Thoát vị khe hoành là gì? Triệu chứng và cách điều trị

Thoát vị khe hoành là một tình trạng liên quan đến hệ tiêu hóa mà không ít người chưa từng nghe tới. Cùng tham khảo những triệu chứng điển hình và những cách hiện đang được áp dụng để đối phó với thoát vị khe hoành hiện này.

Thoát vị khe hoành là gì?

Thoát vị khe hoành là tình trạng khi một phần của dạ dày trượt lên và bám lên cơ hoành trong lồng ngực. Dạ dày thường nằm dưới cơ hoành, tạo thành một lớp màng mỏng hình vòm ngăn cách giữa các cơ quan trong lồng ngực và ổ bụng. Thực quản, ống dẫn thức ăn từ miệng xuống dạ dày, đi qua một lỗ ở cơ hoành để đạt tới bụng. Khi thoát vị khe hoành xảy ra, dạ dày bước qua lỗ này và tiến lên lồng ngực. 

Bệnh thoát vị khe hoành có bốn dạng chính:

Dạng I (Thoát vị trượt): Thường gọi là thoát vị trượt, xảy ra khi điểm kết nối giữa thực quản và dạ dày (gọi là tâm vị) trượt lên phía trên cơ hoành. Đây là dạng phổ biến nhất của thoát vị khe hoành và thường gây ra triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản.

Dạng II (Thoát vị đáy vị): Phần cao nhất của dạ dày (đáy vị) trượt lên cơ hoành.

Dạng III (Thoát vị kết hợp): Kết hợp của dạng I và II, tức là cả điểm kết nối giữa thực quản và dạ dày lẫn phần đáy vị cùng trượt lên phía trên cơ hoành.

Dạng IV (Thoát vị đa dạng): Lỗ thoát vị lớn, không chỉ dạ dày mà còn các cơ quan khác như đại tràng, gan, tụy, ruột non cũng có thể chui lên lồng ngực.

Dạng II, III, và IV là những biến thể của thoát vị cạnh thực quản, chiếm khoảng 5 - 15% trong số các trường hợp thoát vị khe hoành. Mặc dù ít phổ biến, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng nếu dạ dày bị gấp góc. Thoát vị cạnh thực quản có thể gây ra chảy máu dạ dày hoặc gây khó thở.

Triệu chứng thoát vị khe hoành

Các triệu chứng của thoát vị khe hoành bao gồm:

Nóng rát sau xương ức: Một cảm giác nóng rát sau xương ức thường xuất hiện khi dạ dày bị trượt lên và áp lực được tạo ra.

Trớ đồ ăn hay dịch lên miệng: Các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản có thể xảy ra, khi thức ăn hoặc nước dạ dày trở lại miệng sau khi ăn hoặc uống.

Đau bụng hoặc đau ngực: Đau bụng hoặc đau ngực thường là biểu hiện của áp lực và tình trạng không ổn định trong vùng dạ dày và thực quản.

Khó nuốt: Việc dạ dày trượt lên có thể gây ra cảm giác khó chịu khi nuốt thức ăn hoặc nước.

Ăn mau no: Dạ dày không còn nằm ở vị trí đúng của nó, dẫn đến cảm giác no nhanh hơn bình thường sau khi ăn.

Buồn nôn: Buồn nôn có thể xuất hiện khi dạ dày không hoạt động bình thường do tình trạng thoát vị.

Khó thở: Các triệu chứng thoát vị khe hoành có thể gây ra khó thở do áp lực lên phần phổi và cơ hoành.

Nôn ra máu hoặc đi cầu phân đen: Những triệu chứng này có thể xuất hiện khi tình trạng thoát vị gây ra tác động tiêu cực lên dạ dày và các cơ quan xung quanh.

Ho không rõ nguyên nhân: Thoát vị khe hoành cũng có thể gây ra triệu chứng ho không có nguyên nhân rõ ràng.

Nhớ rằng, triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của thoát vị khe hoành có thể thay đổi và cần được theo dõi và điều trị dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Phương pháp chẩn đoán thoát vị khe hoành

Thoát vị khe hoành có thể được phát hiện ngẫu nhiên trong quá trình kiểm tra y tế khi bệnh nhân đến khám vì một vấn đề khác và được thực hiện các kiểm tra hình ảnh như X quang, CT scan hoặc MRI vùng ngực bụng. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể có triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản và khi tiến hành kiểm tra nội soi, bác sĩ có thể phát hiện tình trạng thoát vị khe hoành.

Ngoài việc tình cờ phát hiện, để xác định chính xác tình trạng thoát vị khe hoành, bác sĩ cũng có thể đề xuất một số phương pháp chẩn đoán khác. Một số phương pháp này bao gồm:

Chụp X quang thực quản dạ dày: Bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân uống một loại thuốc cản quang trước khi thực hiện chụp X quang để làm rõ hình ảnh vùng dạ dày.

Chụp CT scan và MRI vùng ngực bụng: Các kỹ thuật hình ảnh chi tiết như CT scan và MRI có thể được sử dụng để xem xét kỹ hơn về vị trí và tình trạng của dạ dày trong ngực và bụng.

Các phương pháp chẩn đoán này giúp bác sĩ xác định chính xác tình trạng thoát vị khe hoành và đưa ra phương án điều trị thích hợp cho bệnh nhân.

Điều trị nội khoa thoát vị khe hoành

Điều trị nội khoa cho thoát vị khe hoành có những điểm quan trọng như sau:

Không can thiệp khi không gây triệu chứng: Trong những trường hợp thoát vị khe hoành không gây ra triệu chứng đáng kể, thường không cần can thiệp điều trị đặc biệt.

Sử dụng thuốc chống trào ngược dạ dày thực quản: Đối với những trường hợp thoát vị khe hoành gây ra triệu chứng, bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc thường được dùng để điều trị chứng trào ngược dạ dày thực quản.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc điều trị thoát vị khe hoành cần phải dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Một số trường hợp nghiêm trọng hơn hoặc không phản ứng tốt với điều trị nội khoa có thể yêu cầu can thiệp phẫu thuật. Việc đưa ra quyết định về phương pháp điều trị sẽ được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa dựa trên các yếu tố như triệu chứng, tình trạng sức khỏe chung và kết quả các xét nghiệm cụ thể.

Điều trị thoát vị khe hoành bằng phẫu thuật

Trong một số trường hợp, phẫu thuật là cách tốt nhất để điều trị thoát vị khe hoành. Phẫu thuật thường được áp dụng cho những bệnh nhân không đạt hiệu quả từ việc sử dụng thuốc, hoặc khi bị các biến chứng như viêm nhiễm nghiêm trọng hoặc hẹp thực quản.

Phẫu thuật để sửa chữa thoát vị khe hoành có thể bao gồm những thủ tục như kéo dạ dày và các cơ quan thoát vị trở lại vị trí bình thường trong bụng, thu nhỏ lỗ thoát vị của cơ hoành, và thậm chí tạo ra một van chống trào ngược. Trong một số trường hợp, phẫu thuật thoát vị khe hoành còn được kết hợp với phẫu thuật giảm cân, như việc cắt dạ dày thành hình ống tay áo để hỗ trợ điều trị.

Phương pháp phẫu thuật hiện nay thường được thực hiện qua nội soi ổ bụng, một loại phẫu thuật ít xâm lấn. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ thực hiện các vết rạch nhỏ trên bụng để đưa các dụng cụ chuyên dụng vào bên trong ổ bụng. Đội ngũ bác sĩ thực hiện các thao tác dưới sự hỗ trợ của hình ảnh phóng đại từ bên trong cơ thể, hiển thị trên màn hình video. Điều này giúp bác sĩ thực hiện các thủ tục chính xác và ít tác động đến các cơ quan khác trong khu vực bụng.