Nguyên nhân đau cổ vai gáy là gì? Cách điều trị

Bạn thường xuyên bị đau nhức vùng cổ, vai, gáy sau những giờ làm việc dài? Cơn đau khiến bạn mệt mỏi, khó ngủ và giảm năng suất học tập, lao động? Đây có thể là dấu hiệu của tình trạng đau cổ vai gáy, một rối loạn cơ xương khớp phổ biến nhưng không nên xem nhẹ.

Nguyên nhân đau cổ vai gáy là gì?

Đau cổ vai gáy là một trong những triệu chứng thường gặp trong thực hành lâm sàng, xảy ra do sự tổn thương hoặc rối loạn tại hệ cơ xương khớp, dây thần kinh hoặc do yếu tố cơ học trong sinh hoạt. Dưới đây là các nhóm nguyên nhân phổ biến gây đau cổ vai gáy:

Nguyên nhân cơ học

Đây là nhóm nguyên nhân thường gặp nhất, đặc biệt ở người làm việc văn phòng, lái xe hoặc sử dụng máy tính trong thời gian dài.

• Sai tư thế trong sinh hoạt và làm việc: Ngồi gập cổ quá lâu, nằm nghiêng lệch, tỳ đầu lên ghế hoặc cúi nhìn điện thoại thường xuyên khiến cơ vùng cổ vai gáy bị co cứng, giảm lưu thông máu và oxy, dẫn đến đau nhức kéo dài.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Ngồi trước quạt hoặc điều hòa lâu, tắm đêm hoặc để cơ thể bị lạnh đột ngột có thể gây co thắt cơ, rối loạn điều hòa thần kinh cảm giác vùng cổ vai gáy.
• Tập luyện quá sức hoặc sai kỹ thuật: Vận động mạnh, tập thể hình với cường độ cao mà không khởi động kỹ có thể gây căng cơ, viêm mô mềm và đau mỏi vùng cổ vai.
• Tính chất công việc: Những nghề nghiệp phải ngồi, đứng hoặc mang vác nặng trong thời gian dài (như công nhân, tài xế, nhân viên văn phòng) làm giảm tuần hoàn máu, tăng áp lực cơ học lên cột sống cổ.
• Chấn thương mô mềm và chấn thương cổ đột ngột: Các tổn thương tại cơ, gân hoặc dây chằng do vận động sai tư thế hoặc tai nạn giao thông có thể gây rách mô, viêm cơ, dẫn tới co cứng và đau dữ dội vùng cổ vai gáy.

Nguyên nhân bệnh lý

Đau cổ vai gáy có thể là dấu hiệu sớm của nhiều bệnh lý cơ xương khớp và thần kinh nghiêm trọng, cần được phát hiện sớm để tránh biến chứng.

• Thoái hóa đốt sống cổ: Là nguyên nhân phổ biến ở người trên 40 tuổi. Các gai xương hình thành do thoái hóa chèn ép rễ thần kinh, gây đau nhức, cứng cổ, đặc biệt vào buổi sáng.
• Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ: Nhân nhầy thoát ra ngoài bao xơ, chèn ép dây thần kinh quanh đốt sống, dẫn đến đau lan xuống vai, tay, kèm theo tê bì hoặc yếu cơ.
• Vôi hóa cột sống (gai cột sống): Tình trạng lắng đọng canxi tại thân đốt sống gây kích thích và chèn ép tủy sống, làm xuất hiện các cơn đau vai gáy mạn tính.
• Rối loạn thần kinh vai gáy: Dây thần kinh vùng cổ bị kéo căng hoặc viêm khiến chức năng dẫn truyền tín hiệu bị rối loạn, gây cảm giác đau, tê râm ran hoặc co giật cơ.
• Viêm bao khớp vai, rối loạn khớp bả vai lồng ngực: Khi khớp vai bị viêm hoặc cứng khớp, người bệnh thường đau nhức lan lên vùng cổ, gáy, hạn chế khả năng xoay hoặc giơ tay.
• Đau thắt ngực: Một số trường hợp đau cổ vai gáy lan kèm đau ngực, đau hàm hoặc lưng có thể là biểu hiện của bệnh lý tim mạch do thiếu máu cơ tim.
• Ung thư vùng đầu, cổ hoặc phổi: Tuy hiếm gặp, nhưng đau vai gáy dai dẳng không rõ nguyên nhân đôi khi là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý ác tính, đặc biệt ở người có tiền sử hút thuốc hoặc lạm dụng rượu bia.

Nguyên nhân khác

Bên cạnh yếu tố cơ học và bệnh lý, nhiều yếu tố sinh lý và môi trường cũng góp phần làm tăng nguy cơ đau cổ vai gáy.

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa khiến đĩa đệm và dây chằng mất đàn hồi, dễ tổn thương.
• Thời tiết và nhiễm lạnh: Không khí lạnh làm co mạch, giảm lưu thông máu, gây co cứng cơ vùng cổ vai gáy.
• Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt: Thiếu vitamin nhóm B, canxi, magie hoặc kẽm có thể làm suy yếu dây thần kinh ngoại vi và hệ cơ xương khớp, tăng cảm giác đau mỏi.

Biện pháp điều trị đau cổ vai gáy

Việc điều trị đau cổ vai gáy cần dựa trên mức độ tổn thương và nguyên nhân gây bệnh. Các biện pháp điều trị bao gồm:

• Điều chỉnh tư thế và nghỉ ngơi hợp lý: Tránh xoay hoặc gập cổ đột ngột, hạn chế mang vác vật nặng. Khi ngủ nên dùng gối thấp, vừa tầm cổ, giúp giảm áp lực lên cột sống cổ.
• Chườm ấm và xoa bóp nhẹ nhàng: Áp dụng khi đau ở mức độ nhẹ. Có thể kết hợp chiếu đèn hồng ngoại hoặc massage vùng cổ vai gáy 10-15 phút mỗi ngày để cải thiện lưu thông máu và giảm co cứng cơ.
• Dùng thuốc giảm đau chống viêm: Ở mức độ trung bình, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau, thuốc chống viêm non-steroid (NSAIDs), thuốc giãn cơ hoặc miếng dán giảm đau để cải thiện triệu chứng.
• Phục hồi chức năng và vật lý trị liệu: Với trường hợp đau nặng hoặc mạn tính, cần kết hợp bài tập kéo giãn cổ, sóng ngắn, điện xung hoặc châm cứu nhằm phục hồi vận động và giảm chèn ép thần kinh.
• Điều trị nguyên nhân nền: Nếu đau vai gáy do thoái hóa cột sống cổ, thoát vị đĩa đệm hoặc rối loạn thần kinh ngoại biên, cần điều trị chuyên sâu theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp.

Bị đau cổ vai gáy khi nào nên gặp bác sĩ?

Đau cổ vai gáy thường khởi phát nhẹ và có thể cải thiện bằng nghỉ ngơi, xoa bóp hoặc chườm ấm. Tuy nhiên, nếu tình trạng đau kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa cơ xương khớp hoặc thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bạn nên đi khám bác sĩ khi:

• Cơn đau cổ vai gáy kéo dài trên 7 ngày hoặc tăng dần về mức độ và tần suất.
• Đau xuất hiện cả khi nghỉ ngơi, kèm theo tê, yếu tay hoặc lan xuống cánh tay.
• Có biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn hoặc khó thở.
• Sau chấn thương vùng cổ hoặc vận động đột ngột gây đau dữ dội, nghi ngờ tổn thương cơ dây chằng.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân đau cổ vai gáy cũng như cách điều trị phù hợp để cải thiện tình trạng sức khỏe của mình. Nhận biết sớm dấu hiệu, kết hợp điều chỉnh thói quen sinh hoạt và áp dụng biện pháp điều trị đúng cách sẽ giúp bạn giảm đau hiệu quả, phục hồi vận động và phòng ngừa tái phát trong tương lai.