Tác dụng của nhóm PPI trong điều trị bệnh

Các bệnh lý về dạ dày tá tràng chiếm tỷ lệ mắc cao trong số các bệnh thường gặp. Do mức độ phổ biến nên các nhóm thuốc điều trị bệnh lý này liên tục được nghiên cứu và sản xuất, bao gồm nhóm PPI. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu PPI là thuốc gì, sử dụng như thế nào trong bài viết dưới đây.

PPI là thuốc gì?

PPI, viết tắt của "Proton Pump Inhibitor," là một loại thuốc được sử dụng để ức chế bơm proton. Chúng được áp dụng rộng rãi trong điều trị các triệu chứng phát sinh do tăng tiết axit dịch vị, như trào ngược axit hoặc ợ nóng.

Trên thị trường hiện nay, có nhiều loại thuốc ức chế proton khác nhau, bao gồm Omeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole, Dexlansoprazole, Esomeprazole và nhiều loại khác. Mặc dù có sự đa dạng này, tất cả đều có hiệu quả tương tự nhau. Các dạng bào chế của thuốc này bao gồm viên nén, viên nang và thuốc tiêm truyền tĩnh mạch.

Tác dụng của thuốc ức chế bơm proton

Công dụng của thuốc ức chế bơm proton (PPI) là giảm nồng độ axit trong dạ dày bằng việc giảm số lượng thụ thể tạo axit trong niêm mạc dạ dày. Thuốc này được sử dụng đặc biệt trong các trường hợp sau:

• Điều trị các trường hợp viêm loét dạ dày - tá tràng;
• Phòng ngừa loét dạ dày và tá tràng phát triển từ việc sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDS);
• Điều trị thoát vị hoành;
• Kết hợp với kháng sinh để điều trị loét dạ dày có nhiễm khuẩn Helicobacter pylori;
• Điều trị trào ngược dạ dày - thực quản (GERD);
• Điều trị hội chứng Zollinger - Ellison.

Ngoài ra, nhóm PPI cũng có thể được chỉ định trong các tình huống khác khi được bác sĩ chỉ định cụ thể.

Cách sử dụng và liều lượng dùng thuốc ức chế bơm proton

Trước khi chỉ định dùng nhóm PPI, bác sĩ cần trao đổi với người bệnh về những nhược điểm của nhóm thuốc này do chúng có thể làm giảm nhẹ hoặc che dấu chứng ung thư dạ dày. Đa số các thuốc nhóm PPI đều có hai loại liều chuẩn và thấp, một số thuốc ức chế bơm proton có kèm chế độ liều khác.

Liều lượng dùng nhóm PPI trong điều trị bệnh trào ngược dạ dày - thực quản

Trong điều trị bệnh trào ngược dạ dày - thực quản, liều lượng sử dụng thuốc PPI thường được quy định như sau:

• Sử dụng thuốc PPI ở liều chuẩn hàng ngày trong khoảng 4 - 8 tuần đầu.
• Nếu bệnh không tiến triển mặc dù đã sử dụng liều chuẩn trong thời gian điều trị phù hợp, có thể tăng liều gấp đôi.
• Nếu các triệu chứng có thể được kiểm soát sau 4 - 8 tuần, có thể giảm liều dần, sử dụng khi cần thiết hoặc ngừng sử dụng nhóm PPI.

Khi điều trị bệnh nhân ở mức độ nhẹ, việc sử dụng thuốc PPI cần được điều chỉnh theo sự thống nhất giữa bệnh nhân và bác sĩ. Mục tiêu là kiểm soát các triệu chứng bằng cách thay đổi lối sống và giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc. Đánh giá định kỳ về hiệu quả điều trị cũng là cần thiết trong quá trình điều trị.

Liều lượng dùng nhóm PPI trong điều trị dự phòng loét dạ dày do sử dụng các thuốc kháng viêm không steroid

Trong điều trị dự phòng loét dạ dày do sử dụng các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), liều lượng sử dụng nhóm PPI thường được quy định như sau:

• Dùng thuốc PPI ở liều chuẩn hàng ngày trong khoảng 8 - 12 tuần để chữa lành các vết loét.
• Nếu có thể, cân nhắc ngừng sử dụng NSAID và thay thế bằng các loại thuốc khác.
• Đối với dự phòng loét, liều khuyến cáo là sử dụng omeprazol 20mg/ngày trong thời gian sử dụng NSAID.
• Trong trường hợp điều trị loét dạ dày - tá tràng liên quan đến việc sử dụng NSAID, liều khuyến cáo là sử dụng omeprazol 20mg/ngày trong 4 tuần, có thể kéo dài thêm theo ý kiến của bác sĩ.
• Nếu bệnh nhân không thể hấp thu omeprazol, có thể dùng pantoprazol thay thế. Tuy nhiên, không nên sử dụng Lansoprazol để dự phòng loét ở bệnh nhân đang sử dụng NSAID, nhưng có thể sử dụng để điều trị loét.

Chỉ định sử dụng thuốc PPI dự phòng loét đường tiêu hóa do sử dụng NSAID đặc biệt áp dụng cho các nhóm bệnh nhân có nguy cơ cụ thể như sau:

• Người có độ tuổi trên 65 tuổi;
• Có tiền sử loét dạ dày;
• Đang sử dụng NSAID hàng ngày;
• Người bệnh có tiền sử mắc các bệnh lý tim mạch như suy tim, đột quỵ,...;
• Đang sử dụng các thuốc chống đông, aspirin, hoặc corticoid.

Liều lượng dùng nhóm PPI trong điều trị loét dạ dày do vi khuẩn HP

Trong điều trị loét dạ dày do vi khuẩn HP (Helicobacter pylori), liều lượng sử dụng thuốc PPI thường được quy định như sau:

• Theo phác đồ điều trị, sử dụng thuốc ức chế bơm proton.
• Để tiêu diệt vi khuẩn H.pylori, sử dụng thuốc PPI ở liều chuẩn, uống 2 lần/ngày, kết hợp với kháng sinh amoxicillin và clarithromycin trong một liệu trình điều trị kéo dài 7 ngày.
• Ngừng sử dụng thuốc khi kết quả điều trị cho thấy âm tính với vi khuẩn H.pylori.

Tác dụng phụ của thuốc nhóm PPI

Các thuốc ức chế bơm proton có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn cho người sử dụng. Dưới đây là một số tác dụng phụ phổ biến của thuốc ức chế bơm proton:

• Tác dụng phụ đầu tiên gồm đau đầu, buồn ngủ, khô miệng, hoa mắt, phát ban và ngứa;
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm viêm phổi cộng đồng, viêm phổi bệnh viện, viêm đường tiêu hóa, viêm kết tràng màng giả và tăng nguy cơ nhiễm nấm Candida;
• Hạn chế sự hấp thu các chất dinh dưỡng;
• Gây hạ canxi máu, tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương;
• Gây hạ magie máu nặng và giảm natri máu;
• Gây viêm thận kẽ cấp tính;
• Gây giảm bạch cầu và tiểu cầu;
• Gây viêm gan vàng da hoặc không vàng da do sử dụng omeprazol, làm tăng tạm thời transaminase;
• Lupus ban đỏ do nhóm PPI.

Lưu ý khi sử dụng thuốc ức chế bơm proton (nhóm PPI)

Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi sử dụng các thuốc ức chế bơm proton (PPI):

• Rà soát định kỳ việc sử dụng nhóm PPI trong thời gian dài trên bệnh nhân và cân nhắc liệu có nên tiếp tục sử dụng hay giảm liều PPI không.
• Trao đổi và tư vấn để bệnh nhân hiểu về nguy cơ tăng tiết axit khi dừng sử dụng thuốc ức chế bơm proton và cần phải quản lý nguy cơ này một cách cẩn thận.
• Sử dụng PPI trong thời gian ngắn nhất cần thiết để đạt được hiệu quả điều trị.

Trên đây là những thông tin về công dụng, cách dùng, tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng nhóm PPI trong điều trị các bệnh lý về dạ dày tá tràng. Tuy nhóm này có hiệu quả cao trong điều trị bệnh nhưng bạn không nên lạm dụng hay tự ý dùng, thay vào đó hãy đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.