giảm dần theo thời gian. Các hạt HDL khác nhau về kích thước, thành phần và mức độ hoạt động. 

Nhóm nghiên cứu đã đo các đặc điểm này trong máu của 503 phụ nữ từ Nghiên cứu sức khỏe phụ nữ trên toàn quốc (SWAN). Họ phát hiện rằng theo thời gian, số lượng hạt HDL lớn tăng lên, nhưng đáng tiếc là các hạt lớn này không hoạt động hiệu quả như các hạt nhỏ.

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện đánh giá lặp lại về chức năng nhận thức của những người tham gia từ năm 2000 đến 2016 và so sánh dữ liệu này với những thay đổi trong hạt HDL, thành phần và chức năng của họ theo thời gian. Tiến sĩ Samar R. El Khoudary, giáo sư dịch tễ học tại Pitt Public Health, cho biết: "Chúng tôi đã chứng minh rằng ngay từ tuổi trung niên, những phụ nữ có nhiều hạt nhỏ hơn và nồng độ phospholipid trong các hạt tăng lên trong thời kỳ mãn kinh có khả năng duy trì trí nhớ tốt hơn khi về già." Ông cũng lưu ý rằng mất trí nhớ làm việc là dấu hiệu đầu tiên của bệnh Alzheimer. 

Trước đó, nhóm nghiên cứu của El Khoudary đã chỉ ra rằng những hành vi sức khỏe, như được đề xuất trong Chương trình 8 điều thiết yếu của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), có thể cải thiện chất lượng hạt HDL, chẳng hạn như thông qua việc tăng cường các hạt giàu phospholipid trong máu.

Cách kiểm soát cholesterol để giúp não khỏe mạnh khi về già

Ngoài việc dùng thuốc, mọi người có thể kiểm soát cholesterol qua lối sống và chế độ ăn uống. Giảm thực phẩm nhiều cholesterol, chất béo bão hòa, tinh bột, bỏ thuốc lá và bổ sung thảo dược giàu phytosterol có thể cải thiện chỉ số mỡ máu. Sau đây là những cách giúp kiểm soát cholesterol để giúp não khỏe mạnh khi về già mà bạn nên biết:

• Chế độ ăn Địa Trung Hải: Một chế độ ăn uống với nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, cá và dầu thực vật, sẽ giúp kiểm soát cholesterol hiệu quả.
• Nấu ăn tại nhà: Đây là hoạt động giúp kiểm soát an toàn thực phẩm tốt hơn. Nên chọn nguyên liệu tươi, tránh chiên rán nhiều dầu mỡ và chất bảo quản.
• Quản lý căng thẳng: Thông qua yoga, thiền hay âm nhạc có thể làm giảm hormone cortisol, ảnh hưởng đến cholesterol.
• Hạn chế rượu và không hút thuốc: Đây là hành vi là rất quan trọng, vì rượu làm tăng calo và cholesterol, còn thuốc lá gây tổn hại cho tế bào.
• Tăng cường vận động thể chất: Tập luyện ít nhất 30-45 phút mỗi ngày với các hoạt động như đi bộ, bơi lội hay đạp xe giúp cải thiện sức khỏe.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Ít nhất 6 tháng một lần giúp theo dõi nồng độ cholesterol và các yếu tố nguy cơ khác, từ đó điều chỉnh kịp thời để bảo vệ sức khỏe tim mạch, não bộ,...

Việc chăm sóc bản thân toàn diện sẽ đóng góp đáng kể vào việc duy trì sức khỏe lâu dài, đặc biệt là tăng mức "cholesterol tốt" để từ đó giúp não bộ khỏe mạnh hơn.

Mối liên hệ giữa chất lượng cholesterol HDL và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ngày càng được chú trọng trong nghiên cứu sức khỏe não bộ. Các phát hiện cho thấy rằng không chỉ nồng độ mà chất lượng cholesterol HDL cũng có tác động lớn đến nguy cơ mắc bệnh. Điều này mở ra hướng đi mới trong phòng ngừa và điều trị Alzheimer. Việc duy trì lối sống lành mạnh, với chế độ ăn uống hợp lý và tập thể dục, có thể cải thiện chất lượng cholesterol HDL và giảm nguy cơ mắc bệnh. Tương lai nghiên cứu sẽ không chỉ nâng cao hiểu biết về Alzheimer mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người bị ảnh hưởng.