Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Bệnh thận thường phát triển một cách không rõ ràng và cho đến khi được phát hiện thì tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đã trở nên nghiêm trọng. Để đánh giá chức năng thận và phát hiện các vấn đề sớm, việc thực hiện xét nghiệm đo eGFR được coi là biện pháp hiệu quả nhất. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp này trong bài viết phía dưới.
Hầu hết mọi người đều hiểu rằng nồng độ cholesterol cao trong máu đóng một vai trò quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ về tim và các vấn đề về mạch máu. Tuy nhiên, ít người biết về tầm quan trọng của xét nghiệm đo eGFR, một chỉ số thể hiện trạng thái sức khỏe của thận. Vậy đo eGFR là gì và đo eGFR được chỉ định dùng trong trường hợp nào? Câu hỏi này sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
Đo eGFR đề cập đến khả năng lọc máu của cầu thận. Nhiệm vụ của cầu thận là loại bỏ các chất từ máu, tạo ra nước tiểu chứa ít protein nhất có thể. Bình thường, mỗi phút, cầu thận có khả năng lọc khoảng 600 ml máu, tạo ra khoảng 2 lít nước tiểu mỗi ngày. GRF (Glomerular Filtration Rate) đo lường lượng máu được lọc qua các cầu thận mỗi phút.
Khi thận hoạt động bình thường, nó loại bỏ chất độc hại và chất thừa, đẩy chúng ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Sự tổn thương của thận dẫn đến giảm chức năng lọc, khiến cho các chất độc hại tích tụ trong máu. Ngoài việc lọc máu, thận còn đóng vai trò trong việc sản xuất hormone quan trọng. Sự thay đổi trong chức năng thận có thể gây rối loạn trong cơ thể.
Trong quá trình đánh giá chức năng thận, xét nghiệm định lượng creatinin máu thường được ưu tiên. Tuy nhiên, trong trường hợp suy thận cấp, việc tăng nồng độ creatinin máu có thể xảy ra trễ, do đó đo eGFR trở nên quan trọng hơn trong việc đánh giá sớm tổn thương chức năng thận và xác định giai đoạn bệnh thận.
Khi cần kiểm tra sức khỏe hoặc có nghi ngờ về tổn thương thận, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm đo eGFR với các mục đích sau:
Khi phát hiện tình trạng tổn thương thận, bác sĩ cũng có thể yêu cầu thêm một số xét nghiệm khác để xác định chính xác mức độ tổn thương, bao gồm:
Để đọc kết quả đo eGFR, bạn cần hiểu rõ về các khoảng giá trị thông thường và ý nghĩa của chúng. Dưới đây là cách đọc và hiểu kết quả đo eGFR:
Đối với người trưởng thành có sức khỏe bình thường, mức độ lọc cầu thận ước tính là trên 90 mL/phút/1,73m2. Mức độ lọc cầu thận sẽ giảm dần theo tuổi, ngay cả khi không có bất kỳ vấn đề nào về sức khỏe thận. Đối với người bình thường, chỉ số eGFR trung bình dựa trên tuổi như sau:
Trong trường hợp kết quả tổng kết vượt qua ngưỡng 60 mL/phút/1,73m2, chức năng thận được coi là bình thường hoặc gần mức bình thường, có thể xem xét là ổn định. Tuy nhiên, vẫn có thể xuất hiện tổn thương thận hoặc rủi ro mắc bệnh thận. Việc tư duy cẩn trọng và tiếp tục theo dõi là quan trọng, đặc biệt nếu có một hoặc nhiều yếu tố rủi ro cao.
Khi đo eGFR vượt qua 60 mL/phút/1,73m2, bệnh nhân có thể vẫn bị chẩn đoán mắc bệnh thận mãn tính (CKD) nếu xuất hiện dấu hiệu tổn thương thận kéo dài hơn 3 tháng. Ngược lại, nếu không có bất kỳ dấu hiệu tổn thương thận nào, có thể tiếp tục theo dõi chức năng thận và duy trì lối sống lành mạnh.
Nếu giá trị eGFR đo được dưới 60 mL/phút/1,73m2, đây là biểu hiện của một số vấn đề về chức năng thận. Để xác nhận điều này, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện lại xét nghiệm máu. Quá trình theo dõi sự thay đổi trong eGFR giúp bác sĩ đánh giá tốc độ tiến triển của tình trạng bệnh.
Để chẩn đoán bệnh thận mãn tính, cần dựa trên kết quả đo GFR, đặc biệt là nếu giá trị liên tục dưới 60 mL/phút/1,73m2 trong thời gian hơn ba tháng hoặc kèm theo các dấu hiệu tổn thương thận khác.
Những người có GFR ở mức thấp nhẹ (từ 60 đến 89) có thể không bị bệnh thận nếu không có bất kỳ dấu hiệu nào về tổn thương thận. Đối với những người này, việc kiểm tra GFR đều đặn là quan trọng để theo dõi tình trạng. Bác sĩ có thể khuyến cáo những người này tránh sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến chức năng thận hoặc giảm liều của những loại thuốc được thải trừ qua thận.
Trong trường hợp tổn thương thận, chẳng hạn như xuất hiện protein trong nước tiểu và kết quả đo eGFR nằm trong khoảng từ 60 đến 89, đây có thể là dấu hiệu của một tổn thương thận sớm. Thậm chí, với một GFR trên 90 kèm theo xuất hiện protein trong nước tiểu thì cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh thận. Để đặt chẩn đoán về tổn thương thận, GFR cần duy trì ở mức thấp trong ít nhất ba tháng.
Kết quả đo eGFR dưới 60 trong ít nhất ba tháng hoặc eGFR trên 60 nhưng có dấu hiệu tổn thương thận có thể chỉ ra bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính. Tại thời điểm này, quá trình xác định nguyên nhân gây bệnh và theo dõi sự tiến triển của bệnh trở nên rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị tiếp theo.
Xét nghiệm đo eGFR cũng có ý nghĩa trong việc điều chỉnh liều lượng các loại thuốc được thải qua thận.
Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin quan trọng về phương pháp xét nghiệm đo eGFR. Hy vọng thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về kỹ thuật này, có kiến thức chăm sóc và bảo vệ sức khỏe thận, đề phòng bệnh lý thận hiệu quả.
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.