Nội soi đại trực tràng là phương pháp gì? Khi nào cần thực hiện kỹ thuật này?

Nội soi đại trực tràng là phương pháp giúp kiểm tra những bất thường bên trong ruột già (đại tràng) của bạn. Thủ thuật này hỗ trợ hiệu quả trong việc chẩn đoán các bệnh về đường tiêu hóa như bệnh viêm ruột và tầm soát ung thư. Vậy nội soi đại trực tràng được chỉ định cho những ai? Cần lưu ý gì khi thực hiện phương pháp này? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết nhé.

Tìm hiểu về đại trực tràng

Đại trực tràng bao gồm 2 cấu phần: Đại tràng (hay còn gọi là ruột già) và trực tràng (là cầu nối giữa đại tràng với hậu môn). 

Về chức năng, thức ăn đi khi đi qua đại tràng vẫn đang trong quá trình tiêu hóa bởi hệ vi khuẩn ở ruột già, khi đến trực tràng sẽ bị biến thành chất thải rắn và được hấp thụ lượng nước còn lại cho đến khi thải ra ngoài qua hậu môn. Sau đó, đoạn cuối đại tràng (đại tràng sigma) sẽ co lại làm tăng áp lực bên trong đại tràng, khiến phân di chuyển vào trực tràng.

Nội soi đại trực tràng là phương pháp gì?

Nội soi đại trực tràng là kỹ thuật cho phép bác sĩ quan sát được phía bên trong đường tiêu hóa dưới bằng cách sử dụng một ống nội soi dài, nhỏ, linh hoạt có gắn máy quay và đèn ở phần đầu, được đưa vào qua đường hậu môn.

Kỹ thuật này được thực hiện để thăm khám, phát hiện những bất thường trên đường tiêu hóa nếu có như viêm, loét, chảy máu, thay đổi nhu động ruột. Một số bệnh lý liên quan đến đại tràng cũng có thể được chẩn đoán hoặc điều trị thông qua nội soi. Chẳng hạn như trong quá trình nội soi bác sĩ có thể làm sinh thiết để có thêm cơ sở cho việc chẩn đoán bệnh chính xác hơn. 

Về ứng dụng điều trị, nội soi đại trực tràng cũng hỗ trợ thủ thuật cắt bỏ nếu có thể đối với những trường hợp phát hiện sớm polyp hay các khối u nhỏ. Nội soi đại trực tràng còn được chỉ định để tầm soát ung thư đại trực tràng hoặc phát hiện những trường hợp được cho là tiền ung thư.

Nội soi đại trực tràng được chỉ định thực hiện khi nào?

Nội soi đại trực tràng có thể được thực hiện khi người bệnh có một trong những triệu chứng sau đây:

• Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài;
• Thay đổi thói quen đại tiện không giải thích;
• Cảm giác không đi tiêu hết, luôn cảm giác muốn đi tiêu hoặc đau bụng dai dẳng;
• Đi tiêu ra máu, có máu trong phân hoặc phân có màu đen;
• Thường xuyên đầy hơi, chướng bụng;
• Thiếu máu không rõ nguyên nhân;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Những bệnh lý được chỉ định thực hiện nội soi đại trực tràng

Người bệnh có thể được chỉ định thực hiện nội soi đại trực tràng khi có một trong số tình trạng bất thường hoặc bệnh lý nghi ngờ sau đây:

• Có kết quả bất thường trên chẩn đoán hình ảnh (chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ, chụp X quang có bơm thuốc cản quang vào đại tràng);
• Người có tiền sử polyp hoặc ung thư đại trực tràng;
• Người mắc phải bệnh lý viêm ruột (viêm loét đại trực tràng, bệnh Crohn);
• Người bị thiếu máu cục bộ trên đường ruột;
• Viêm túi thừa;
• Loét và thủng ruột;
• Tắc ruột;
• Ung thư đại trực tràng.

Nội soi đại trực tràng có vai trò như thế nào trong sàng lọc ung thư?

Nguy cơ mắc phải ung thư đại trực tràng tăng lên theo độ tuổi. Hơn nữa, các triệu chứng ban đầu của ung thư khó phân biệt với bệnh tiêu hóa thông thường khác, điều này khiến nhiều trường hợp được chẩn đoán ở giai đoạn khá muộn. 

Đối với polyp đại trực tràng, mặc dù thường không nguy hiểm nhưng một số trường hợp vẫn thể có thể phát triển như một khối u lành tính trước khi trở thành ung thư. 

Vì vậy, nội soi đại trực tràng là một trong những biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng bằng cách phát hiện, theo dõi và điều trị kịp thời. Tầm soát ung thư đại trực tràng được khuyến nghị thực hiện ở những người trên 45 tuổi hoặc sớm hơn đối với người có yếu tố nguy cơ như sau:

• Có những tổn thương trên đường tiêu hóa và có nguy cơ phát triển thành ung thư;
• Mắc phải bệnh di truyền làm tăng nguy cơ chẳng hạn như bệnh đa polyp tuyến gia đình (FAP) hoặc hội chứng Lynch;
• Tiền sử gia đình có người bị polyp hoặc ung thư trực đại tràng.

Một số thông tin liên quan đến quy trình nội soi đại trực tràng

Nội soi đại trực tràng có đau không?

Nội soi đại trực tràng sẽ khá khó chịu và phần lớn các trường hợp bác sĩ sẽ khuyến khích thực hiện nội soi không đau bằng cách gây mê toàn thân để tăng tính hiệu quả, an toàn và thoải mái cho người bệnh.

Nội soi đại trực tràng có rủi ro nào không?

Nội soi đại trực tràng là một thủ thuật khá an toàn, tuy nhiên vẫn có một số rủi ro hiếm gặp như sau:

• Chảy máu nhiều khi thực hiện cắt polyp hoặc sinh thiết;
• Phản ứng với thuốc gây mê: Một số người bệnh cần thông báo với bác sĩ nếu có tiền sử dị ứng với thuốc gây mê trước đó;
• Nguy cơ nhiễm trùng trong quá trình thực hiện nội soi.

Nên chuẩn bị những gì trước khi nội soi đại trực tràng?

Bước chuẩn bị cho nội soi đại trực tràng là rất quan trọng và một phần quyết định đến việc thực hiện thành công kỹ thuật này. Người bệnh thường được tư vấn dùng thuốc nhuận tràng (thuốc xổ) vào trước ngày nội soi. Điều này giúp đảm bảo ruột của bạn được sạch sẽ và thông suốt nhất có thể, giúp bác sĩ có thể phát hiện chính xác nhất những bất thường nếu có trong quá trình nội soi. Thường sẽ cần ít nhất 4 - 5 tiếng kể từ khi uống thuốc mới có thể tiến hành nội soi vì sau khi uống thuốc này bạn sẽ đi lỏng trong vòng vài giờ. 

Ngoài ra, bạn cũng nên ngừng uống nước trước khi nội soi đại trực tràng 2 - 4 giờ. Bên cạnh đó, bạn cũng nên có sự điều chỉnh chế độ ăn uống của mình vài ngày trước khi nội soi. Thông thường, nên ăn những loại thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, ít dầu mỡ để tránh gặp phải tình trạng táo bón trước khi nội soi đại trực tràng trong vòng 1 - 3 ngày. Thông thường thời điểm phù hợp nhất để nội soi vào sáng sớm sau khi người bệnh đã nhịn đói cả đêm.

Thông báo cho bác sĩ các loại thuốc bạn đang sử dụng, đặc biệt là thuốc chống đông máu để phòng tránh những tác dụng không mong muốn trong quá trình tiến hành thủ thuật.

Sau khi nội soi đại trực tràng cần lưu ý điều gì?

Nội soi đại trực tràng thường là nội soi gây mê nên sau khi thực hiện xong bạn sẽ được đưa vào phòng chờ để nghỉ ngơi và theo dõi ít nhất 30 phút. Đồng thời, một chế độ ăn nhẹ nhàng, tránh rượu bia, nước ngọt, thực phẩm chua cay hoặc dầu mỡ là điều được khuyến khích cho người mới trải qua nội soi đại trực tràng.

Trong trường hợp có cắt polyp hoặc sinh thiết, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng đau bụng nhẹ, đầy hơi hoặc tiêu chảy. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng này kéo dài quá 24 giờ hoặc xuất hiện các triệu chứng khác như sốt, đau bụng dữ dội, nôn mửa, bạn cần quay trở lại cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời.

Như vậy bài viết trên vừa mang đến những thông tin về kỹ thuật nội soi đại trực tràng, hy vọng qua đây có thể phần nào đem đến những kiến thức bổ ích cho bạn đọc.