Những dấu hiệu gan có vấn đề và cách nhận biết

Hệ tiêu hoá ở người gồm rất nhiều các bộ phận, cơ quan như miệng, hầu họng, thực quản, dạ dày, gan, mật, ruột, đại tràng, trực tràng, hậu môn. Trong đó, gan là cơ quan nội tạng có kích thước lớn nhất trong cơ thể và có vai trò quan trọng. Gan đóng vai trò như một nhà máy hóa chất giúp chuyển hóa các chất dinh dưỡng, tạo ra dịch mật, các enzym cần thiết cho cơ thể, thanh lọc và đào thải độc tố. Tuy nhiên, không phải lúc nào gan cũng hoạt động bình thường và khoẻ mạnh. Vậy những dấu hiệu gan có vấn đề là gì? Nguyên nhân gan có vấn đề do đâu?

Các bệnh lý về gan thường gặp

Mặc dù gan có khả năng tái tạo nhu mô bị mất, tuy nhiên, với những tác động từ bên ngoài ngày càng nhiều như thức ăn không đảm bảo an toàn thực phẩm, ô nhiễm môi trường, nhiều biến chủng virus, vi khuẩn, chế độ sinh hoạt và lối sống không lành mạnh, uống nhiều bia rượu,... Dẫn đến gia tăng các trường hợp mắc phải bệnh lý về gan, một số bệnh lý về gan phổ biến và thường gặp hiện nay gồm:

Viêm gan

Viêm gan là tình trạng các mô gan bị viêm nhiễm, các tế bào gan bị tổn thương. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do virus viêm gan A, B, C, cũng như từ việc sử dụng quá nhiều rượu, chất độc hại hay do một số bệnh lý khác. Viêm gan nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến ung thư gan hoặc thậm chí là tử vong.

Xơ gan

Có thể hiểu đơn giản rằng gan có khả năng tự phục hồi sau khi các tế bào gan bị tổn thương, các sợi collagen sẽ được hình thành, thay thế cho các tế bào gan bị tổn thương tạo thành mô sẹo. Nếu có quá nhiều mô sẹo sẽ dẫn đến xơ hoá, làm chậm hoạt động của gan. Xơ gan có thể dẫn đến tình trạng xơ cứng gan và ức chế chức năng gan.

Sỏi gan (sỏi mật trong gan)

Tình trạng tích tụ nhiều bilirubin sẽ dẫn đến hình thành sỏi mật, các viên sỏi có thể ở dạng viên với kích thước to nhỏ hoặc dạng bùn, có màu vàng xanh.

Ung thư gan

Ung thư gan là một trong những dạng ung thư phổ biến và nguy hiểm. Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến mắc phải ung thư như viêm gan mãn tính, viêm gan virus, hoặc do tiêu thụ rượu lâu dài.

Gan nhiễm mỡ

Mỡ tích tụ nhiều trong gan có thể gây ra một tình trạng gọi là mỡ gan. Thông thường, tình trạng này giai đoạn đầu sẽ không gây ra các triệu chứng, nhưng nếu tình trạng này sẽ có các triệu chứng như nổi nhiều mạch máu dưới da dụng, vàng da hay giác mạc, sưng bụng, tích tụ dịch trong bụng gây xơ gan cổ trướng.

Nguyên nhân gây ra các bệnh lý về gan

Nguyên nhân lớn dẫn đến gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh lý về gan chủ yếu là do chế độ sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh, bên cạnh đó cũng do các tác nhân khác từ môi trường, tác dụng phụ của một số loại thuốc. Cụ thể gồm:

• Lạm dụng rượu bia là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh gan ở nhiều quốc gia. Rượu, bia đặc biệt có hại cho gan vì gan chịu trách nhiệm chuyển hóa và loại bỏ rượu khỏi máu, quá trình này tạo ra các sản phẩm phụ có hại cho gan.
• Virus gây viêm gan, phổ biến là viêm gan B và C. Đây là nguyên nhân chính gây ra viêm gan mãn tính, dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Sự lây truyền có thể xảy ra qua đường máu, quan hệ tình dục không an toàn, hoặc từ mẹ sang con.
• Các chất độc hại trong môi trường như các hóa chất nghề nghiệp và hít phải khói thuốc lá cũng có thể gây hại cho gan.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu mà liên quan đến chế độ ăn uống không lành mạnh và thừa cân, đây là một trong những dạng bệnh gan phổ biến và đang gia tăng.
• Cuối cùng là việc sử dụng một số loại thuốc, khi sử dụng không đúng cách hoặc quá liều, đặc biệt là paracetamol, cũng có thể làm tổn thương gan.
• Chế độ ăn không cân bằng dinh dưỡng, tiêu thụ quá nhiều chất béo, đường,... Gây thừa cân, béo phì, đái tháo đường,...

Các dấu hiệu gan có vấn đề

Ở giai đoạn đầu của các bệnh lý, đa số các dấu hiệu thường thấy thường có triệu chứng nhẹ, dẫn đến việc người bệnh chủ quan bỏ qua. Một số dấu hiệu gan có vấn đề bao gồm:

• Sự thay đổi cân nặng bất thường: Gan có thể gặp vấn đề khiến bạn giảm cân không rõ nguyên nhân hoặc tăng cân một cách đột ngột.
• Những thay đổi về màu của nước tiểu: Nước tiểu đậm màu hơn hoặc có màu vàng cam đậm có thể là dấu hiệu gan có vấn đề.
• Bị đau hoặc khó chịu ở vùng bụng phía trên bên phải.
• Thường cảm thấy mệt mỏi, và không có sức lực: Gan giúp cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Nếu gan có vấn đề, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi và suy giảm năng lượng.
• Nổi mụn, bị ngứa.
• Những cơn đau quặn sườn hay xuất hiện.
• Nóng sốt, buồn nôn
• Vàng da, vàng mắt: Đây là dấu hiệu đặc trưng khi mắc phải bệnh lý về gan.

Nếu người bệnh nghi ngờ và cảm nhận rằng gan có vấn đề, hãy đến bệnh viện và cơ sở y tế gần nhất để tham khảo ý kiến của bác sĩ về tình trạng của cơ thể. Đừng tự chữa trị hay chủ quan bỏ qua các dấu hiệu gan có vấn đề vì có thể sẽ làm nặng tình trạng tổn thương gan hơn.

Các biện pháp phòng ngừa các bệnh lý về gan

Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe gan. Có thể chủ động giảm đáng kể các yếu tố nguy cơ dẫn đến các bệnh về gan bằng cách thay đổi lối sống, tiêm vắc xin phòng ngừa, cụ thể như sau:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống đủ chất dinh dưỡng, giảm thiểu tiêu thụ chất béo, gia tăng chất xơ, hạn chế đường và muối.
• Hạn chế tiêu thụ rượu hoặc sử dựng các chất kích thích: Việc kiềm chế hoặc ngừng uống rượu và sử dụng các chất kích thích có hại có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan.
• Vận động thể thao: Tập thể dục đều đặn giúp duy trì sức khỏe gan tốt.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Định kỳ kiểm tra sức khoẻ mỗi 6 tháng một lần sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến gan.
• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin phòng ngừa viêm gan A, B, C cũng là một biện pháp quan trọng để bảo vệ gan.

Mong rằng với những thông tin được chia sẻ trong bài sẽ giúp bạn biết được những dấu hiệu gan có vấn đề. Nếu các dấu hiệu này không được điều trị có thể tiến triển thành suy gan, một tình trạng đe dọa tính mạng. Do đó, nếu nhận thấy mình có các dấu hiệu kể trên, bạn nên đi khám để bảo vệ sức khỏe.