Nguyên nhân viêm gan B, nhóm đối tượng nguy cơ mắc bệnh và phương pháp chẩn đoán sớm

Có rất nhiều nguyên nhân viêm gan B với nhiều con đường lây lan trong cộng đồng như lây nhiễm qua đường máu, mẹ sang con hoặc trong quá trình quan hệ tình dục. Đồng thời, một số nhóm đối tượng nhạy cảm thường xuyên tiếp xúc với yếu tố nguy cơ gây bệnh hoặc có hệ miễn dịch yếu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Nguyên nhân viêm gan B

Viêm gan B là một căn bệnh nguy hiểm do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Các đường truyền nhiễm HBV trong cộng đồng được phân loại thành ba nhóm chính: Lây nhiễm qua đường máu, lây nhiễm từ mẹ sang con và lây truyền qua đường tình dục.

• Lây truyền qua đường máu: Virus viêm gan B có thể lây truyền qua đường máu thông qua các hoạt động như sử dụng chung bơm kim tiêm, tiêm chích ma túy, nhận truyền máu hoặc các chế phẩm từ máu có chứa virus, sử dụng các dụng cụ y tế không được khử trùng đúng cách, xăm hình, xỏ khuyên, làm móng hoặc thực hiện các thủ thuật y tế không đảm bảo vệ sinh.
• Lây nhiễm từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai bị nhiễm HBV là một trong những nguyên nhân viêm gan B do khả năng truyền virus sang con. Tỷ lệ lây nhiễm phụ thuộc vào thời điểm mẹ bầu bị nhiễm bệnh.
• Lây truyền qua đường tình dục: Viêm gan B có thể lây truyền khi có quan hệ tình dục khác giới hoặc đồng giới, do tiếp xúc với tinh dịch, dịch âm đạo hoặc máu của người bệnh.

Ngoài ra, cần nhấn mạnh rằng viêm gan B không lây lan qua tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm hoặc sử dụng chung dụng cụ ăn uống. Bệnh cũng không lây lan khi ho, hắt hơi, chơi đùa hoặc ăn thực phẩm được nấu bởi người mang virus viêm gan B.

Để phòng tránh viêm gan B, cần duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ cũng như phòng tránh các đường lây truyền kể trên. Đồng thời, việc tiêm phòng và theo dõi sức khỏe định kỳ cũng là cách hiệu quả để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này trong cộng đồng.

Đối tượng dễ nhiễm HBV

Đối tượng dễ nhiễm virus viêm gan B (HBV) rất đa dạng nhưng có những nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người khác. Dưới đây là một số nhóm đối tượng dễ nhiễm HBV, bao gồm:

• Trẻ sơ sinh có mẹ bị nhiễm bệnh: Trẻ sơ sinh có nguy cơ cao mắc bệnh do nguyên nhân viêm gan B đến từ mẹ mang virus. Việc tiêm phòng cho trẻ sơ sinh từ mẹ mang virus viêm gan B sẽ giúp ngăn chặn lây nhiễm từ mẹ sang con.
• Người tiêm chích ma tuý hoặc sử dụng chung kim tiêm, ống tiêm và các loại dụng cụ/thiết bị dùng cho ma tuý: Những người thường xuyên sử dụng ma túy qua đường tiêm chích có nguy cơ cao mắc bệnh viêm gan B do việc chia sẻ các dụng cụ tiêm chích.
• Người có quan hệ tình dục với bệnh nhân viêm gan B: Người có quan hệ tình dục không an toàn với người mang virus HBV có nguy cơ cao mắc bệnh.
• Người có quan hệ đồng giới nam: Nhóm này có nguy cơ cao mắc bệnh do có thể có các hoạt động tình dục không an toàn, làm tăng nguy cơ lây nhiễm HBV.
• Những người sống chung với người bị viêm gan B: Người sống chung với người mang virus HBV có nguy cơ cao mắc bệnh qua các hình thức tiếp xúc gần gũi hàng ngày. Ví dụ, việc sử dụng chung đồ dùng cá nhân có thể là nguyên nhân viêm gan B.
• Nhân viên y tế và nhân viên phòng thí nghiệm: Những người làm việc trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là nhân viên tiếp xúc với máu và dịch cơ thể người bệnh có nguy cơ cao mắc bệnh do tiếp xúc với máu của bệnh nhân viêm gan B.
• Bệnh nhân chạy thận nhân tạo: Những người thường xuyên tiếp xúc với thiết bị y tế có nguy cơ cao mắc bệnh do có nguy cơ tiếp xúc với máu bệnh nhân viêm gan B trong quá trình điều trị.
• Người đã sinh sống hoặc đi du lịch thường xuyên đến các khu vực có tỷ lệ mắc bệnh viêm gan B cao: Các khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao có thể tăng nguy cơ lây nhiễm HBV cho những người sống hoặc đi du lịch đến đó.
• Người bị tiểu đường, người nhiễm virus viêm gan C hoặc HIV: Các bệnh nhân mắc các bệnh lý khác có hệ thống miễn dịch suy yếu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan B khi tiếp xúc với virus.

Phân loại bệnh viêm gan B

Bệnh viêm gan B là một trong những vấn đề sức khỏe công cộng quan trọng trên toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm. Sự hiểu biết về hai dạng chính của bệnh này, gồm viêm gan B cấp tính và viêm gan B mạn tính, không chỉ giúp trong việc chẩn đoán, điều trị mà còn hỗ trợ trong việc quản lý, ngăn chặn sự lan rộng của bệnh.

Viêm gan B cấp tính là một trạng thái nhiễm trùng ngắn hạn, thường không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể phải nhập viện để điều trị.

Trường hợp khác, nhiều người mắc viêm gan B cấp tính, đặc biệt là ở độ tuổi trưởng thành, có khả năng tự khỏi bệnh mà không để lại di chứng. Điều này cho thấy sức mạnh của hệ miễn dịch trong việc chống lại virus viêm gan B. Tuy nhiên, nếu virus không được loại bỏ hoàn toàn dễ dẫn đến viêm gan B mạn tính.

Viêm gan B mạn tính là một tình trạng bệnh lý kéo dài, khi virus vẫn tồn tại trong cơ thể sau hơn 6 tháng từ lần xét nghiệm đầu tiên. Điều này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan gây suy giảm chức năng gan.

Mặc dù không phải tất cả các bệnh nhân mắc viêm gan B mạn tính đều phải đối mặt với những biến chứng này nhưng nguy cơ bệnh vẫn rất cao. Do đó, việc đưa ra các biện pháp phòng ngừa, quản lý sớm cần được chú trọng.

Bên cạnh đó, để giảm thiểu tác động của viêm gan B đối với sức khỏe cộng đồng, cần có sự tăng cường giáo dục về bệnh này. Việc tiêm vắc xin ngừa viêm gan B cũng là một biện pháp hiệu quả để ngăn chặn sự lây lan của virus.

Ngoài ra, quản lý các trường hợp nhiễm bệnh một cách kỹ lưỡng, định kỳ kiểm tra sức khỏe có thể giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các trường hợp nhiễm virus viêm gan B.

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm gan B

Trên cơ sở lâm sàng, không thể dễ dàng phát hiện bệnh trong giai đoạn sớm hay phân biệt viêm gan B với các loại viêm gan khác, do đó việc xác nhận chẩn đoán trong phòng thí nghiệm thông qua các phương pháp xét nghiệm là cần thiết.

Có nhiều phương pháp xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán viêm gan B, trong đó có:

• Xét nghiệm HBsAg (Kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B): Phương pháp này là một trong những phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác định viêm gan B. Kết quả dương tính cho thấy người bệnh đã bị nhiễm virus viêm gan B.
• Xét nghiệm HBsAb (Kháng thể kháng kháng nguyên bề mặt viêm gan B): Kết quả dương tính cho thấy người bệnh đã có kháng thể chống lại virus viêm gan B, có thể do tiêm vắc xin hoặc đã từng nhiễm viêm gan B cấp tính trước đó.
• Xét nghiệm HBeAg (Kháng nguyên vỏ virus viêm gan B): Sự hiện diện của HBeAg cho thấy virus đang nhân lên, có khả năng lây lan mạnh.
• Xét nghiệm Anti HBc (Kháng thể kháng kháng nguyên lõi virus viêm gan B): Kết quả dương tính cho biết người bệnh đã hoặc đang nhiễm virus HBV.
• Xét nghiệm HBV-DNA: Phương pháp này đánh giá mức độ virus đang nhân lên trong cơ thể, từ đó đánh giá được mức độ lây truyền và sự phát triển của virus.

Viêm gan B cấp tính thường đặc trưng bởi sự hiện diện của kháng thể HBsAg và kháng thể IgM đối với kháng nguyên lõi HBcAg. Trong khi đó, viêm gan B mãn tính được xác định bởi sự tồn tại của HBsAg trong ít nhất 6 tháng.

Từ những thông tin trên, có thể thấy rằng việc chẩn đoán viêm gan B yêu cầu một loạt các xét nghiệm, kết quả từ các xét nghiệm này sẽ cung cấp thông tin toàn diện về tình trạng nhiễm bệnh của người bệnh. Điều này rất quan trọng giúp bác sĩ đưa ra quyết định về phác đồ điều trị, quản lý bệnh hiệu quả.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về nguyên nhân viêm gan B. Mong bạn đọc đã có được thông tin cần thiết về bệnh lý này cũng như nhóm đối tượng dễ mắc bệnh, các giai đoạn bệnh và phương pháp chẩn đoán bệnh sớm giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn.