Song sinh dính liền do nguyên nhân gì? Có thể tách rời được không?

Những tiến bộ trong lĩnh vực phẫu thuật hiện đại đã góp phần đáng kể trong việc phẫu thuật song sinh dính liền. Các công cụ và kỹ thuật mới đã giúp cải thiện quy trình và tăng tỉ lệ thành công của việc tách rời hai em bé này. Tuy nhiên, việc tách rời song sinh bị dính liền không chỉ là một quy trình y tế phức tạp mà còn đòi hỏi sự đánh đổi và quyết định đạo đức. Song sinh dính liền có thể tách rời được không, đọc ngay bài viết để tìm câu trả lời.

Nguyên nhân gây ra cặp song sinh dính liền

Các cặp song sinh bị dính liền đều rất hiếm, ước tính trong khoảng 50.000 - 60.000 ca mang thai thì có 1 ca sinh đôi bị dính liền. Tất cả các cặp song sinh dính liền đều giống hệt nhau và khoảng 2/3 trong số đó được sinh ra là nữ. Trong đó, 60% các cặp song sinh bị dính liền đều chết non (không còn sống khi mới sinh) hoặc chết ngay sau khi sinh.

Song sinh dính liền rất hiếm và các chuyên gia không biết chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng này. Một số giả thiết giải thích nguyên nhân dẫn đến dính liền ở song sinh là:

• Phân tách: Một phôi ban đầu, bao gồm một quả cầu nhỏ gồm các tế bào giống hệt nhau, tách thành hai quả cầu nhưng không tách rời hoàn toàn. Hai quả cầu này phát triển độc lập thành cặp song sinh dính liền.
• Sự kết hợp: Một thai kỳ song sinh giống hệt nhau chứa các “quả cầu” phôi song sinh sớm riêng biệt hợp nhất với nhau và nối với nhau tại một điểm kết nối ngẫu nhiên.

Các kiểu song sinh bị dính liền thường gặp

Cặp song sinh bị dính liền thường được phân loại theo vị trí dính liền. Cặp song sinh được xem là dính liền khi có chung nội tạng hoặc các bộ phận khác trên cơ thể. Mỗi cặp song sinh dính liền là duy nhất.

Cặp song sinh có thể dính nhau ở:

• Ngực: Các bé thường có chung một trái tim và cũng có thể có chung một lá gan và một phần ruột. Đây là một trong những vị trí phổ biến nhất của các cặp song sinh bị dính liền.
• Bụng: Cặp song sinh được nối với nhau gần rốn. Nhiều cặp song sinh rốn có chung gan và một phần của đường tiêu hóa trên (đường tiêu hóa hoặc GI). Một số cặp song sinh có chung phần dưới của ruột non (hồi tràng) và phần dài nhất của ruột già (đại tràng). Các bé thường không chia sẻ một trái tim.
• Cột sống: Cặp song sinh được nối lưng vào nhau ở gốc cột sống và mông. Một số cặp song sinh sẽ có chung đường tiêu hóa dưới (GI). Một số cặp song sinh có chung cơ quan sinh dục và tiết niệu. Trường hợp đặc biệt, cặp song sinh được nối lưng vào nhau dọc theo chiều dài của cột sống.
• Xương chậu: Cặp song sinh được nối với nhau ở xương chậu, mặt đối mặt hoặc từ đầu đến cuối. Nhiều cặp song sinh dính liền xương chậu có chung đường tiêu hóa dưới, cũng như gan, các cơ quan sinh dục và đường tiết niệu. Cặp song sinh có thể có hai chân hoặc ít phổ biến hơn là các cặp song sinh có chung hai hoặc ba chân.
• Thân: Cặp song sinh được nối liền nhau ở xương chậu và một phần hoặc toàn bộ bụng và ngực, nhưng có đầu riêng biệt. Cặp song sinh có thể có hai, ba hoặc bốn cánh tay và hai hoặc ba chân.
• Đầu: Cặp song sinh được nối ở phía sau, đỉnh hoặc một bên đầu, nhưng không dính vào mặt. Trường hợp này, cặp song sinh có chung một phần hộp sọ. Nhưng bộ não của các bé thường tách biệt, mặc dù có thể dùng chung một số mô não.
• Đầu và ngực: Cặp song sinh được nối với nhau ở đầu và phần trên cơ thể. Các khuôn mặt nằm ở hai phía đối diện của một cái đầu chung và các bé có chung một bộ não. Những cặp song sinh này hiếm khi sống sót.

Ngoài ra, một số trường hợp hiếm, cặp song sinh có thể dính liền với một cặp song sinh nhỏ hơn và kém hình thành hơn so với cặp song sinh còn lại (cặp song sinh dính liền không đối xứng). Trong những trường hợp cực kỳ hiếm gặp, một cặp song sinh có thể được phát triển một phần bên trong cặp song sinh kia (thai trong thai).

Song sinh dính liền có thể tách rời được không?

Phẫu thuật tách song sinh dính liền rất phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các biến chứng có thể xảy ra phụ thuộc vào vị trí của cặp song sinh, cơ quan hoặc bộ phận khác của cơ thể mà các bé có chung cũng như chuyên môn và kinh nghiệm của đội ngũ bác sĩ.

Việc thực hiện tách rời song sinh bị dính liền thường được thảo luận rất lâu giữa các bậc cha mẹ, đội ngũ y tế và các bên liên quan. Bên cạnh đó, quy trình tách cặp song sinh luôn cần sự lên kế hoạch kỹ lưỡng bởi đội ngũ bác sĩ phẫu thuật giàu kinh nghiệm.

Sau khi cặp song sinh dính liền được sinh ra, các bé được nhóm thành một trong ba loại:

• Không tách rời: Nếu việc tách rời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng cho cặp song sinh hoặc dẫn đến tình trạng khuyết tật nghiêm trọng thì việc phẫu thuật sẽ chỉ được thực hiện sau khi xem xét tất cả các vấn đề về chất lượng cuộc sống.
• Tách ngay lập tức: Đôi khi cần phải phẫu thuật tách rời khẩn cấp để cứu sống một và/hoặc cả hai trong cặp song sinh.
• Trì hoãn tách: Điều này giúp cặp song sinh có thời gian để lớn lên và phát triển - đồng thời tăng cơ hội sống sót. Các bác sĩ cho rằng nên tiến hành phẫu thuật tách rời khi cặp song sinh dính liền được 9 đến 12 tháng tuổi. Bằng cách này, các bé có thể được tách ra trước khi tình trạng bệnh gây tổn hại về mặt tâm lý. Những cặp song sinh bị tách muộn có tỷ lệ sống sót cao hơn (80%) so với những cặp song sinh cần tách ngay lập tức.

Mặc dù việc tách rời các trường hợp song sinh bị dính liền là một thách thức lớn, nhưng nhờ sự tiến bộ trong y học và phẫu thuật, nhiều trường hợp đã có thể tách rời thành công. Qua bài viết này, chúng ta hiểu rõ hơn về các yếu tố quyết định khả năng tách rời, những phương pháp và quy trình được áp dụng. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay các bác sĩ và gia đình của các bệnh nhân song sinh dính liền, dựa trên tình huống cụ thể và những rủi ro liên quan.