Nổi cục trong mí mắt là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị

Nổi cục trong mí mắt có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Hiểu rõ thông tin về tình trạng này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn và có cách xử lý phù hợp.

Nổi cục trong mí mắt là gì?

Nổi cục trong mí mắt hay còn gọi là chắp mắt là một vết sưng đỏ trên mí mắt của bạn. Nó hình thành khi tuyến dầu (gọi là tuyến meibomian) bị tắc nghẽn. Lúc đầu, chắp có thể gây đau nhưng sau một thời gian ngắn thì thường không còn đau nữa. Thường sẽ nổi cục trong mí mắt trên nhưng đôi khi ở mí mắt dưới. Thông thường sẽ gặp ở người lớn trong độ tuổi từ 30 đến 50. Chúng không phổ biến ở trẻ em, nhưng vẫn có thể xảy ra.

Tuy nhiên, nhiều người không thể phân biệt được chắp mắt và lẹo mắt. Chắp và lẹo là những loại mụn ở mí mắt tương tự nhau, nhưng chúng không giống nhau. 

Lẹo cũng do các tuyến mắt bị tắc, nhưng đây là tình trạng là các tuyến bị tắc và nhiễm trùng chứ không phải hình thành u nang. Lẹo mắt xảy ra nếu vi khuẩn bị mắc kẹt bên trong cùng với dầu, bụi bẩn và mảnh vụn làm tắc nghẽn tuyến. Mụn do lẹo có thể phát triển bên trong, ở tuyến meibomian hoặc bên ngoài, ở tuyến dầu ở nang lông mi. 

Chắp mắt bên ngoài phổ biến hơn nhiều so với lẹo bên trong và chắp mắt. Tuy nhiên, lẹo mắt bên trong đôi khi có thể biến thành chắp mắt sau khi hết nhiễm trùng nếu tuyến không thoát nước được. Mụn lẹo thường gây đau nhưng chúng sẽ lành nhanh chóng - chỉ trong vòng một hoặc hai tuần. Chắp mắt thường không đau nhưng chúng tồn tại lâu hơn rất nhiều.

Triệu chứng và nguyên nhân nổi cục trong mí mắt

Nổi cục trong mí mắt có triệu chứng như thế nào và bắt nguồn từ nguyên nhân gì?

Các triệu chứng của chắp mắt

Khi bắt đầu hình thành, triệu chứng đầu tiên mà hầu hết mọi người gặp phải là sưng mí mắt và hơi đau hoặc nhức mỏi mắt. Ít phổ biến hơn, vết sưng có thể nghiêm trọng và đau đớn hơn hoặc có thể không có vết sưng ban đầu nào cả.

Giai đoạn đầu tiên này thường chỉ kéo dài một vài ngày. Khi vết sưng giảm đi, một khối u nhỏ, màu đỏ, không đau dưới da sẽ bắt đầu hình thành hoặc trở nên đáng chú ý. Thông thường, u nang sẽ phát triển chậm trong khoảng một tuần và sau đó ngừng phát triển.

Tuy nhiên, một số vẫn tiếp tục phát triển và trở nên lớn hơn. Cũng có thể có nhiều hơn một cục u phát triển cùng một lúc. U nang có thể tồn tại vài tuần, và đôi khi vài tháng, trước khi tự biến mất. Một số rất cứng đầu và tồn tại cho đến khi được bác sĩ nhãn khoa phẫu thuật cắt bỏ.

Khi u nang chắp mắt phát triển đến khoảng 5mm hoặc hơn, nó có thể đẩy vào bề mặt giác mạc. Điều này làm biến dạng hình dạng của giác mạc và gây mờ mắt tương tự như loạn thị. Tuy nhiên, tình trạng này chỉ là tạm thời và sẽ biến mất khi vết chắp được giải quyết hoặc được loại bỏ.

Nguyên nhân bị chắp mắt

Chắp mắt hình thành khi tuyến meibomian bị tắc nghẽn. Tuyến meibomian tiết ra chất nhờn giàu lipid giúp bảo vệ mắt và giữ cho màng nước mắt không bị bay hơi. Khi một trong những tuyến này bị tắc, một số bã nhờn bị mắc kẹt có thể rò rỉ vào mô mí mắt xung quanh. Điều này gây ra phản ứng viêm của hệ thống miễn dịch của cơ thể. 

Mí mắt sưng lên trong một hoặc hai ngày, sau đó hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra một túi hay còn gọi là “thành u nang” xung quanh tuyến có vấn đề để cô lập nó. Đôi khi, chắp cũng có thể hình thành do lẹo mắt bên trong. Nếu lẹo mắt không thoát ra hoàn toàn sau khi hết nhiễm trùng, mủ còn sót lại và bị mắc kẹt có thể phát triển thành u nang.

Một số loại tình trạng về mắt và da, cũng như các vấn đề sức khỏe khác cũng có thể là những yếu tố nguy cơ gây ra bệnh chắp mắt, bao gồm:

• Rối loạn chức năng tuyến Meibomian;
• Hội chứng khô mắt;
• Mạt lông mi Demodex;
• Viêm bờ mi;
• Bệnh rosacea mắt;
• Mụn trứng cá đỏ;
• Viêm da tiết bã;
• Viêm kết mạc do virus;
• Tăng cholesterol máu;
• Thiếu vitamin A;
• Thay đổi nội tiết tố;
• Suy giảm hay rối loạn miễn dịch.

Chẩn đoán và điều trị tình trạng nổi cục trong mí mắt

Quá trình chẩn đoán và điều trị được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa.

Chắp mắt được chẩn đoán như thế nào?

Chẩn đoán u nang meibomian thường được thực hiện bằng đánh giá lâm sàng đơn giản. Bác sĩ nhãn khoa sẽ đặt câu hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn, sau đó kiểm tra mí mắt của bạn.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ quan sát bên ngoài mí mắt để đánh giá kết cấu da, lông mi và tổng thể. Tiếp theo, họ sẽ sử dụng một kính hiển vi đặc biệt để kiểm tra viền mí mắt, nang lông mi và các lỗ tuyến dầu của bạn. Họ cũng sẽ cần kiểm tra mí mắt bên trong vì đó là vị trí tuyến meibomian. Để lật mí mắt trên, bác sĩ sẽ đặt một miếng bông gòn, dụng cụ đè lưỡi hoặc vật gì đó tương tự dọc theo nếp gấp trên của mí mắt. Sau đó, họ có thể gấp nắp lên trên miếng gạc bằng cách kéo nhẹ lông mi lên.

Hầu hết các u nang meibomian đều tự biến mất trong vòng một hoặc hai tháng khi thường xuyên chườm ấm và xoa bóp nhẹ nhàng. Nhưng nếu tình trạng chắp của bạn kéo dài hơn thế, bạn có thể sẽ cần đến cơ sở y tế để giải quyết.

Cách điều trị chắp mắt là gì?

Trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể điều trị bệnh chắp mắt ở nhà vì sẽ biến mất sau một tháng hoặc ít hơn.

Đầu tiên, đừng bao giờ ấn vào chỗ chắp hoặc cố gắng làm bật nó. Bạn có thể gây viêm và nhiễm trùng. Thay vào đó bạn nên:

• Chườm ấm: Làm ướt khăn sạch bằng nước ấm. Giữ nó trên mắt bị ảnh hưởng trong 15 phút. Làm điều này ít nhất ba lần một ngày để giúp tuyến dầu bị tắc mở ra.
• Vệ sinh tốt: Không trang điểm mắt khi đang bị chắp. Giữ cho khu vực mắt sạch sẽ. Thực hiện theo các bài tập thực hành tốt cho sức khỏe mắt và tránh chạm vào mắt.

Nếu chắp mắt không biến mất, bạn nên đến các cơ sở chăm sóc mắt.

Phòng ngừa bệnh chắp mắt

Cách tốt nhất để ngăn ngừa nổi cục trong mi mắt là vệ sinh mắt sạch sẽ. Dưới đây là những thói quen giúp tuyến mí mắt không bị tắc nghẽn:

• Hãy tạo thói quen rửa tay thường xuyên và luôn rửa tay trước khi chạm vào mắt hoặc kính áp tròng. Cố gắng hết sức để tránh chạm vào mắt trừ khi cần thiết. Và rửa mặt bằng sữa rửa mặt và nước mỗi tối trước khi đi ngủ. Rửa mặt là điều quan trọng, kể cả với những người không trang điểm.
• Duy trì lượng đường trong máu và cholesterol ở mức bình thường, bạn có thể giúp kiểm soát các đợt tái phát. Tránh những yếu tố gây ra bệnh rosacea và viêm da bùng phát.
• Đối với những người bị viêm bờ mi mãn tính, việc vệ sinh mi hàng ngày có thể hữu ích.
• Chườm ấm và xoa bóp mí mắt đối với những người mắc bệnh rối loạn chức năng tuyến meibomian MGD.

Trong bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu đã chia sẻ đến các bạn những thông tin về nổi cục trong mí mắt. Hãy đến gặp bác sĩ nếu có những dấu hiệu đáng nghi nhé. Hy vọng thông tin sẽ giúp ích cho bạn trong việc chăm sóc sức khỏe gia đình.