Trĩ là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Trĩ là những cục hoặc khối mô ở hậu môn, có chứa các mạch máu giãn nở của đám rối trĩ ở ống hậu môn. Các triệu chứng bao gồm đau và chảy máu. Bệnh trĩ tắc mạch thường đau nhiều hơn. Chẩn đoán bằng quan sát thường và soi hậu môn. Điều trị gồm thắt búi trĩ, tiêm xơ, hồng ngoại hoặc phẫu thuật.

Bất kỳ sự gia tăng áp lực trong ổ bụng có thể tạo ra bệnh trĩ. Nguyên nhân có thể là do:

Rặn nhiều lần để đi tiêu, đặc biệt những người bị táo bón thường xuyên.

Thai kỳ.

Các đợt tiêu chảy lặp đi lặp lại.

Béo phì.

Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân không rõ nguyên nhân về sự hình thành bệnh trĩ.

Trĩ nội: nằm bên trong ống hậu môn, triệu chứng chảy máu ngắt quãng (thường xảy ra khi đi ngoài) và đôi khi tiết dịch nhầy, thường không đau. Trĩ nội cũng có thể lòi ra bên ngoài hậu môn, dưới dạng những khối nhỏ giống quả nho. Thông thường búi trĩ sa ra ngoài có thể dùng đầu ngón tay đẩy ngược vào hậu môn.

Trĩ ngoại: nằm ngay bên ngoài hậu môn, gồm các triệu chứng sưng tấy hoặc lồi lõm khó chịu (có thể không liên tục). Trĩ ngoại cũng có thể gây khó khăn cho việc giữ vệ sinh vùng hậu môn sau khi đi ngoài.Trĩ ngoại đôi khi phát triển một cục máu đông bên trong ("huyết khối"), thường sau một thời gian tiêu chảy hoặc táo bón. Trong trường hợp đó sẽ tạo ra một vết sưng hoặc cục u cứng và đau đột ngột xung quanh vùng hậu môn.

Nhiều bệnh nhân mắc cả bệnh trĩ nội và trĩ ngoại.

Những dấu hiệu và triệu chứng của trĩ

Máu đỏ tươi sau khi đi tiêu, đặc biệt nếu phân rất cứng hoặc rất lớn. Máu cũng có thể thành vệt trên bề mặt phân, hoặc tạo màu đỏ cho nước trong bồn cầu.

Đối với bệnh trĩ sa, một khối mềm giống như quả nho nhô ra từ hậu môn và có thể tiết dịch nhầy.

Đối với bệnh trĩ ngoại, những vết lồi lõm gây khó chịu và khó khăn trong việc giữ vệ sinh vùng hậu môn.

Trĩ ngoại cũng có thể gây sưng tấy, ngứa ngáy từng cơn, khó chịu nhẹ (nhất là sau một thời gian bị tiêu chảy hoặc táo bón).

Đối với huyết khối của trĩ ngoại, đột nhiên xuất hiện một cục phồng hoặc cục cứng gây đau đớn ở vành hậu môn. Khối u màu xanh lam hoặc màu tím, có thể chảy máu.

Đau dữ dội không phải là triệu chứng điển hình của bệnh trĩ (ngoại trừ trường hợp trĩ ngoại do huyết khối).

Tác động của trĩ đối với sức khỏe

Bệnh trĩ không nguy hiểm và chỉ cần điều trị nếu gây ra các triệu chứng rất khó chịu. Nếu bệnh trĩ xảy ra trong thời kỳ mang thai thường sẽ tự thoái lui sau khi sinh. Đối với bệnh trĩ liên quan đến táo bón, tiên lượng tốt, miễn là bạn thay đổi cần thiết về chế độ ăn uống và lối sống của mình. Đối với bệnh trĩ gây ra các triệu chứng dai dẳng mặc dù điều trị bằng thuốc, nhưng kết quả điều trị tại phòng mạch hoặc phẫu thuật thường rất tốt.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh trĩ

Chảy máu nhiều lần và kéo dài gây thiếu máu.

Sa trực tràng, trĩ nghẹt.

Huyết khối búi trĩ, đôi khi huyết khối cả tĩnh mạch trĩ.

Rối loạn chức năng cơ thắt (Cơ thắt yếu, không giữ được phân và hơi, co cơ thắt).

Vỡ búi trĩ ngoại.

Gây các bệnh thứ phát kèm theo như: Nứt kẽ hậu môn, viêm ngứa hậu môn – trực tràng, viêm hốc, gây áp xe, rò quanh hậu môn – trực tràng.

Biến chứng nặng nề: Có thể gây huyết khối di chuyển lên mạc treo gây nghẽn mạch, nhiễm khuẩn máu,…

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Gọi cho bác sĩ bất cứ khi nào bạn bị chảy máu trực tràng, đặc biệt nếu bạn trên 40 tuổi, khi nguy cơ chảy máu trực tràng do ung thư đại trực tràng hoặc các bệnh tiêu hóa nghiêm trọng khác tăng lên.

Ngoài ra, hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn bị đau trực tràng dữ dội.

Cơ chế gây bệnh trĩ chủ yếu là do sự căng giãn quá mức của tĩnh mạch hậu môn, dẫn đến hình thành các búi trĩ ở bên trong (trĩ nội) hoặc bên ngoài ống hậu môn (trĩ ngoại). Nếu người bệnh mắc đồng thời 2 loại trĩ này thì được gọi là trĩ hỗn hợp. Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ có thể do:

• Rặn khi đi cầu;
• Ngồi lâu trên bồn cầu;
• Tiêu chảy hoặc táo bón mạn tính;
• Béo phì;
• Mang thai;
• Giao hợp qua đường hậu môn;
• Chế độ ăn ít chất xơ.