Phân biệt viêm họng do vi rút và vi khuẩn ở trẻ em như thế nào?

Câu hỏi:

Thưa bác sĩ, viêm họng là một căn bệnh diễn ra rất thường xuyên và phổ biến ở trẻ nhỏ. Vậy làm sao để phân biệt lúc nào bé viêm họng là do vi rút và lúc nào là do vi khuẩn ạ? Em cảm ơn bác sĩ.

Trả lời:

Được tư vấn và giải đáp bởi ThS. BS Đặng Lê Như Nguyệt - Trưởng phòng Phòng tổ chức cán bộ Bệnh Viện Nhi Đồng Thành Phố.

Tuy là thực tế chúng ta cũng khó có thể phân biệt một cách rạch ròi giữa viêm họng do vi rút hay viêm họng do vi khuẩn. Tuy nhiên đối với bác sĩ, sẽ có một thang điểm để chúng tôi đánh giá, sau đó chúng tôi sẽ đưa ra những gợi ý để xác định là do vi rút hay vi khuẩn. Phụ huynh cũng có thể sử dụng một số những dấu hiệu sau đây để theo dõi trẻ.

Đối với viêm họng do vi rút, thông thường trẻ sẽ khởi phát triệu chứng nhiễm siêu vi rất chung chung, kể cả những bệnh như sởi hay thủy đậu cũng có thể biểu hiện bằng những triệu chứng nhiễm siêu vi như vậy. Trẻ có thể sốt nhẹ cho đến sốt cao, hơi sổ mũi. Trẻ có thể sẽ hơi ăn ít hơn bình thường, trẻ sẽ hơi khó chịu hơn. Trong cơn sốt, sẽ có thể kèm theo đau nhức tay chân một chút, đó là triệu chứng nhiễm siêu vi chung mà một đợt viêm họng do vi rút có thể sẽ có.

Ngược lại, đối với triệu chứng viêm họng do vi khuẩn, thông thường trẻ sẽ sốt cao, ít khi sốt nhẹ, ít khi kèm với triệu chứng ho, và trẻ thường đau họng. Nếu nguyên nhân là vi rút, trẻ sẽ ít đau họng hơn, trong khi với nguyên nhân do vi khuẩn trẻ sẽ đau họng nhiều hơn. Trẻ lớn sẽ than đau họng với bố mẹ, còn trẻ nhỏ thì có thể sẽ bỏ ăn, trong khi nhiễm vi rút thì có thể trẻ sẽ vẫn ăn, mà ăn ít hơn một chút. Khi xem họng của trẻ, có thể thấy rất rõ là có mủ, đó chắc chắn là vi khuẩn.

Cùng lắng nghe những tư vấn của ThS. BS Đặng Lê Như Nguyệt tại đây:

Đối với những trường hợp nhiễm vi khuẩn, bác sĩ sẽ phải chỉ định kháng sinh. Ngoài ra, trong quá trình khám, bác sĩ có thể kiểm tra xem trẻ có bị sưng hạch ở vùng cổ hay không, vì đây có thể là phản ứng của cơ thể đối với viêm họng do vi khuẩn. 

Đó là những gợi ý cơ bản chúng ta có thể nghĩ đến nhưng thực tế đôi khi lúc thăm khám, triệu chứng sẽ không rõ ràng. Chúng ta cũng sẽ phải cần thêm những xét nghiệm để xác định rõ hơn đó là viêm họng do vi khuẩn hay vi rút.

Vừa rồi là những chia sẻ của bác sĩ về những dấu hiệu cơ bản để các bậc phụ huynh có thể bước đầu xác định nguyên nhân viêm họng ở trẻ là do vi khuẩn hay vi rút. Từ đó, các bậc phụ huynh có thể giúp trẻ có những cách điều trị bệnh phù hợp, giúp trẻ mau chóng khỏi bệnh.