Nguyên nhân trẻ tự kỷ và cách phòng tránh bố mẹ nên biết

Ngày nay, số lượng trẻ tự kỷ ngày càng gia tăng (2 - 5 trẻ tự kỷ trên 1000 trẻ) khiến các bà mẹ lo lắng. Căn bệnh phổ biến nên nhiều trẻ mắc phải nhưng chưa hiểu rõ về bệnh tự kỷ nên việc phát hiện và phòng tránh bệnh khá khó khăn. Vậy đâu là nguyên nhân trẻ tự kỷ và cách phòng tránh?

Tổng quan về bệnh tự kỷ ở trẻ

Tự kỷ ở trẻ em là bệnh gì?

Tự kỷ là một rối loạn liên quan đến sự phát triển bất thường của cấu trúc hoặc chức năng não bộ, biểu hiện ở hành vi trước khi trẻ được 3 tuổi. Bệnh tự kỷ ở trẻ em không ngừng phát triển. 

Một biểu hiện điển hình của chứng tự kỷ ở trẻ em là suy yếu khả năng giao tiếp và phản xạ xã hội. Trẻ tự kỷ thường có những sai lệch về ngôn ngữ, hành vi, sống cô lập, có những hành vi kỳ lạ, lặp đi lặp lại và cả những nét mặt khác thường mà chúng ta khá dễ nhận ra.

Bệnh tự kỷ ở trẻ em không ngừng phát triển

Phân loại tự kỷ ở trẻ em

Bệnh tự kỷ ở trẻ em thường được phân loại theo giai đoạn khởi phát, chỉ số thông minh hoặc mức độ. Cụ thể hơn: 

Theo giai đoạn mắc bệnh 

• Tự kỷ điển hình hay còn gọi là tự kỷ bẩm sinh: Các triệu chứng của bệnh xuất hiện từng chút một trong ba năm đầu đời của bé. 
• Tự kỷ không điển hình hay tự kỷ mắc phải: Trong ba năm đầu, trẻ phát triển bình thường về ngôn ngữ, giao tiếp và hành vi. Tuy nhiên, ở giai đoạn sau, các triệu chứng tự kỷ dần xuất hiện và các kỹ năng giao tiếp, ngôn ngữ kém đi. 

Theo trí thông minh

• Trẻ tự kỷ có chỉ số IQ cao và biết nói: Trẻ không có những biểu hiện và hành vi tiêu cực, nhưng chúng thụ động. Trẻ em có thể học đọc ngay khi 2-3 tuổi, chúng có thị lực tốt, nhưng khi trưởng thành chúng thường bị ám ảnh. 
• Trẻ có chỉ số IQ cao nhưng không biết nói: Những trẻ này thường có khoảng cách lớn giữa kỹ năng nói và kỹ năng vận động. Trẻ em thường nhạy cảm với các kích thích thính giác và có thể biểu hiện các hành vi bất thường nhẹ như cô lập, bướng bỉnh, v.v. 
• Trẻ có chỉ số tự kỷ thấp có thể nói chuyện: Đây là loại tự kỷ mà trẻ có hành vi tồi tệ nhất, thường la hét, hung hăng, tự kích thích bản thân. Những đứa trẻ này thường có trí nhớ không tốt, kém tập trung, chúng hay lặp lại các từ nhưng từ đó lại không mang đầy đủ ý nghĩa. 
• Trẻ tự kỷ có chỉ số IQ thấp và không biết nói: những trẻ này sử dụng rất ít từ và ít cử chỉ. Trẻ em thường ít nói. Trẻ em đặc biệt thích máy móc, nhạy cảm với âm thanh và tiếng ồn, và chưa có nhiều kỹ năng xã hội. 

Theo mức độ 

Phân theo mức độ, trẻ có các chứng tự kỷ sau: 

• Tự kỷ nhẹ: Trường hợp này trẻ có thể giao tiếp bằng mắt bình thường, giao tiếp với người ngoài có phần hạn chế. Trẻ có thể học các hoạt động đơn giản, kỹ năng nói, chơi và vận động ở mức độ bình thường. 
• Tự kỷ trung bình: Trong những trường hợp này, trẻ có thể giao tiếp bằng mắt và giao tiếp và nói chuyện với người khác, nhưng ở một mức độ hạn chế. 
• Tự kỷ nặng: Ở mức độ này, trẻ không thể giao tiếp với người ngoài, không thể giao tiếp bằng mắt hoặc nói. Trẻ gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày như thay quần áo, vệ sinh cá nhân.

Nguyên nhân trẻ tự kỷ là do đâu?

Trẻ bị tự kỷ do nhiều nguyên nhân. Trong đó phải kể đến một số nguyên nhân phổ biến sau: 

Di truyền

Di truyền là nguyên nhân hàng đầu gây tự kỷ ở trẻ. Một số biểu hiện của bệnh tự kỷ được cho là do nhóm gen quy định. Vì thế, trong gia đình có người bị tự kỷ thì nguy cơ trẻ bị tự kỷ cao hơn những em bé khác. 

Di truyền là nguyên nhân hàng đầu gây tự kỷ ở trẻ

Do áp lực môi trường sống xung quanh

Nhiều trường hợp em bé sinh ra bình thường, khỏe mạnh nhưng trong quá trình lớn lên thiếu vắng sự quan tâm, chăm sóc của bố mẹ có thể khiến bé cảm thấy cô độc. Tình trạng này diễn ra trong thời gian dài là nguyên nhân dẫn đến bệnh tự kỷ ở trẻ. 

Do mang thai

Trong thời kỳ mang thai, nếu người mẹ mắc bệnh do vi rút như cúm, sởi hoặc tiền sản giật, bệnh này có thể ảnh hưởng đến thần kinh của thai nhi và khiến đứa trẻ chết tự nhiên một thế kỷ sau khi sinh. 

Ngoài ra, nguyên nhân của bệnh lý này cũng có thể là do mẹ bị tiểu đường thai kỳ. Theo nhiều nghiên cứu, những bà mẹ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ có nguy cơ sinh con tự kỷ cao hơn gấp đôi so với những bà mẹ không mắc bệnh. 

Mẹ bầu thường xuyên sử dụng các chất kích thích, thuốc an thần, thuốc chữa bệnh dạ dày tá tràng cũng ảnh hưởng đến em bé. Ngoài ra, tuyến giáp của người mẹ bị thiếu thyroxine, đặc biệt là trong 3 tháng giữa thai kỳ. tháng của thai kỳ, dẫn đến những thay đổi trong não của thai nhi làm tăng nguy cơ sinh con tự kỷ sau khi sinh. 

Bất thường về não

 Trẻ sơ sinh có thể bị rối loạn não, tổn thương não hoặc não kém phát triển. Các lý do cho tình trạng này có thể là: 

• Sinh non dưới 37 tuần. 
• Thiếu oxy lên não hoặc ngạt thở khi sinh. 
• Kernicterus sơ sinh. 
• Trẻ nhẹ cân, dưới 2500g. 
• Xuất huyết não, viêm màng não ở trẻ sơ sinh. 
• Chấn thương sọ não do thủ thuật sinh nở. 
• Thiếu oxy não do suy hô hấp nặng. 
• Nhiễm trùng thần kinh như viêm màng não, viêm não. 
• Nhiễm độc thủy ngân.

Cách phòng tránh tự kỷ ở trẻ em

Bên cạnh việc tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh tự kỷ ở trẻ, các bậc cha mẹ phải biết cách phòng tránh bệnh tự kỷ cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. 

Khám thai định kỳ

Khám thai định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ giúp tìm hiểu sức khỏe của người mẹ và phát hiện sớm những bệnh lý, tình trạng bất thường của mẹ có thể gây tổn thương não cho thai nhi. 

Tạo môi trường tốt nhất cho sự phát triển của trẻ

Các yếu tố phát triển của môi trường ảnh hưởng rất lớn đến trẻ. Cha mẹ nên dành nhiều thời gian để cùng con tham gia, vui chơi để con phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. 

Trong những năm đầu đời, cha mẹ phải thường xuyên giao tiếp, trò chuyện với con để khuyến khích con biết nói sớm. Ngoài ra, thường xuyên cùng trẻ tập thể dục cũng là biện pháp mà cha mẹ nên thực hiện hàng ngày để phòng tránh bệnh tự kỷ ở trẻ. 

 Kiểm soát sức khỏe thường xuyên trong những năm đầu đời

Kiểm soát sức khỏe trẻ sơ sinh là quan trọng để phát hiện sớm các nguy cơ bệnh tật của trẻ. Từ đó, đưa ra những biện pháp can thiệp kịp thời để chấm dứt sự tiến triển của bệnh và giúp trẻ phát triển bình thường như những đứa trẻ khác. 

Cùng con tham gia, vui chơi để con phát triển toàn diện

Muốn chăm sóc trẻ tốt, muốn trẻ phát triển tốt, tránh được bệnh tật thì bạn phải hiểu rõ về bệnh tự kỷ cũng như nguyên nhân trẻ tự kỷ và cách phòng tránh từ đó có được một hệ thống chăm sóc trẻ tốt, phòng tránh được bệnh tự kỷ.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp