Suy đa tạng ở người già: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Suy đa tạng ở người già được đánh giá là tình trạng vô cùng phức tạp và nguy hiểm. Dựa trên tình trạng bệnh, các can thiệp y tế chủ yếu nhằm mục đích kiểm soát triệu chứng, phục hồi chức năng và điều trị dự phòng.

Tổng quan về tình trạng suy đa tạng ở người già

Suy đa tạng nói chung và suy đa tạng ở người già nói riêng là tình trạng suy giảm đồng thời hai hay nhiều cơ quan quan trọng của cơ thể trở lên bao gồm tim, gan, phổi, thận… Đây là hậu quả của hội chứng rối loạn chức năng đa cơ quan, thường xảy ra ở người bệnh bị nhiễm trùng huyết, chấn thương, viêm tụy hoặc bỏng nặng.

Suy đa tạng thường xuất hiện cấp tính, diễn tiến nặng và vô cùng phức tạp. Tỷ lệ tử vong do suy đa tạng gây ra cao nhất là khi người bệnh không được cấp cứu sớm như trường hợp mắc suy đa tạng ở trẻ em cũng như điều trị tích cực kịp thời tại khoa hồi sức tích cực.

Tiên lượng cho bệnh nhân có thể có khả năng hồi phục hoặc không. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào mức độ tổn thương, tình trạng suy giảm chức năng cũng như số lượng cơ quan bị ảnh hưởng.

Trên thực tế, nguyên nhân dẫn đến suy đa tạng vô cùng đa dạng, chủ yếu rối loạn hệ thống nhiều cơ quan trong cơ thể gây ra bởi các vấn đề cấp tính. Sau khi người bệnh được cấp cứu để duy trì sự sống, cần xác định được nguyên nhân dẫn đến suy đa tạng từ đó điều trị triệt để căn nguyên.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng suy đa tạng

Do nhiều hệ thống cơ quan đồng thời bị tổn thương và suy giảm chức năng mà triệu chứng của suy đa tạng ở người già vô cùng phức tạp. Các triệu chứng tại các cơ quan này sẽ rõ ràng hơn tùy theo từng cơ quan, cụ thể:

• Tiêu hóa: Tổn thương suy hệ tiêu hóa dẫn đến tình trạng teo niêm mạc, xuất huyết tiêu hóa, tăng tính thấm của niêm mạc ruột.
• Hô hấp: Suy hô hấp khiến tính thấm của mao mạch cũng tăng, dẫn đến tình trạng nhiễm toan chuyển hóa, máu không trao đổi được oxy khiến cho các đầu chi bị tím tái. Đây cũng chính là lý do khiến người bệnh có suy hô hấp thường phải đối mặt với tình trạng khó thở, rối loạn nhịp thở.
• Tuần hoàn: Người bệnh bị suy tuần hoàn sẽ gặp phải tình trạng tụt huyết áp, mạch nhanh nhỏ, thậm chí không bắt được mạch, thân nhiệt thấp hoặc cao bất thường (dưới 36 độ C và trên 38 độ C), nhiễm toan chuyển hóa, tiểu ít, nhịp nhanh…
• Gan mật: Nếu suy đa tạng xuất hiện ở gan mật, người bệnh sẽ có biểu hiện rối loạn chức năng rất rõ ràng. Các triệu chứng bao gồm: Giảm tổng hợp muối, mật, IgA, tăng dị hóa ngoại biên và tăng chuyển hóa.
• Thận: Người bệnh suy thận sẽ gặp phải các triệu chứng như thiểu niệu, tăng creatinin trong máu và huyết động không ổn định.
• Thần kinh: Suy đa tạng có thể dẫn đến rối loạn thần kinh trung ương với một loạt các triệu chứng như thay đổi tri giác, lú lẫn, mê sảng, thậm chí là hôn mê.

Việc nắm được các triệu chứng nhận biết suy đa tạng sẽ giúp người bệnh được đưa đến bệnh viện kịp thời để thăm khám, cấp cứu cũng như điều trị. Có thể thấy, suy đa tạng nói chung và sốc nhiễm khuẩn suy đa tạng hay suy đa tạng ở người già nói riêng là biến chứng sức khỏe vô cùng nghiêm trọng. Nếu không được cấp cứu kịp thời hoặc không đúng sẽ gây ra nhiều hậu quả nặng nề cho người bệnh.

Phương pháp chẩn đoán

Như các bạn đã biết suy đa tạng ở người già không chỉ là tình trạng bệnh diễn biến phức tạp và vô cùng nguy hiểm mà việc chẩn đoán cũng như điều trị tình trạng này cũng gặp rất nhiều khó khăn.

Để đưa ra được chẩn đoán chính xác cũng như đưa ra được hướng điều trị đúng, các bác sĩ sẽ dựa trên các yếu tố bao gồm các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng cũng như tiền sử bệnh của người bệnh.

• Chẩn đoán chính xác: Người bệnh được kết luận là suy đa tạng ngoài bảng điểm SOFA đánh giá mức độ suy đa tạng trên 3 điểm, so với lúc nhập viện tăng ít nhất 1 điểm và suy tại tối thiểu 2 tạng trong vòng 24 giờ thì người bệnh có nhiễm khuẩn nặng và sốc nhiễm khuẩn.
• Chẩn đoán phân biệt: Các bác sĩ sẽ đánh giá suy đa tạng có liên quan đến nhiễm khuẩn hay không. Đây là dấu hiệu vô cùng quan trọng trong chẩn đoán suy đa tạng.
• Chẩn đoán mức độ: Để đánh giá mức độ nghiêm trọng của suy đa tạng ở người già, các bác sĩ có thể căn cứ vào thang điểm SOFA và các triệu chứng với mức độ nặng dần. Thêm vào đó, cần kiểm tra số lượng các tạng bị suy giảm chức năng, nồng độ Lactat trong máu cũng như tình trạng hạ huyết áp không áp ứng với thuốc vận mạch.

Điều trị suy đa tạng

Mục tiêu điều trị đối với người bệnh suy đa tạng bao gồm:

• Điều trị nguyên nhân.
• Kiểm soát tình trạng viêm toàn thân và rối loạn chức năng.
• Dự phòng ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Các phương pháp điều trị suy đa tạng được áp dụng bao gồm:

Điều trị dự phòng

Để kiểm soát ổ nhiễm khuẩn cũng như dự phòng biến chứng của suy đa tạng, người bệnh có thể được dẫn lưu mổ, cắt lọc mô hoại tử trong tạng bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, người bệnh cần được đảm bảo oxy cũng như theo dõi hồi sức nhằm ngăn ngừa và kiểm soát kịp thời nếu xảy ra tình trạng thiếu máu cục bộ.

Ngoài ra, nếu chức năng tiêu hóa không bị ảnh hưởng thì người bệnh cũng cần được cung cấp dinh dưỡng thông qua đường tiêu hóa hoặc đường truyền tĩnh mạch.

Điều trị suy chức năng tạng

Với mỗi tạng bị suy giảm chức năng sẽ có các hướng điều trị phù hợp, cụ thể:

• Người bệnh có rối loạn chức năng thần kinh trung ương, điều trị hỗ trợ nhằm cải thiện các triệu chứng như tụt huyết áp, rối loạn cân bằng điện giải, giảm hoặc tăng quá mức đường huyết…
• Chức năng tim mạch của người bệnh bị suy giảm, điều trị sẽ bao gồm tối ưu hóa cung cấp oxy, ổn định rối loạn huyết học, điều chỉnh thiếu máu hay đốm đỏ ung thư máu xuất hiện, điều trị nhiễm khuẩn, nhiễm trùng máu, dẫn lưu áp xe, kiểm soát tình trạng tăng thân nhiệt, giảm đau…
• Trường hợp rối loạn chức năng huyết học, người bệnh cần được duy trì nồng độ hemoglobin trong máu đồng thời đảm bảo cung cấp đủ lượng oxy cần thiết đến các mô, dự phòng thuyên tắc mạch gây ra bởi cục máu đông.
• Người bệnh bị suy giảm chức năng hô hấp cần thông khí cơ học nhằm giúp người bệnh trao đổi khí tốt hơn, đảm bảo cung cấp đủ oxy và phục hồi đơn vị phổi bị xẹp.
• Người bệnh có rối loạn chức năng thận cần lưu tâm đến chế độ dinh dưỡng hợp lý, dự phòng mất nước, điều trị thiểu niệu và vô niệu…
• Ngoài ra, trong trường hợp sốc nhiễm khuẩn, để điều trị suy đa tạng cần kết hợp điều trị đặc hiệu bằng 2 phương thức đó là hoạt hóa protein C và điều trị với Hydrocortison ở liều thấp.

Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến hội chứng suy đa tạng ở người già mà Nhà thuốc Long Châu muốn gửi đến quý độc giả thông qua bài viết. Hy vọng, với bài viết này, bạn đọc sẽ có thêm thật nhiều các thông tin sức khỏe bổ ích. Cảm ơn bạn đã luôn đồng hành cùng Nhà thuốc Long Châu trong thời gian qua.