Quả đào tiên có tác dụng gì? Các lưu ý khi sử dụng

Quả đào tiên còn được biết đến với tên gọi "quả trường sinh", là một loại trái cây có nguồn gốc từ Brazil và thuộc họ núc nác. Loài cây này không chỉ mang vẻ đẹp đặc biệt mà còn chứa đựng nhiều giá trị dinh dưỡng và tác dụng chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian. Với thân gỗ cao từ 7 đến 10 mét, đào tiên có đặc điểm nổi bật là lá mọc thành tán, xanh tươi quanh năm, tạo nên một khung cảnh xanh mát, dễ chịu. Hoa của cây đào tiên thường mọc đơn lẻ, trực tiếp trên thân hoặc cành, với mùi hương đặc trưng, tuy hơi khó chịu đối với một số người.

Quả đào tiên có hình dạng cầu, đường kính dao động từ 6 đến 12 cm, bề ngoài giống với quả bưởi khi còn xanh. Vỏ quả khá cứng, trong khi phần cơm bên trong có màu trắng, với vị chua nhẹ. Quả chứa nhiều hạt nhỏ và dẹt, cũng có màu trắng. Điều này khiến quả đào tiên không chỉ hấp dẫn về mặt hình thức mà còn là nguồn nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn và thuốc dân gian.

Thành phần dinh dưỡng của quả đào tiên

Mặc dù đào tiên có nguồn gốc từ Brazil, nhưng hiện nay, loại quả này đã được trồng và phổ biến ở nhiều vùng trên thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia nhiệt đới như Lào, Nam Mỹ và một số khu vực ở châu Phi. Trong quả đào tiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một số acid hữu cơ quan trọng như acid citric, acid chlorogenic, và acid creosentic, những chất này có thể mang lại những lợi ích sức khỏe nhất định. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh rõ ràng tác dụng kéo dài tuổi thọ của quả đào tiên.

Công dụng của quả đào tiên trong y học cổ truyền và dân gian

Quả đào tiên mang lại những công dụng tuyệt vời trong y học cổ truyền và dân gian:

Hỗ trợ trị ho và tốt cho phổi

Tại các quốc gia Nam Mỹ và châu Phi, quả đào tiên không chỉ được sử dụng như một loại trái cây mà còn là nguyên liệu để chế biến thuốc chữa bệnh. Theo đó, người dân thường sử dụng quả đào tiên già, có vỏ cứng và màu vàng bóng để chế biến thành một loại sirô có tên gọi "siro calebasse". Phương pháp chế biến bao gồm việc nạo lấy phần thịt trắng bên trong quả, thái nhỏ, cho vào nồi, đun nóng và đảo đều cho đến khi thịt quả chuyển sang màu đen nhánh. Sau đó, họ thêm đường vào và đun thêm để tạo thành sirô. Loại sirô này được sử dụng để chữa ho và có tác dụng tốt đối với phổi, giúp làm dịu cơn ho và cải thiện chức năng hô hấp.

Hỗ trợ điều trị các vấn đề về tiêu hóa

Ở Việt Nam, đặc biệt là tại miền Nam, quả đào tiên còn được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là trong việc nhuận tràng và tẩy xổ.

Theo các phương pháp dân gian, phần ruột quả đào tiên có thể làm mứt dẻo và được khuyến khích sử dụng 3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 10 gram sau bữa ăn để giúp cải thiện tình trạng táo bón và tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa.

Hỗ trợ chữa mất ngủ và cải thiện sức khỏe

Trong y học cổ truyền, quả đào tiên còn được sử dụng để chữa tình trạng ăn uống kém và mất ngủ. Cách chế biến theo kinh nghiệm dân gian là dùng quả đào tiên khi vỏ chuyển từ xanh sang màu đen, đập lấy phần thịt bên trong (màu đen) và ngâm với rượu. Công thức ngâm rượu bao gồm 200 gram thịt quả đào tiên, 10 quả chuối sứ khô nướng vàng và 2 lít rượu ngon. Rượu này được ngâm trong khoảng 10 ngày và có thể uống 3 lần mỗi ngày, mỗi lần một ly nhỏ (khoảng 30 ml) trước bữa ăn. Đây là phương pháp được cho là có tác dụng bổ dưỡng, cải thiện sức khỏe và giúp ngủ ngon hơn.

Hỗ trợ điều trị đau lưng và các bệnh về xương khớp

Đào tiên cũng được sử dụng để điều trị các vấn đề về xương khớp, đặc biệt là đau lưng, đau nhức xương và phong tê thấp. Cách chế biến tương tự như trong phương pháp chữa bệnh mất ngủ và cải thiện sức khỏe, nhưng thêm vào 200 gram rễ cây lá lốt (đã rửa sạch, sao vàng hạ thổ). Phương pháp này cũng được sử dụng hàng ngày, với liều lượng và cách dùng giống như trên, giúp giảm đau nhức xương khớp và làm dịu các cơn đau do phong tê thấp.

Các lưu ý khi sử dụng quả đào tiên

Mặc dù quả đào tiên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, người dùng cần lưu ý khi sử dụng, đặc biệt là khi sử dụng các bài thuốc từ quả đào tiên. Các bài thuốc này chủ yếu có tính chất tự nhiên và an toàn khi sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng liều lượng hoặc trong trường hợp cơ thể có phản ứng lạ, người dùng cần ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Đặc biệt, việc sử dụng quả đào tiên làm mứt dẻo hay chế biến rượu cần được thực hiện đúng cách và bảo đảm vệ sinh. Nếu không được chế biến đúng cách, các thành phần của quả đào tiên có thể không phát huy hết tác dụng hoặc thậm chí có thể gây tác dụng phụ.

Quả đào tiên với những giá trị dinh dưỡng và công dụng chữa bệnh đa dạng, không chỉ là một món quà quý giá từ thiên nhiên mà còn là một phần không thể thiếu trong y học cổ truyền của nhiều nền văn hóa. Dù chưa có nghiên cứu khoa học chính thức về tác dụng kéo dài tuổi thọ của quả đào tiên, nhưng qua những bài thuốc dân gian và kinh nghiệm sử dụng lâu dài, quả đào tiên đã chứng minh được giá trị của mình trong việc hỗ trợ sức khỏe, chữa trị nhiều bệnh tật và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xem thêm: Cây Bình bát: Vừa là trái cây vừa là vị thuốc trừ giun