Soft palate là gì? Cấu tạo và chức năng của soft palate

Chính trong các hành động hàng ngày như ăn uống, giao tiếp và thậm chí cả việc hô hấp, vòm miệng chiếm một vai trò quan trọng. Đây là nơi mà hàng trăm cơ xương và cơ bắp hoạt động đồng bộ để thực hiện các chức năng cơ bản như tiêu hóa, nói chuyện, và hô hấp. Soft palate là một trong những bộ phận thuộc vòm miệng. Hãy cùng tìm hiểu xem soft palate là gì nhé!

Soft palate là gì?

Khẩu cái (palate), hay vòm miệng, là một cấu trúc quan trọng của hệ hô hấp và tiêu hóa. Nó bao gồm phần cứng được hình thành từ xương và phần mềm được tạo thành từ cân-cơ, tất cả đều được bao phủ bởi niêm mạc.

• Khẩu cái cứng (hard palate) là phần trên được tạo thành từ mỏm khẩu cái của xương hàm trên và mảnh ngang xương khẩu cái.
• Khẩu cái mềm (soft palate) là một vạt mô mềm di động, nằm phía sau khẩu cái cứng, tỏa xuống dưới và ra sau ở giữa các phần mũi và miệng của hầu. Ở giữa bờ sau của khẩu cái mềm có một mỏm gọi là lưỡi gà (uvula) nhỏ xuống dưới.

Ở mỗi bên của khẩu cái mềm có hai nếp niêm mạc chạy xuống:

• Nếp trước là cung khẩu cái-lưỡi (palatoglossal arch), đi tới bờ bên của lưỡi tại chỗ nối giữa phần trước rãnh và phần sau rãnh của lưỡi, tạo nên các giới hạn bên của eo họng.
• Nếp sau là cung khẩu cái-hầu (palatopharyngeal arch), đi tới thành bên của khẩu hầu.

Giữa hai cung này là hố hạnh nhân (tonsillar fossa) chứa hạnh nhân khẩu cái (palatine tonsil), một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Vậy, soft palate là gì? Soft palate là thuật ngữ y khoa trong tiếng Anh, được hiểu là khẩu cái mềm. Khẩu cái mềm (còn được gọi là màng khẩu cái hoặc vòm cơ) là mô mềm cấu thành phía sau khoang miệng ở lớp Thú. Khẩu cái mềm là một phần của khoang miệng.

Cấu tạo của soft palate

Câu hỏi “Soft palate là gì?” đã được giải đáp. Vậy, cấu tạo của soft palate gồm có những gì? Năm cơ của soft palate đóng vai trò quan trọng trong việc nuốt và thở là:

• Tenor veli palatini, có liên quan đến nuốt.
• Palatoglossus, liên quan đến việc nuốt.
• Palatopharyngeus, liên quan đến hít thở.
• Levator veli palatini, tham gia vào quá trình nuốt.
• Musculus uvulae, di chuyển lưỡi gà.

Các cơ này được bố trí thần kinh bởi viêm tĩnh mạch hầu thông qua dây thần kinh phế vị, ngoại trừ tenor veli palatini. Các tenor veli palatini được bẩm sinh bởi sự phân chia bắt buộc của dây thần kinh dưới của dây thần kinh sinh ba (V3).

Chức năng của soft palate

Khẩu cái cứng và khẩu cái mềm ngăn cách khoang miệng với khoang mũi. Sự kết hợp của hai khẩu cái còn giúp con người thở và nhai cùng một lúc. Đó là bởi vì lối đi vẫn mở khi chúng ta không nuốt thức ăn, do đó cho phép chúng ta thở bằng miệng và mũi. Tuy nhiên, khẩu cái mềm di chuyển lên trên và chặn lối vào đường mũi sau khi chúng ta nuốt thức ăn, ngăn chặn thức ăn trào ngược vào khoang mũi.

Cơ chế nuốt

Nuốt có ba giai đoạn. Mỗi giai đoạn có những hoạt động nhất định.

Trong giai đoạn đầu tiên, thức ăn được nhai và trộn với nước bọt. Sau đó, lưỡi cuộn hỗn hợp này thành một khối hoặc bolus và đẩy nó vào hầu họng.

Giai đoạn nuốt thứ hai bắt đầu khi thức ăn đến hầu họng và kích thích các thụ thể cảm giác xung quanh. Điều này kích hoạt phản xạ nuốt, bao gồm các hành động sau:

• Khẩu cái mềm (bao gồm cả lưỡi gà) nhô lên, ngăn cản thức ăn đi vào khoang mũi.
• Xương móng và thanh quản được nâng cao. Một cấu trúc dạng nắp gắn vào thanh quản, được gọi là nắp thanh quản, đóng phần trên của thanh quản để thức ăn ít có khả năng đi vào khí quản hơn.
• Lưỡi được ấn vào khẩu cái mềm, bịt kín khoang miệng với vòm họng.
• Các cơ dọc ở thành họng co lại, kéo hầu họng hướng lên phía thức ăn.
• Các cơ ở thanh quản thư giãn, mở thực quản.
• Một làn sóng nhu động bắt đầu ở các cơ hầu họng và đẩy thức ăn vào thực quản.

Phản xạ nuốt ức chế hơi thở trong giây lát. Sau đó, trong giai đoạn nuốt thứ ba, nhu động sẽ vận chuyển thức ăn trong thực quản đến dạ dày.

Các bệnh lý có thể gặp phải liên quan đến soft palate

Khẩu cái mềm có thể gặp các tình trạng bệnh lý như:

• Ung thư vòm họng và ung thư miệng: Sử dụng thuốc lá và rượu làm tăng nguy cơ mắc bệnh này. Ung thư miệng thường được nhận biết thông qua vết loét đau trong miệng và điều trị bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị.
• Hở hàm ếch: Tình trạng này xảy ra khi có sự tách biệt không hoàn toàn giữa mũi và miệng, ảnh hưởng đến việc ăn và nói. Thường được điều trị bằng phẫu thuật.
• Sưng lưỡi gà: Tình trạng sưng viêm lưỡi gà có thể làm khó nuốt hoặc thở, thường gây ra bởi nhiễm trùng hoặc dị ứng, cần được theo dõi và điều trị.
• Loét miệng: Có thể gây đau và khó nuốt, thường tự biến mất sau vài ngày. Thuốc làm tê có thể giúp giảm đau.
• Mụn rộp: Do virus herpes simplex gây ra, có thể gây đau và dễ lây lan. Thường tự lành sau vài tuần, nhưng có thể được điều trị bằng thuốc theo toa.
• Nang nhầy niêm mạc miệng: Thường không cần điều trị và có thể tự lành sau vài ngày hoặc tuần.
• U nhú vảy: Do virus HPV gây ra, thường không cần điều trị nhưng có thể được cắt bỏ nếu gây ra vấn đề. Điều quan trọng là nếu có bất kỳ vấn đề hoặc lo lắng nào, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Vậy là chúng ta vừa tìm hiểu về soft palate là gì. Hi vọng bài viết trên của Nhà thuốc Long Châu đã cung cấp đầy đủ thông tin mà bạn cần. Soft palate quan trọng không chỉ trong việc ăn uống mà còn trong nhiều chức năng khác của cơ thể, bao gồm cả nói chuyện và hô hấp. Việc hiểu về cấu trúc và chức năng của soft palate giúp ta nhận ra tầm quan trọng của nó trong sự phát triển và hoạt động hàng ngày của cơ thể.