Người cao tuổi bị suy dinh dưỡng nên bổ sung gì?

Hằng ngày, nhiều gia đình đang đối mặt với tình trạng cha mẹ, ông bà lớn tuổi ăn uống không đủ chất, dẫn đến sút cân và yếu sức. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động, khiến ông, bà trở nên mệt mỏi, dễ bệnh và giảm chất lượng cuộc sống. Vậy người cao tuổi bị suy dinh dưỡng nên bổ sung gì?

Tăng lượng calo hàng ngày

Người cao tuổi nên ưu tiên những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng để cung cấp lượng lớn vitamin, khoáng chất, và chất xơ. Một số thực phẩm gợi ý để tăng lượng calo hàng ngày cho người cao tuổi bao gồm:

• Trái cây và rau củ: Cung cấp các loại vitamin, chất chống oxy hóa và chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Như yến mạch, lúa mạch, và gạo lứt, là nguồn cung cấp carbohydrate phức hợp, năng lượng bền vững.
• Sữa và các chế phẩm từ sữa: Như sữa tươi, sữa chua và phô mai, cung cấp canxi và protein hỗ trợ hệ xương khớp.
• Hải sản và thịt nạc: Cung cấp protein và axit béo omega-3 tốt cho não và tim mạch.

Ngoài ra, cần tránh các thực phẩm chứa "calo rỗng" – loại thực phẩm nhiều năng lượng nhưng lại ít dưỡng chất, ví dụ: Đồ uống có đường, bánh kẹo, món tráng miệng ngọt, thực phẩm chế biến sẵn như pizza hay khoai tây chiên.

Chất xơ

Chất xơ là một loại carbohydrate đặc biệt hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp thức ăn di chuyển qua ruột, giảm táo bón và duy trì sức khỏe đường ruột. Chất xơ cũng góp phần kiểm soát đường huyết và giảm cholesterol trong máu, từ đó ngăn ngừa nguy cơ bệnh tim mạch.

Nam giới trên 50 tuổi nên tiêu thụ khoảng 28 g chất xơ mỗi ngày, trong khi phụ nữ cùng độ tuổi cần 22 g. Các thực phẩm giàu chất xơ bao gồm:

• Trái cây và rau củ: Táo, cam, bông cải xanh, rau cải.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, lúa mạch, gạo lứt.
• Các loại đậu: Đậu Hà Lan, đậu lăng.
• Hạt: Hạt lanh, hạt chia.

Chú trọng lượng protein cần thiết

Protein đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong chế độ dinh dưỡng của người cao tuổi. Thiếu protein không chỉ gây ra tình trạng phù nề mà còn dẫn đến việc mất khối lượng cơ, làm tăng nguy cơ mắc chứng teo cơ – một vấn đề phổ biến ở người lớn tuổi. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng di chuyển, sinh hoạt và gia tăng rủi ro té ngã.

Nguồn cung cấp protein phong phú bao gồm:

• Thực phẩm động vật: Như thịt gia cầm, cá, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa.
• Thực phẩm thực vật: Như đậu, hạt, ngũ cốc và các loại đậu phụ.

Người lớn tuổi, đặc biệt trong giai đoạn phục hồi sau phẫu thuật hoặc chấn thương, có thể cần từ 20 - 30g protein trong mỗi bữa ăn để đáp ứng nhu cầu cơ thể.

Vitamin B12

Vitamin B12 là dưỡng chất cần thiết cho việc sản sinh tế bào máu và duy trì hệ thần kinh khỏe mạnh. Thiếu hụt có thể gây thiếu máu hồng cầu to, suy giảm nhận thức và các biến chứng thần kinh như mệt mỏi, tê tay chân, rối loạn dáng đi, thậm chí trầm cảm.

Nguồn cung cấp vitamin B12:

• Thực phẩm từ động vật: Thịt, cá, động vật có vỏ, trứng, sữa.
• Các sản phẩm tăng cường: Ngũ cốc bổ sung, men dinh dưỡng.

Vitamin D và canxi

Vitamin D và canxi là hai vi chất quan trọng giúp duy trì sức khỏe xương. Thiếu hụt có thể dẫn đến loãng xương, gia tăng nguy cơ gãy xương.

Nguồn thực phẩm cung cấp canxi tự nhiên:

• Các sản phẩm từ sữa: Sữa, phô mai, sữa chua.
• Rau lá xanh: Bông cải xanh, cải thìa, cải xoăn.
• Đậu phụ và nước ép bổ sung canxi.

Nguồn vitamin D:

• Lòng đỏ trứng.
• Cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu.
• Một số loại sữa tăng cường vitamin D.

Liều lượng khuyến cáo hàng ngày: Không vượt quá 2.000 mg canxi và 100 microgam vitamin D.

Chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa có vai trò trung hòa gốc tự do, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh mạn tính như ung thư, tim mạch, và Alzheimer.

Nguồn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa:

• Vitamin C và E: Cam, kiwi, ngũ cốc nguyên hạt, hạt óc chó.
• Khoáng chất: Hải sản, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh.
• Trái cây màu sắc sặc sỡ: Cam, dâu tây, nho tím, quả việt quất.

Suy dinh dưỡng ở người cao tuổi không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, việc bổ sung các dưỡng chất phù hợp như protein, chất xơ, vitamin, canxi và chất chống oxy hóa có thể cải thiện rõ rệt tình trạng này. Để đạt hiệu quả, người thân trong gia đình nên chú ý đến bữa ăn hàng ngày của người lớn tuổi, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo chế độ ăn khoa học và cân đối. Chăm sóc dinh dưỡng đúng cách không chỉ giúp người cao tuổi khỏe mạnh hơn mà còn kéo dài những năm tháng vui vẻ, tràn đầy năng lượng bên con cháu.