Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Nếu như những ai thực sự quan tâm đến chế độ dinh dưỡng chắc chắn sẽ không lạ gì cái tên chất béo bão hòa. Đây là loại chất béo có nhiều trong nhóm thực phẩm từ thịt động vật và một số sản phẩm kem, sữa và có cả ở thực vật như dầu cọ, dầu dừa.
Khoa học dinh dưỡng chính thống cho rằng, nếu như chúng ta ăn quá nhiều chất béo bão hòa sẽ không tốt cho cơ thể. Nó có thể làm tăng cholesterol trong máu làm xơ vữa mạch máu và có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ. Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều người chưa hiểu rõ về chất béo bão hòa. Vậy chất béo bão hòa tốt hay xấu? Nếu bạn muốn hiểu rõ về nó hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!
Chất béo bão hòa là những axit béo bão hòa không có mối liên kết đôi, khi ở nhiệt độ phòng thường là chất rắn. Trong các loại thịt gia súc, gia cầm như thịt cừu, thịt bò, thịt heo, thịt gà có nhiều chất béo bão hòa. Kể cả trong những sản phẩm từ sữa như sữa nguyên chất, kem, phô mai, bơ, dầu cọ, dầu dừa.
Nếu như chất béo bão hòa được sử dụng với liều lượng vừa phải và đúng cách có thể giúp cho cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt. Đồng thời làm cho quá trình trao đổi chất diễn ra tốt hơn và kiểm soát, hạn chế cơn thèm ăn.
Nếu như trong quá trình nấu nướng sẽ ít sản sinh các độc chất gây hại cho sức khỏe. Bởi vì chất béo bão hòa này chịu nhiệt khá tốt.
Có một số thông tin cho rằng, nguyên nhân làm tăng LDL cholesterol và nguy cơ mắc bệnh tim mạch là do chất béo bão hòa. Tuy nhiên, những thông tin này vẫn chưa có kết luận chính xác về mức độ ảnh hưởng đối với tim mạch.
Nghiên cứu vào năm 2014 cho thấy chưa có mối liên hệ nào giữa lượng chất béo bão hòa và nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, ở nghiên cứu khác lại đưa ra kết quả ngược lại. Sự ảnh hưởng của chất béo bão hòa đến sức khỏe còn tác động bởi những yếu tố khác như bệnh mãn tính ở bệnh nhân, hay liều lượng sử dụng.
Vẫn còn một số thông tin trái chiều về vấn đề chất béo bão hòa này. Tuy nhiên, theo khuyến nghị thì chúng ta nên ăn ở mức độ vừa phải để tránh gặp phải phiền phức đối với sức khỏe.
Để nhận biết được đâu là chất béo bão hòa và đâu không phải là chất béo bão hòa cần dựa vào một số đặc điểm. Những đặc điểm để nhận biết chất béo bão hòa như chất béo làm từ mỡ động vật và có khả năng đông đặc ở nhiệt độ thường.
Chất béo này được tìm thấy ở thịt, sữa, các chế phẩm từ sữa, trứng. Chất béo bão hòa này cũng có ở một số loại thực vật như dừa, cacao, cọ và các loại cây dầu.
Câu hỏi chất béo bão hòa có tốt không được rất nhiều người quan tâm và tìm hiểu. Chất béo bão hòa nếu sử dụng vừa phải và đúng cách thì giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, hấp thụ dinh dưỡng. Ngoài ra chất béo này có khả năng chịu nhiệt tốt vì vậy khi chúng ta chiên, nấu đồ ăn sẽ ít sản sinh những chất độc gây hại cho cơ thể.
Tổng lượng chất béo hấp thụ cho cơ thể từ 44 - 47g chất béo trong một ngày, nằm trong chế độ ăn 2.000 calo. Đây là khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA).
Có một số thông tin cho rằng chất béo bão hòa làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Bởi vì do chất béo bão hòa làm tăng LDL cholesterol (cholesterol “xấu”) và một số yếu tố khác gây hại tim. Nhưng cho đến hiện tại vẫn chưa có nhiều nghiên cứu để khẳng định chính xác về ảnh hưởng của loại chất béo này đối với tim mạch. Chất béo bão hòa có gây ảnh hưởng đến sức khỏe hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Những yếu tố liên quan như liều lượng sử dụng, bệnh mãn tính có sẵn. Vì vậy đối với những người đã có những yếu tố liên quan có sẵn cần phải sử dụng chất béo bão hòa theo khuyến nghị. Nếu sử dụng nhiều có thể sẽ làm tăng LDL cholesterol gây hại cho sức khỏe.
Một lý do khác nữa là tất cả những loại chất béo đều chứa nhiều calo. Nếu chúng ta ăn nhiều chất béo sẽ dẫn tới tình trạng tăng cân, thừa cân… Mà nguyên nhân của bệnh tim mạch và một số bệnh khác cũng có nguyên nhân từ thừa cân, béo phì.
Như vậy có thể nói chất béo bão hòa có làm tăng nguy cơ mắc bệnh hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Chất lượng thực phẩm và loại thực phẩm cũng tác động trực tiếp đến chế độ ăn tổng thể. Vì những chất dinh dưỡng riêng lẻ không phải là nguyên nhân dẫn đến sự tiến triển của bệnh. Mà điều quan trọng là toàn bộ chế độ ăn uống mới thực sự quan trọng, trong đó chất béo bão hòa là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh.
Chất béo chuyển hóa có tên gọi khác là chất béo transfat là tên viết tắt tên của các axit béo trans. Chất béo transfat xuất phát từ dầu thực vật, trong quá trình chế biến bị bị hydro hóa. Đặc biệt là những món chiên xào quá trình chế biến dễ làm chất béo bị hydro hóa. Vì vậy có thể được xem là loại chất béo xấu cho cơ thể. Chất béo transfat chuyển sang chất béo xấu vì làm tăng cholesterol "xấu" (LDL) và triglycerides; Làm giảm hàm lượng cholesterol "tốt" (HDL); Loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể còn khó hơn việc loại bỏ chất béo bão hòa. Chất béo chuyển hóa này gây nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và một số bệnh khác cao gấp 3 lần chất béo bão hòa.
Chúng ta cần được hấp thu chất béo bổ sung từ những nguồn dinh dưỡng mỗi ngày. Bởi vì cơ thể chúng ta không thể tự tạo ra các axit béo thiết yếu. Chất béo cung cấp năng lượng cho cơ thể tương tự như protein hay tinh bột. Chất béo cũng có chức năng làm tan một số vitamin đặc biệt. Tuy nhiên, trong chất béo lại chứa nhiều gấp đôi lượng calo của chất đạm hay đường bột. Calo từ chất béo dễ biến thành mỡ trong cơ thể hơn so với hai loại chất còn lại.
Hai loại chất béo bão hòa và chất béo transfat, đều được các chuyên gia thường khuyên nên hạn chế ăn. Dù có tiêu thụ lượng nhỏ thì cũng ảnh hưởng đến sức khỏe. Thông thường hầu hết các loại thực phẩm đều có chứa chất béo hoặc axit béo, kể cả nguồn gốc từ thực vật hay động vật. Bơ và mỡ động vật là nhóm thực phẩm chứa chất béo bão hòa và chuyển hóa chủ yếu ở dạng rắn trong nhiệt độ phòng.
Như vậy chúng ta nên tránh sử dụng loại thực phẩm có chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo từ mỡ động vật và chuyển hóa. Việc làm này sẽ giúp kiểm soát nồng độ cholesterol trong máu một cách hiệu quả. Chúng ta vẫn có thể sử dụng chất béo nhưng nên chọn bằng chất béo tốt. Sử dụng chất béo không bão hòa, giúp mang lại một trái tim khỏe mạnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Khi chúng ta hiểu được thế nào là chất béo tốt và chất béo không tốt, thì việc lựa chọn cho mình những thực phẩm tốt cho sức khỏe sẽ trở nên dễ dàng. Hy vọng với những thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn chăm sóc cho mình và gia đình một cách tốt nhất.
Tuệ Nhi
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.