Một số vấn đề về dậy thì cần lưu ý

Tuổi dậy thì là giai đoạn cơ thể bắt đầu xuất hiện nhiều sự thay đổi về mặt thể chất, tâm sinh lý. Vì thế nên các bố mẹ cần đặc biệt chú ý quan tâm chăm sóc trẻ nhiều hơn vào giai đoạn này. Sau đây hãy cùng Nhà thuốc Long Châu khám phá thêm về những vấn đề về dậy thì nhé!

Thế nào là dậy thì?

Dậy thì ở bé trai

Dậy thì là giai đoạn một đứa trẻ bắt đầu trải qua sự thay đổi về mặt thể chất, nội tiết đánh dấu trẻ dần bước sang độ tuổi trưởng thành. Sự thay đổi này do:

• Quá trình sản xuất hormone sinh dục của tuyến yên.
• Sự trưởng thành của những cơ quan sinh sản như tinh hoàn đối với nam và buồng trứng ở nữ giới.

Dậy thì thường bắt đầu vào giai đoạn độ tuổi 8 - 13 ở các bé gái và từ 9 - 14 tuổi ở bé trai. Nó thường kéo dài từ 2 - 5 năm. Thời điểm, quá trình dậy thì cũng bị ảnh hưởng bởi nền tảng di truyền của mỗi con người.

Cùng với sự biến đổi về mặt thể chất tuổi dậy thì, trẻ ở lứa tuổi thanh thiếu niên 13 - 19 tuổi, trước đó có thể bắt đầu tìm hiểu thêm về những mối quan hệ lãng mạn, tình dục.

Những dấu hiệu bắt đầu dậy thì

Bé gái có sự tăng trưởng về kích thước vòng một

Dậy thì thường có những biểu hiện khác nhau, dưới đây là một số ví dụ điển hình về dấu hiệu tuổi dậy thì.

Ở bé gái

• Thường có sự tăng trưởng, phát triển của chồi vú.
• Phát triển lông mu, lông trên cơ thể.
• Có mùi cơ thể.
• Bắt đầu có dấu hiệu kinh nguyệt.
• Mụn trứng cá.

Ở bé trai

• Sự tăng kích thước tinh hoàn, dương vật.
• Phát triển lông mu, lông cơ thể và râu.
• Tăng trưởng về cơ bắp.
• Mụn trứng cá.
• Giọng nói vỡ, trầm.

Ung thư ảnh hưởng đến dậy thì như thế nào?

Ung thư có thể tác động đến sự phát triển bình thường về tuổi dậy thì của trẻ

Phần lớn sự ảnh hưởng phụ thuộc khá nhiều vào thời điểm, phương thức tiến hành điều trị ung thư. Các điều trị ung thư thông thường sẽ không gây tác động đến quá trình dậy thì. Thế nhưng một số ung thư trẻ em, phương pháp điều trị ở trẻ có thể khiến trẻ bắt đầu dậy thì sớm. Trong một vài trường hợp, điều trị có thể gây ảnh hưởng đến quá trình dậy thì muộn, gián đoạn dậy thì hoặc không bắt đầu dậy thì.

Các loại dậy thì hiện nay

Dậy thì sớm bắt đầu sớm hơn so với độ tuổi thông thường

Dưới đây là những loại dậy thì phổ biến hiện nay có thể xuất hiện đối với trẻ.

Sự dậy thì sớm

Những biểu hiện của dậy thì sớm có thể tương tự như các dấu hiệu dậy thì bình thường nhưng chúng sẽ xảy ra sớm trước 8 tuổi đối với những bé gái, trước 9 tuổi đối với bé trai và với tốc độ nhanh.

Dậy thì sớm xảy ra khi vùng dưới đồi và khu vực tuyến yên gửi tín hiệu đến buồng trứng ở bé gái và tinh hoàn ở bé trai, điều này tạo nên nội tiết tố nữ hoặc nam sớm hơn so với thông thường. Bên cạnh đó, nó cũng có thể xảy ra khi một số loại khối u sản xuất hormone dư thừa.

Dấu hiệu của dậy thì sớm:

• Có sự phát triển các đặc điểm tình dục sớm so với dự kiến.
• Phát triển xương nhanh chóng, cốt hóa sớm sụn tăng trưởng đến đến tầm vóc lùn.

Sự dậy thì muộn

Dậy thì muộn xảy ra khi dậy thì không bắt đầu trong khu vực phạm vi lứa tuổi thông thường. Nếu trẻ dậy thì muốn thì vẫn trải qua dậy thì bình thường, chỉ xuất hiện ở độ tuổi muộn hơn thông thường.

Trong một số trường hợp, dậy thì có thể đã bắt đầu thế nhưng dùng lại trong một quãng thời gian. Hiện tượng này được gọi là gián đoạn dậy thì.

Ở nữ giới, điều này có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. CÓ thể dẫn đến sự chậm trễ khi bắt đầu kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều hoặc gây mãn kinh nữ sớm.

Ở nam giới, nó có thể tác động gây ảnh hưởng đến việc sản xuất testosterone.

Không dậy thì

Một số trẻ có thể xuất hiện bệnh lý kéo dài làm ảnh hưởng, ngăn chặn sự dậy thì xảy ra. Nhóm chăm sóc sức khỏe sẽ làm việc với bệnh nhân sau khi người bệnh ung thư đã hồi phục sau điều trị, nhằm giúp phát triển kế hoạch chăm sóc thích hợp.

Trẻ dần phục hồi sau điều trị ung thư cần làm gì?

Xét nghiệm máu là điều cần thiết phát hiện tình trạng sức khỏe của trẻ sau điều trị

Nếu trẻ có các yếu tố nguy cơ ảnh hướng gây dậy thì sớm, dậy thì muộn thì cần tiến hành các xét nghiệm sau đây:

• Xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ FSH, LH và hormone sinh dục.
• X-quang tuổi xương (X-quang giúp xác định tuổi phát triển và mức độ trưởng thành của xương).

Nếu xuất hiện vấn đề gì, trẻ sẽ được nhanh chóng chuyển đến bác sĩ nội tiết. Trong trường hợp dậy thì sớm, có thể sử dụng thuốc để tạm thời ngưng quá trình dậy thì, giảm tốc độ trưởng thành của xương. Trong trường hợp dậy thì muộn, liệu pháp hormone thay thế có thể được sử dụng để kích thích dậy thì.

Bài viết trên đây là những chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu về các vấn đề dậy thì. Hy vọng qua bài viết này sẽ giải đáp cho những ông bố, bà mẹ về sự lo lắng về sự dậy thì của các bé nhé!

Minh Thúy

Nguồn tham khảo: Y tế cộng đồng