Test giãn phế quản có vai trò gì? Ai là đối tượng sử dụng?

Trong lĩnh vực y học, việc đánh giá chức năng hô hấp đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến hệ thống đường thở. Một trong những phương pháp kiểm tra phổ biến là test giãn phế quản. Cùng đọc bài viết sau đây để tìm hiểu bài test này nhé!

Test giãn phế quản là gì?

Test giãn phế quản là một phương pháp thăm dò sử dụng thuốc giãn phế quản dạng hít để đánh giá đáp ứng của cơ trơn đường thở của bệnh nhân với thuốc giãn phế quản (hoặc trong một số trường hợp dùng corticoid). Quy trình này bao gồm các bước sau:

Đo chức năng hô hấp

• Trước hết, người bệnh sẽ được đo chức năng hô hấp để đánh giá sức khỏe của đường hô hấp.
• Các chỉ số quan trọng bao gồm FEV1 (thể tích khí thở ra gắng sức trong giây đầu tiên) và FEV1/FVC (tỷ lệ giữa thể tích khí thở ra gắng sức trong giây đầu tiên chia cho dung tích sống gắng sức). Khi FEV1/FVC < 70%, người bệnh có thể bị chẩn đoán với rối loạn thông khí tắc nghẽn. Đối với những trường hợp này thường được yêu cầu đánh giá khả năng đáp ứng của cơ trơn đường thở với thuốc giãn phế quản.

Hít thuốc giãn phế quản

Người bệnh sẽ được yêu cầu hít 400mcg salbutamol (4 nhát xịt Ventolin). Thuốc thường được xịt vào buồng đệm để tối ưu hiệu quả và người bệnh sẽ hít thuốc qua buồng đệm này. Sau đó, người bệnh sẽ ngồi chờ 20 phút để thuốc có thời gian tác động.

Đo lại chức năng hô hấp

Sau 20 phút, chức năng hô hấp sẽ được đo lại để xem xét sự thay đổi sau khi sử dụng thuốc giãn phế quản.

Đánh giá kết quả

• Nếu FEV1 sau khi hít thuốc giãn phế quản cải thiện được ít nhất 200ml và 12%, người bệnh được đánh giá là có test hồi phục phế quản dương tính và được coi là đáp ứng tốt với thuốc giãn phế quản.
• Đối với những người có chức năng hô hấp bình thường sau test hồi phục phế quản, người bệnh được chẩn đoán là mắc hen phế quản.

Khi nào được chỉ định thực hiện test giãn phế quản?

Sau khi bạn đã được đo chức năng hô hấp và nhận được chẩn đoán về rối loạn thông khí tắc nghẽn, bác sĩ sẽ tiến hành chỉ định test giãn phế quản. Mục tiêu của quá trình này là đánh giá khả năng đáp ứng của cơ trơn đường thở với thuốc giãn phế quản nhằm:

• Xác định chính xác và chẩn đoán bệnh hen phế quản;
• Phân biệt giữa bệnh hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Trong quá trình đo chức năng hô hấp, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn thực hiện hai động tác chính:

• Hít vào và thở ra bình thường, sau đó là hít vào sâu hết sức và thở ra hết sức;
• Hít vào thở ra bình thường, sau đó là hít vào thật hết sức và thổi ra thật nhanh, mạnh hết sức có thể và tiếp tục thở ra ít nhất 6 giây.

Có thể bạn sẽ gặp một số khó khăn và cần phải lặp lại nhiều lần bài test này vì mọi động tác đều cần được thực hiện liên tục mà không được gián đoạn. Bất kỳ sự dừng lại đột ngột hoặc thực hiện không đúng theo yêu cầu của kỹ thuật viên đo chức năng hô hấp có thể dẫn đến kết quả kiểm tra không chính xác, ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán và điều trị.

Chống chỉ định của test giãn phế quản

Đối với một số trường hợp cần chống chỉ định với test giãn phế quản để đảm bảo an toàn và tránh những tình huống không mong muốn. Các trường hợp chống chỉ định bao gồm:

• Đặt ống nội khí quản, mở khí quản: Test giãn phế quản thường yêu cầu hơi thở tự nhiên và không thể thực hiện được khi có ống nội khí quản đang mở khí quản.
• Các bất thường giải phẫu, bị bỏng vùng hàm mặt: Những vấn đề về giải phẫu hoặc vùng bị bỏng có thể làm ảnh hưởng đến quá trình thực hiện test.
• Rối loạn ý thức, không hợp tác, điếc: Người có tình trạng tinh thần không ổn định, không hợp tác hoặc không thể hợp tác sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện test.
• Tình trạng huyết động không ổn định: Nếu bạn đang trong tình trạng sức khỏe không ổn định như huyết áp cao, nhồi máu cơ tim hoặc bất kỳ vấn đề nào liên quan đến huyết động, bạn có thể bị chống chỉ định.
• Suy hô hấp: Những người có suy hô hấp nặng cũng không thích hợp cho việc thực hiện test giãn phế quản.
• Dị ứng thuốc giãn phế quản: Nếu bạn có dị ứng với các loại thuốc giãn phế quản, việc thực hiện test này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nặng nề.

Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về bài test giãn phế quản. Đây không chỉ là một phương tiện chẩn đoán mà còn là công cụ quan trọng giúp theo dõi và quản lý bệnh lý hô hấp, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng chăm sóc và tầm soát sức khỏe và tăng cường sự an toàn cho bệnh nhân. Phương pháp này thực hiện rất đơn giản nên khi được thực hiện bạn cũng không cần quá lo lắng về nó.

Xem thêm: 

• Test HP hơi thở phát hiện viêm loét dạ dày tá tràng
• Test HP dạ dày tại nhà có hiệu quả hơn các biện pháp chẩn đoán khác không?