Tổng hợp các bệnh liên quan đến dinh dưỡng

Bài viết sau đây sẽ liệt kê đầy đủ các bệnh liên quan đến dinh dưỡng cũng như cách thức mà chúng xuất đầu lộ diện. Từ đó giúp mỗi người giữ thế chủ động trong việc ngăn ngừa bệnh tật phát sinh do dinh dưỡng sai cách gây ra.

Phân loại các bệnh liên quan đến dinh dưỡng

Khi nhắc đến các bệnh liên quan đến dinh dưỡng, đa phần chúng ta sẽ nghĩ ngay tới béo phì, còi xương, suy nhược. Tuy nhiên thực tế nhóm bệnh này lại đa dạng hơn nhiều so với suy đoán của nhiều người.

Hiện nay, bệnh liên quan đến dinh dưỡng được phân chia làm hai nhóm, đó là nhóm liên quan trực tiếp và nhóm liên quan gián tiếp.

• Nhóm liên quan trực tiếp bao gồm thấp còi, thừa cân béo phì, táo bón, biếng ăn, nhẹ cân,...
• Nhóm liên quan gián tiếp bao gồm tim mạch, tiểu đường, cơ xương khớp, huyết áp, ung thư,...

Vì dinh dưỡng là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe nói trên nên điều chỉnh chế độ dinh dưỡng sao cho khoa học, hợp lý là điều rất có ý nghĩa trong hành trình điều trị các bệnh lý vừa nêu.

Nhóm bệnh liên quan trực tiếp tới dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng, thiếu cân, cơ thể thấp còi

Nguyên nhân làm phát sinh tình trạng này là do cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng một cách trầm trọng, đặc biệt là các chất sống cơ bản như chất đạm, chất béo, chất đường bột. Bệnh thường xuất hiện ở những nơi có điều kiện sống khó khăn và xảy ra chủ yếu ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là ở các bé dưới 3 tuổi.

Ngoài điều kiện sống trực tiếp thì những thai nhi suy dinh dưỡng ngay từ trong bụng mẹ (do chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học) khi sinh ra cũng có khả năng mắc suy dinh dưỡng cao hơn những trẻ khác.

Bên cạnh đó, còn có một trường hợp suy dinh dưỡng khác cũng không thể xem nhẹ. Đó là thiếu hụt dinh dưỡng do lão hóa. Cơ thể mất dần khả năng tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất (người có tuổi). Hệ quả là bệnh nhân thường xuyên mệt mỏi, dễ nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa kéo dài và đối diện với nguy cơ đãng trí.

Xem thêm: Phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng ở trẻ em và cách trị

Thiếu vi khoáng và vitamin

Vấn đề sức khỏe này xuất hiện ở mọi đối tượng, từ người già tới trẻ nhỏ, không phân biệt giới tính hay độ tuổi. Những vi khoáng thiết yếu bao gồm Fe, Cu, Mg, K, Ca, I, Zn,... Những vitamin quan trọng nhất phải kể đến: A, B, K, E, D, C,...

Khi bị thiếu hụt vi chất, người bệnh vẫn có thể trọng, chiều cao bình thường nhưng thường xuyên mệt mỏi, hệ miễn dịch yếu kém, dễ ốm vặt, thậm chí có những trường hợp có thể dẫn đến sa sút trí tuệ, chậm phát triển.

Biếng ăn

Biếng ăn được hiểu theo cả ba khía cạnh: Ăn ít, ăn không ngon miệng và ăn không cảm thấy vui vẻ (căng thẳng, áp lực). Bệnh lý này khá phổ biến ở trẻ nhỏ, người lớn ít gặp hơn nhưng biểu hiện lại trầm trọng hơn. Bệnh thường liên quan đến chế độ ăn nghèo nàn, thiếu hấp dẫn, mới lạ hoặc do thiếu vi chất, nhiễm khuẩn,...

Xem thêm: Trẻ biếng ăn nên bổ sung gì để cơ thể không bị thiếu chất

Táo bón

Triệu chứng điển hình của bệnh lý này là phân cứng, đi tiêu khó khăn, dễ đau rát, nứt kẽ hậu môn. Đặc biệt số lần đi ngoài thường ít hơn 3 lần mỗi tuần. Bệnh bắt gặp phổ biến ở trẻ em trong độ tuổi 2 - 6.

Táo bón tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng lại làm giảm chứng năng tiêu hóa và làm cản trở sự tăng trưởng của trẻ.

Béo phì

Bệnh phát sinh do dung nạp quá nhiều dưỡng chất, đặc biệt là chất béo và chất đường bột. Bệnh nhân phải đối diện với nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm như tim mạch, ngưng thở khi ngủ, cao huyết áp, ung thư,...

Loãng xương

Một chế độ ăn nghèo canxi, magiê và vitamin D ắt sẽ dẫn đến loãng xương. Hệ quả là khiến xương giòn, xốp và cực dễ gãy. Ngoài ra kể cả khi dung nạp đủ vi chất, bạn vẫn có thể bị loãng xương nếu mắc chứng rối loạn chuyển hóa.

Nhóm bệnh liên quan gián tiếp đến vấn đề dinh dưỡng

Các bệnh liên quan đến dinh dưỡng qua con đường gián tiếp có thể kể đến những tình trạng bệnh lý tim mạch, tiểu đường và thậm chí là cả ung thư.

Tim mạch

Đây là nhóm bệnh có mối liên hệ gần với vấn đề dinh dưỡng. Một chế độ ăn nhiều dầu mỡ, chất béo bão hòa, thường xuyên uống bia rượu, hút thuốc lá có thể gây ra hàng loạt các vấn đề như: Xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, tai biến, nhồi máu cơ tim,...

Tiểu đường

Các ca tiểu đường tuýp 2 hầu hết đều có liên quan đến việc dung nạp nhiều đường và chất béo. Khi đó, lượng insulin tiết ra không đủ để chuyển hóa lượng glucose dư thừa thành glicogen tích trữ trong gan và cơ. Hệ quả là đường huyết tăng cao và gây ra nhiều biến chứng như nhiễm trùng, mù lòa, xơ vữa động mạch,...

Ung thư

Sự rối loạn phân bào là cơ chế gốc rễ gây ung thư. Những tác nhân liên quan có thể là hóa chất hoặc ăn quá nhiều thịt đỏ, đồ nướng than, đồ chế biến sẵn,... Ngoài ra, việc ăn uống thất thường, “bữa đực bữa cái” cũng được xem là yếu tố nguy cơ dễ gây ra rối loạn phân chia tế bào.

Ngoài những bệnh lý nói trên thì hen suyễn, viêm phổi, viêm da kích ứng, suy thận, viêm khớp, xơ gan,... cũng là có thể là hệ quả của thói quen dinh dưỡng thiếu lành mạnh.

Khi thay đổi chế độ ăn theo chiều hướng tích cực, cơ chế tự bảo vệ của cơ thể sẽ được kích hoạt, các rối loạn chuyển hóa sẽ được điều hòa, đặc biệt những tác nhân gây hại cho cơ thể sẽ được chặn đứng ngay từ đầu. Từ đó giúp bạn phòng chống và hỗ trợ điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý mạn tính.

Các dấu hiệu cảnh báo sự bất thường về dinh dưỡng

Khi gặp phải các dấu hiệu dưới đây, bạn hãy kiểm tra ngay để biết mình có bị thiếu hụt yếu tố dinh dưỡng nào đó hay không:

• Cơ thể luôn uể oải, mệt mỏi, thiếu hụt năng lượng trong mọi hoạt động.
• Tóc và móng khô xơ, mỏng yếu, dễ rụng hoặc gãy.
• Dễ viêm răng lợi (kèm chảy máu), thường xuyên nhiệt miệng.
• Thường xuyên gặp phải các vấn đề tiêu hóa, hấp thu kém.
• Dễ xuất hiện vết bầm tím, tổn thương da lâu lành hoặc dễ nhiễm trùng.
• Hay ốm vặt, tốc độ tăng trưởng kém (trẻ em).
• Phát sinh triệu chứng trầm cảm, rối loạn tâm thần,...

Trên đây là tất cả các bệnh liên quan đến dinh dưỡng mà bạn cần biết. Mong rằng qua bài viết, bạn sẽ nhận ra mối nguy hại của dinh dưỡng sai cách, từ đó tìm ra phương pháp bổ sung dinh dưỡng hợp lý để phòng chống các bệnh lý nguy hiểm. Trân trọng!

Xem thêm: 

• Suy dinh dưỡng nên ăn gì? Xây dựng chế độ ăn ra sao? 
• Phân loại suy dinh dưỡng theo WHO: Có bao nhiêu cấp độ? 
• Ăn uống không hợp lý, ít vận động gây bệnh gì?