Phù chân khi mang thai: Nguyên nhân và biện pháp hạn chế mẹ bầu nên biết

Phù chân khi mang thai là hiện tượng sinh lý thường gặp do thai nhi phát triển gây áp lực lên khoang bụng của mẹ. Tuy nhiên, không vì thế mà chị em chủ quan bỏ qua tình trạng này. Nếu hiện tượng phù chân tăng dần kết hợp biểu hiện bất thường khác như tăng huyết áp, phù nề lan rộng thì bà bầu cần đến khám bác sĩ chuyên khoa sớm.

Căn nguyên gây phù chân khi mang thai

Trong quá trình mang thai, phụ nữ thường gặp hiện tượng phù chân, có ba nguyên nhân thường gặp gây tình trạng này. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là sự tăng sản xuất máu trong cơ thể phụ nữ mang thai.

Trong thai kỳ, cơ thể sản xuất lượng máu cũng như tái hấp thu chất lỏng nhiều hơn khoảng 50% so với bình thường để nuôi dưỡng thai nhi. Tiến trình tăng dịch lỏng trong cơ thể góp phần gây nên hiện tượng phù nề ở chân do áp lực tăng lên tĩnh mạch.

Một nguyên nhân khác là sự tăng kích thước của tử cung khi thai càng lớn. Khi tử cung phát triển thường tạo ra áp lực, chèn ép lên tĩnh mạch chủ dưới. Đây là những tĩnh mạch chịu trách nhiệm vận chuyển máu từ chi dưới về tim. Sự tăng áp lực này có thể dẫn đến việc máu dồn lại ở chân, gây ra hiện tượng phù, đặc biệt dễ quan sát ở vùng bàn chân và mắt cá.

Thay đổi hormon cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây phù chân khi mang thai. Sự thay đổi hormon trong cơ thể phụ nữ khiến cho thành mạch trở nên giãn rộng hơn, điều này khiến tĩnh mạch khó vận chuyển máu từ chi dưới về tim, dẫn đến tình trạng phù chân.

Ngoài ra, các yếu tố khác như đứng lâu, sử dụng giày cao gót thường xuyên, làm việc vất vả, chế độ ăn nhiều natri và thiếu kali cũng như thời tiết nắng nóng có thể góp phần gây phù chân khi mang thai.

Mẹ bầu bị phù chân có nguy hiểm không?

Hiện tượng phù chân khi mang thai không chỉ là một phản ứng sinh lý phổ biến mà còn là một dấu hiệu cảnh báo về các biến chứng tiềm ẩn, có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

Trong đó, một số biểu hiện như tình trạng phù ngày càng gia tăng, có dấu ấn lõm khi ấn vào vị trí phù, phù kéo dài mặc dù đã nghỉ ngơi nhiều, sự xuất hiện của phù ở tay và mặt cùng với các triệu chứng khác như đau đầu, chóng mặt, khó thở, mắt mờ có thể là dấu hiệu cho thấy mẹ bầu đang gặp phải vấn đề về huyết áp.

Bởi vì, phù chân cũng là một dấu hiệu cảnh báo cho tiền sản giật, một biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ, có thể gây tử vong cho cả mẹ và thai nhi nếu không được điều trị kịp thời. Tiền sản giật thường xuất hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ, thường đi kèm với sự tăng protein trong nước tiểu. Lúc này, việc theo dõi huyết áp cùng nhịp tim thai nhi thường xuyên thông qua siêu âm là yếu tố quan trọng để kiểm soát tiền sản giật.

Ngoài ra, nếu một chân sưng nhiều hơn so với chân còn lại có thể là dấu hiệu của vấn đề về tĩnh mạch như huyết khối tĩnh mạch sâu.

Cách giảm phù chân cho mẹ bầu tại nhà

Trong quá trình mang thai, phù chân là một triệu chứng nhiều phụ nữ thường gặp phải. Tuy nhiên, có nhiều biện pháp đơn giản, hiệu quả mà mẹ bầu có thể thực hiện tại nhà để giảm thiểu tình trạng phù chân như:

• Chườm mát: Sử dụng khăn ngâm nước lạnh hoặc bọc đá chườm lên vị trí bị sưng phù giúp làm giảm triệu chứng phù chân.
• Lựa chọn trang phục phù hợp: Chọn các loại đầm suông với chất liệu co giãn, thoáng mát. Sử dụng giày, dép gót thấp hoặc giày bệt để giảm áp lực lên chân. Tránh sử dụng tất quá bó sát vào bàn chân.
• Vận động nhẹ nhàng: Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu cũng như tránh các hoạt động gắng sức. Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga dành cho bà bầu giúp chị em tăng cường sức khỏe, lưu thông máu huyết. Đồng thời, luôn chú ý giữ cho cơ thể mát mẻ khi tập luyện trong thời tiết nắng nóng.
• Nghỉ ngơi đúng cách: Nằm nghiêng sang trái hoặc kê cao chân khi nghỉ ngơi để cải thiện sự lưu thông tuần hoàn giúp giảm phù chân. Tránh ngủ ở tư thế nằm ngửa để tránh áp lực lên tim cùng các tạng bụng.
• Xoa bóp: Xoa bóp nhẹ nhàng để giảm sưng, đồng thời thư giãn cơ thể. Sử dụng nước ấm ngâm chân kết hợp với các tinh dầu có lợi cho mẹ bầu như bạc hà, gừng để tạo cảm giác thư giãn cũng như giúp ngủ ngon hơn.
• Duy trì thói quen sinh hoạt tốt: Tránh nhịn tiểu, ngồi gác chân, bắt chéo hoặc đứng quá lâu. Thường xuyên duỗi chân, thay đổi tư thế.
• Khám thai định kỳ: Thăm khám định kỳ trong quá trình mang thai giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi cũng như phát hiện sớm các vấn đề bất thường. Đồng thời, sản phụ cũng được tư vấn về các thói quen ăn uống, sinh hoạt phù hợp để hạn chế rủi ro có thể mắc phải.

Lưu ý cho mẹ bầu khi bị phù chân 3 tháng cuối thai kỳ

Trong những giai đoạn cuối của thai kỳ, phù chân thường tuy là biểu hiện thường gặp nhưng mẹ bầu cần theo dõi cẩn thận. Trong thời kỳ này, em bé phát triển ngày càng lớn, chiếm chỗ trong bụng của người mẹ, gây sức ép lên tĩnh mạch chủ dưới, làm tình trạng phù nề gia tăng.

Mặt khác, hiện tượng phù chân ở tháng thứ 9 kết hợp cùng các biểu hiện khác như dễ mắc tiểu, ra dịch âm đạo, xuất hiện cơn co tử cung được coi là dấu hiệu em bé sắp chào đời.

Ở giai đoạn này, mẹ cần thực hiện những biện pháp phòng ngừa phù chân một cách thường để giảm sự khó chịu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sinh con.

Một điều quan trọng mẹ bầu cần nhớ là việc thăm khám thai đều đặn và tuân thủ theo đúng lịch trình được bác sĩ tư vấn. Việc này giúp chuyên gia theo dõi sự phát triển của thai nhi để phát hiện kịp thời các vấn đề sức khỏe, bảo đảm an toàn cho cả mẹ lẫn thai nhi.

Ngoài ra, trong giai đoạn này, mẹ bầu cũng nên bắt đầu cân nhắc và chọn lựa địa điểm sinh con. Việc chuẩn bị sẵn sàng trước khi sinh giúp bà bầu cùng gia đình chuẩn bị tinh thần để chào đón thiên thần bé nhỏ ngay khi có dấu hiệu chuyển dạ.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về hiện tượng phù chân khi mang thai. Mong bạn đọc đã có được kiến thức bổ ích về tình trạng này cũng như cách xử lý khi mẹ bầu bị phù chân trong thời gian thai sản cùng những biểu hiện bất thường báo hiệu bệnh lý thai sản cần chú ý.

Xem thêm:

• Bà bầu không nên ăn gì? Thực phẩm nên và không nên ăn khi mang thai
• Thai 25 tuần mẹ tăng bao nhiêu kg để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé?