Tế bào CD4 là gì? Vai trò của tế bào CD4 là gì?

Trong hội chứng suy giảm miễn dịch HIV/AIDS, cơ thể sẽ bị suy giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Xét nghiệm đếm số lượng tế bào CD4 sẽ phản ánh hoạt động của hệ thống miễn dịch. Vậy xét nghiệm CD4 là gì? Chỉ số CD4 là gì?

Tế bào CD4 là gì?

Bây giờ, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tế bào lympho T CD4 là gì? CD4 là một tế bào cực kỳ quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể, giúp cơ thể nhận biết các kháng nguyên lạ, điều hòa hệ thống miễn dịch của cơ thể để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus. CD4 thực chất là tế bào lympho T được sản sinh ra từ tế bào gốc của tủy xương.

CD4 thực chất là tế bào lympho T được sản sinh ra từ tế bào gốc của tủy xương

Mối liên quan giữa tế bào CD4 và người nhiễm HIV/AIDS

HIV là viết tắt của từ Human Immunodeficiency Virus - một loại virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người và AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở những ai nhiễm HIV và cũng là giai đoạn cuối của bệnh biểu hiện bởi những nhiễm trùng cơ hội hay các ung thư và khiến những người mắc phải tử vong.

Về cấu trúc của virus HIV: Virus này có lớp vỏ ngoài là một màng lipid kép, gắn trên màng là các gai nhú glycoprotein gồm gp 120 và gp 41. Các gai nhú này có ái tính rất cao với các phân tử CD4, thông qua các gai nhú này virus có thể bám và xâm nhập vào tế bào đích có thụ thể CD4.

Các tế bào đích đó có thể là: Lympho T, bạch cầu đơn nhân, các đại thực bào,… Tuy nhiên, tế bào T - CD4 vẫn là mục tiêu chính vì tế bào này có gắn nhiều thụ thể CD4 nhất và T - CD4 là tế bào quan trọng nhất trong cơ chế đáp ứng miễn dịch của cơ thể do vậy khi số lượng tế bào T - CD4 bị suy giảm thì hệ miễn dịch của cơ thể sẽ suy giảm và tăng cơ hội cho các nhiễm trùng cơ hội.

Vai trò của tế bào CD4 là gì?

Tế bào CD4, cụ thể là loại T - CD4 có vai trò nhận biết các kháng nguyên lạ, khi có kháng nguyên lạ xuất hiện ở trong cơ thể tế bào hoạt hóa bằng cách tiết các cytokine, phát triển mạnh mẽ để tham gia đáp ứng miễn dịch chống lại sự xâm nhập của virus, vi khuẩn. Ở điều kiện bình thường, các CD4 sẽ điều khiển hệ thống miễn dịch để bảo vệ cơ thể.

Vai trò của tế bào CD4

Vậy chỉ số cd4 là gì? Có ý nghĩa gì? Khi cơ thể bị giảm số lượng T - CD4 do bệnh lý nào đó như HIV/AIDS thì sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đáp ứng miễn dịch của cơ thể. HIV sẽ làm ly giải các T - CD4, cơ thể sẽ không còn nhận biết được các kháng nguyên lạ và không còn sức để chống đỡ lại với các nhiễm trùng cơ hội do bệnh đó gây ra.

Ý nghĩa của xét nghiệm CD4 

Xét nghiệm dùng máu tĩnh mạch của bệnh nhân. Lượng máu cần lấy phải đủ để thực hiện xét nghiệm, sau đó mẫu máu này sẽ được phân tích trên hệ thống máy móc chuyên dụng. Sau một khoảng thời gian nhất định máy sẽ thông báo kết quả là số lượng tế bào đếm được.

Ý nghĩa của xét nghiệm CD4

Khoảng giá trị bình thường đối với những ai không nhiễm HIV là: 600 - 1000 tế bào/ul.

Xét nghiệm đếm số lượng tế bào thường được kết hợp cùng xét nghiệm đo tải lượng virus HIV để phản ánh chính xác giai đoạn và có thể theo dõi điều trị bệnh.

Vì tế bào này có vai trò quan trọng đối với hệ miễn dịch của cơ thể do đó việc đếm số lượng tế bào này là cần thiết để chẩn đoán và theo dõi tình trạng của những người nhiễm HIV.

Vậy ý nghĩa của xét nghiệm CD4 là gì? Ý nghĩa của xét nghiệm đếm số lượng CD4 là:

Đánh giá được mức độ suy giảm miễn dịch và giai đoạn của bệnh HIV

• Khi số lượng tế bào nằm trong khoảng 350 - 500 tế bào/ul: Có nghĩa là hệ thống miễn dịch của cơ thể bắt đầu suy yếu.
• Số lượng tế bào nhỏ hơn 350 tế bào/ul: Có nghĩa là hệ miễn dịch của bạn yếu có nguy cơ cao mắc các nhiễm trùng cơ hội.
•  Khi số lượng tế bào nhỏ hơn 200 tế bào/ul: Nghĩa là có thể bạn đã mắc giai đoạn cuối của bệnh là AIDS, xảy ra các nhiễm trùng cơ hội hay ung thư.

Theo dõi quá trình phát triển của bệnh

• Số lượng CD4 càng thấp thì khả năng phát triển đến giai đoạn AIDS của người bệnh càng cao.

Chỉ định điều trị thuốc kháng virus ARV

• Khi số lượng CD4 ở mức nhỏ hơn 350 tế bào/ul bệnh nhân có thể bắt đầu thực hiện phác đồ điều trị bằng ARV. Với trẻ < 24 tháng tuổi nếu phát hiện nhiễm HIV cần điều trị ngay không cần phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm.
• Với trẻ từ 24 - 60 tháng tuổi bắt đầu điều trị ARV nếu số lượng tế bào < 750 tế bào/ul.

Theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị

HIV là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nếu không được phát hiện kịp thời sẽ lây lan rộng ra cộng đồng. Việc xét nghiệm phát hiện bệnh HIV khi có các yếu tố phơi nhiễm là điều rất cần thiết, xét nghiệm đếm số lượng tế bào cũng quan trọng trong quá trình theo dõi và điều trị bệnh.

Mong rằng qua bài viết này, bạn đã có thể hiểu hơn về CD4 là gì cũng như vai trò và mối quan hệ với người nhiễm HIV/ AIDS. Khi nhiễm HIV/AIDS, bạn càng có số lượng tế bào T-CD4 cao bao nhiêu thì  sẽ càng tốt bấy nhiêu. Việc theo dõi số lượng tế bào T-CD4 định kì là điều vô cùng cần thiết, nhằm đánh giá sớm hiệu quả của thuốc, điều chỉnh phác đồ để củng cố hệ thống miễn dịch cho bệnh nhân, tránh mắc phải các bệnh lý cơ hội nguy hiểm.

Phương Nhi
Nguồn tham khảo: Vinmec