Phác đồ điều trị lạc nội mạc tử cung mang lại hiệu quả tốt nhất

Lạc nội mạc tử cung là một tình trạng trong đó các tế bào giống như niêm mạc bên trong tử cung phát triển và phát triển bên ngoài hoặc trong tử cung, thường là trên các cơ quan khác trong khung chậu hoặc khoang bụng.

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc tử cung là hiện tượng mô tương tự như niêm mạc bên trong tử cung phát triển bên ngoài tử cung hoặc ngay tại đó, thường xuất hiện trên các cơ quan bên trong khung chậu hoặc khoang bụng. Các khối u lạc nội mạc tử cung có thể sưng lên và gây ra hiện tượng chảy máu tương tự như niêm mạc bên trong tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt, điều này thường dẫn đến chảy máu trong khung chậu và đau bụng khi hành kinh.

Thuật ngữ "nội mạc tử cung" chỉ đề cập đến lớp niêm mạc lót bên trong tử cung. Trong một chu kỳ kinh nguyệt, lớp niêm mạc này sẽ phát triển và bong ra nếu không có quá trình thụ thai diễn ra.

Nếu khối lạc nội mạc cổ tử cung tiếp tục phát triển, có thể gây ra một loạt vấn đề bao gồm:

• Làm tắc ống dẫn trứng hoặc làm tổn thương buồng trứng. Máu bị kẹt trong buồng trứng có thể dẫn đến hình thành u nang.
• Viêm (sưng tấy) và đau bụng trong thời kỳ kinh nguyệt.
• Hình thành mô sẹo và kết dính, loại mô này có thể liên kết các cơ quan với nhau và gây đau vùng chậu cũng như làm khó khăn trong việc thụ thai.
• Gây ra các vấn đề về ruột và bàng quang.

Lạc nội mạc tử cung được phân loại thành 4 giai đoạn chính, không phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của triệu chứng:

• Giai đoạn I (rất nhẹ): Có một vài mô cấy nhỏ trên các cơ quan hoặc mô lót vùng chậu/bụng, ít hoặc không có mô sẹo.
• Giai đoạn II (nhẹ): Có nhiều mô cấy hơn so với giai đoạn I, chúng nằm sâu hơn trong mô và có thể có một số mô sẹo.
• Giai đoạn III (trung bình): Có nhiều mô cấy sâu, xuất hiện u nội mạc tử cung và mô sẹo xung quanh buồng trứng hoặc vòi tử cung.
• Giai đoạn IV (nặng): Lan rộng nhất, có nhiều mô cấy sâu và kết dính dày, kèm theo mô sẹo dính xung quanh buồng trứng, vòi tử cung hoặc giữa tử cung và phần dưới của ruột.

Việc phân loại giai đoạn không dựa trên mức độ nặng nhẹ của triệu chứng, ví dụ, bệnh ở giai đoạn I có thể gây đau dữ dội, trong khi một số phụ nữ ở giai đoạn IV lại không cảm nhận được triệu chứng gì.

Phân loại lạc nội mạc tử cung

Có ba loại lạc nội mạc tử cung chính, phân biệt dựa trên vị trí khởi phát của bệnh:

Tổn thương phúc mạc bề ngoài: Đây là loại phổ biến nhất. Tổn thương xuất hiện trên màng bụng, là một lớp màng mỏng bao phủ mặt trong của ổ bụng, các tạng nội tạng trong bụng và khoang chậu.

U nội mạc tử cung (tổn thương buồng trứng): Những u nang sẫm màu, chứa chất lỏng hình thành sâu trong buồng trứng của bệnh nhân. Chúng có khả năng làm hại các mô khỏe mạnh xung quanh.

Nội mạc tử cung xâm nhập sâu: Loại này phát triển dưới phúc mạc và gây tổn thương đến các cơ quan gần tử cung, như ruột hoặc bàng quang. Khoảng 1 - 5% phụ nữ gặp tình trạng này.

Những loại này phản ánh vị trí và phạm vi của sự lây nhiễm và tổn thương từ lạc nội mạc tử cung. Việc phân loại giúp xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh và quyết định phương pháp điều trị phù hợp.

Phác đồ điều trị lạc nội mạc tử cung mang lại hiệu quả tốt nhất

Phác đồ điều trị lạc nội mạc tử cung được xây dựng dựa trên nguyên tắc và mục tiêu cụ thể nhằm cải thiện chất lượng sống và giảm triệu chứng cho bệnh nhân. Dưới đây là những nguyên tắc và mục tiêu chính:

Nguyên tắc điều trị

Tùy chỉnh điều trị: Các phương pháp điều trị được tinh chỉnh để phản ánh sự đa dạng của từng trường hợp bệnh nhân, không nhằm mục tiêu loại bỏ hoàn toàn tổn thương lạc nội mạc tử cung.

Tối ưu hóa điều trị nội khoa: Ưu tiên sử dụng các phương pháp điều trị nội khoa và giảm thiểu sự phụ thuộc vào các ca phẫu thuật lặp lại.

Mục tiêu điều trị

Giảm triệu chứng đau: Đạt được mục tiêu giảm đau và hạn chế sự tiến triển và tái phát của bệnh.

Tăng khả năng thụ thai: Xác định và điều trị để tăng khả năng thụ thai cho người phụ nữ.

Cải thiện chất lượng sống: Đảm bảo rằng điều trị không chỉ giúp giảm đau mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

Xác định nhu cầu phẫu thuật: Đánh giá và quyết định liệu phẫu thuật có cần thiết và lựa chọn thời điểm thực hiện phẫu thuật phù hợp.

Lập kế hoạch theo dõi sau phẫu thuật: Đảm bảo sự theo dõi kỹ lưỡng sau phẫu thuật và điều trị nội khoa liên tục.

Phác đồ điều trị lạc nội mạc tử cung

Điều trị giảm đau

Giảm đau bước 1:

• NSAIDs: Thuốc kháng viêm không steroid là lựa chọn đầu tiên để giảm đau, đặc biệt trong điều trị đau do lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, cần cân nhắc sử dụng trên bệnh nhân có tiền sử bệnh lý tim mạch, loét dạ dày tá tràng.
• Thuốc tránh thai kết hợp: Hiệu quả trong giảm đau bụng kinh và đau vùng chậu mạn tính, nhưng không hiệu quả trong trường hợp lạc nội mạc tử cung sâu.

Giảm đau bước 2:

Progestins và GnRH đồng vận: Sử dụng khi NSAIDs và thuốc tránh thai kết hợp không đạt hiệu quả. Phối hợp với liệu pháp bổ trợ để điều chỉnh hoạt động hormone và giảm tác động phụ.

Ức chế Aromatase: Cân nhắc sử dụng kết hợp với các phương pháp điều trị khác khi tất cả các phương pháp khác không hiệu quả.

Điều trị phẫu thuật giảm đau

Chỉ định:

• Thất bại trong điều trị nội khoa hoặc lạc nội mạc tử cung: Khi các biện pháp điều trị không đạt hiệu quả, và bệnh nhân trải qua nhiều biến chứng.
• Phẫu thuật nội soi ổ bụng: Thực hiện để xử lý lạc nội mạc tử cung tại phúc mạc hoặc nang lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng.
• Phẫu thuật trong lạc nội mạc tử cung sâu: Phương pháp này có thể giảm đau, nhưng cũng tiềm ẩn các biến chứng, đặc biệt là biến chứng trên đường ruột.
• Phẫu thuật cắt tử cung: Thực hiện cho phụ nữ đã có đủ con và không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn.

Biện pháp điều trị:

• Hạn chế biến chứng sau phẫu thuật: Đảm bảo tối đa hóa việc kiểm soát chảy máu và chấn thương mô bằng cách sử dụng các chất chống dính như màng chống dính polytetrafluoroethylene, cellulose tái sinh oxy hóa, hyaluronic acid.
• Điều trị nội tiết trước và sau phẫu thuật: Không được khuyến cáo vì không có bằng chứng hỗ trợ về hiệu quả của chúng.
• Điều trị nội tiết dự phòng tái phát: Áp dụng các biện pháp điều trị nội tiết kéo dài trên 6 tháng nhằm ngăn ngừa sự tái phát hoặc tái phát đau do lạc nội mạc tử cung sau phẫu thuật.

Điều trị hiếm muộn và vô sinh liên quan đến lạc nội mạc tử cung:

Nguyên tắc và mục tiêu:

• Ưu tiên điều trị hiếm muộn - vô sinh trước tiên: Tập trung vào giải quyết vấn đề hiếm muộn và vô sinh trước khi xem xét điều trị đau.
• Không điều trị nội tiết như thuốc tránh thai kết hợp: Để tránh tác động tiêu cực đến chức năng buồng trứng và cải thiện tỷ lệ thành công của điều trị hiếm muộn và vô sinh.

Phương pháp điều trị:

• Lạc nội mạc tử cung phúc mạc: Thực hiện nội soi ổ bụng để xử lý lạc nội mạc tử cung phúc mạc.
• Lạc nội mạc tử cung buồng trứng: Sử dụng phẫu thuật nội soi để xử lý lạc nội mạc tử cung buồng trứng.
• Lạc nội mạc tử cung thành bụng, tầng sinh môn: Thực hiện phẫu thuật cắt bỏ khối lạc nội mạc tử cung và lấy mô tổn thương trên diện rộng.

Các khuyến cáo khác:

Điều trị trước khi thực hiện ART: Nếu cần thiết, phải cân nhắc phẫu thuật lạc nội mạc tử cung trước khi thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản, nhằm cải thiện tỉ lệ thành công của chúng.

Điều trị lạc nội mạc tử cung khác:

Phẫu thuật cắt bỏ khối lạc nội mạc tử cung: Thực hiện phẫu thuật để cắt bỏ khối lạc nội mạc tử cung tại thành bụng hoặc tầng sinh môn.

Lạc nội mạc tử cung là một tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Phác đồ điều trị lạc nội mạc tử cung thường phụ thuộc vào mức độ nặng của tình trạng, độ tuổi của bệnh nhân, kích thước của lạc nội mạc, và mong muốn của bệnh nhân về việc có con trong tương lai.

Xem thêm: Các phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung buồng trứng