Những điều quan trọng bạn cần biết về thuốc kích thích tạo hồng cầu

Cơ thể được cho là thiếu máu khi nồng độ huyết cầu chưa đạt mức bình thường, là dưới 13g/100ml đối với nam giới và ít hơn 12g/100ml đối với nữ giới. Sau khi xác định chính xác mức độ và tình trạng thiếu máu ở bệnh nhân, bác sĩ sẽ có khả năng đề xuất kế hoạch điều trị cụ thể và sử dụng các loại thuốc kích thích tạo hồng cầu phù hợp.

Tìm hiểu bệnh thiếu máu là thế nào?

Bệnh thiếu máu là tình trạng mà cơ thể có máu bị giảm về số lượng hồng cầu hoặc huyết cầu tố hoặc giảm cả hai, dẫn đến khả năng mang oxy của chúng giảm, không đủ để đáp ứng nhu cầu sinh lý. Nhu cầu sinh lý này thay đổi tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi, tình trạng mang thai.

Những triệu chứng thường gặp khi bị thiếu máu bao gồm cảm giác khó thở, mệt mỏi, chóng mặt và nếu tình trạng kéo dài và nặng còn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan như tim mạch, nội tiết, sinh dục, thần kinh và làm giảm chất lượng cuộc sống.

Để chẩn đoán và xác định nguyên nhân gây thiếu máu, bác sĩ không chỉ thực hiện thăm khám lâm sàng mà còn tiến hành các xét nghiệm bổ sung. Công thức máu toàn phần (CBC) là một trong những xét nghiệm quan trọng, với sự quan tâm đặc biệt đến Hematocrit (HCT) và Hemoglobin (HgB) trong máu người bệnh. Chỉ số Hematocrit thông thường ở người lớn dao động từ 42% - 54% (nam) và 38% - 46% (nữ), còn giá trị Hemoglobin thường thay đổi theo tuổi và giới tính, nằm trong khoảng 14 - 18 gm/dL (nam) và 12 - 16 gm/dL (nữ).

Ngoài ra, các xét nghiệm khác như kiểm tra hình dạng, kích thước và màu sắc của tế bào hồng cầu, cũng như các xét nghiệm đặc biệt khác như xét nghiệm tủy đồ hay xét nghiệm phân cũng được thực hiện để phát hiện sự bất thường nếu có.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh thiếu máu?

Muốn tìm được loại thuốc kích thích tạo hồng cầu phù hợp thì người bệnh cần biết được nguyên nhân gây bệnh thiếu máu của mình là gì? Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu là do quá trình sản xuất và duy trì các tế bào hồng cầu trong cơ thể gặp vấn đề. Cụ thể, tế bào hồng cầu được tạo ra từ tủy xương và mô mỡ mềm bên trong các hốc xương. Quá trình sản xuất tế bào máu, bao gồm cả hồng cầu được điều chỉnh theo nhu cầu của cơ thể. Tế bào hồng cầu tồn tại trong một khoảng thời gian hạn chế, thường là khoảng 120 ngày và cần được thay thế liên tục.

Khi cơ thể trải qua tình trạng thiếu oxy hoặc giảm số lượng hồng cầu, thận sẽ phát sinh sản xuất và giải phóng Erythropoietin (EPO), một loại hormone kích thích tủy xương tạo ra nhiều tế bào hồng cầu hơn. EPO đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành hồng cầu từ mô dòng hồng cầu trong tủy xương. Thận là nguồn chính sản xuất EPO để đáp ứng với nhu cầu thiếu oxy của mô, trong khi khoảng 10% EPO được tổng hợp bởi gan.

Mặc dù có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu nhưng chúng có thể được phân loại thành ba cơ chế chính:

• Thiếu máu do sự phá hủy quá mức các tế bào hồng cầu;
• Thiếu máu do mất máu (chảy máu quá mức);
• Thiếu máu do giảm hoặc lỗi trong quá trình sản xuất các tế bào hồng cầu.

Thiếu máu thường xuyên xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm những vấn đề sau:

• Tình trạng khối u ở bàng quang hoặc thận;
• Xuất huyết mãn tính;
• Ung thư trong hệ tiêu hóa;
• Bệnh trĩ;
• Chảy máu kinh nguyệt nặng;
• Sự xuất hiện của polyp trong đường tiêu hóa;
• Xuất huyết do các phẫu thuật hoặc chấn thương;
• Loét dạ dày hoặc ruột non.

Thuốc kích thích tạo hồng cầu điều trị bệnh thiếu máu

Trong việc điều trị thiếu máu, sử dụng thuốc kích thích tạo hồng cầu là một phương pháp có hiệu quả. Như đã chia sẻ trước đó, Erythropoietin (EPO) đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sản xuất hồng cầu.

Kể từ năm 1983, thông qua công nghệ tái tạo gen, các công ty dược phẩm đã thành công trong việc sản xuất Erythropoietin giống với loại tự nhiên của con người, được gọi là Erythropoietin người tái tổ hợp (rHuEPO). Điều này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc điều trị thiếu máu do suy thận mạn, thay thế Erythropoietin nội sinh bằng các tác nhân kích thích Erythropoietin (ESAs).

Hiện tại, có 3 nhóm ESA được sử dụng để điều trị thiếu máu do suy thận mạn:

• ESA tác dụng ngắn: EPO alpha (epogen, eprex, epokin) và EPO beta (neorecormon), thường được tiêm 2 - 3 lần mỗi tuần.
• ESA tác dụng trung bình: Darbepoetin alfa - Aranesp, thường được tiêm 1 - 2 lần mỗi 2 tuần.
• ESA tác dụng kéo dài: Mircera, thường được tiêm 1 lần mỗi 4 tuần.

Các loại thuốc kích thích tạo hồng cầu được chỉ định sử dụng trong trường hợp thiếu máu do suy thận mạn tính, thẩm phân phúc mạc, thẩm phân máu, thiếu máu do hóa trị liệu ung thư không phải dạng tủy bào, thiếu máu do HIV, loạn sản tủy nhẹ hoặc trung bình ở người lớn và tạo điều kiện cho việc lấy máu tự thân trước phẫu thuật để giảm nguy cơ truyền máu từ người khác.

Tuy nhiên, cần đặc biệt chú ý đến các trường hợp có nguy cơ huyết khối mạch máu, tăng huyết áp, tiền sử động kinh, rối loạn chuyển hóa Porphyrin, bệnh gút. Các loại thuốc Erythropoietin là không được khuyến khích sử dụng nếu có quá mẫn với thuốc, bất sản nguyên hồng cầu và tăng huyết áp không kiểm soát.

Những lưu ý khi dùng thuốc kích thích tạo hồng cầu

Khi sử dụng thuốc kích thích tạo hồng cầu để điều trị bệnh thiếu máu, có những lưu ý quan trọng sau đây:

• Chỉ sử dụng theo đơn bác sĩ: Không tự ý sử dụng hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc kích thích tạo hồng cầu mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế. Việc tự ý điều chỉnh liều lượng có thể gây nguy hiểm và làm suy giảm hiệu quả điều trị.
• Kiểm tra định kỳ: Người bệnh cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe và các chỉ số huyết học theo định kỳ do bác sĩ quy định. Điều này giúp đánh giá hiệu quả của điều trị và phát hiện sớm mọi biến động không mong muốn.
• Báo cáo ngay lập tức về các tác dụng phụ: Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng tác dụng phụ như buồn nôn, sốt hoặc sưng nơi tiêm, người bệnh cần thông báo ngay lập tức cho bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
• Chế độ ăn uống cân đối: Duy trì một chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng là quan trọng để hỗ trợ quá trình điều trị. Đảm bảo tiêu thụ đủ protein, sắt và các dạng dưỡng chất quan trọng khác.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ tới bạn đọc những thông tin chi tiết về thuốc kích thích tạo hồng cầu. Trên thị trường hiện nay có đa dạng các loại thuốc kích thích tạo hồng cầu. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng những loại thuốc này không thuộc danh mục thuốc bổ, do đó không nên tự quyết định sử dụng khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ. Người bệnh chỉ nên sử dụng theo hướng dẫn và định kỳ kiểm tra từ chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.