Thuốc ARNI: Cơ chế hoạt động, lợi ích và cách dùng

Thuốc ARNI được coi là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân suy tim. Kể từ khi được đưa vào sử dụng, ARNI đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc giảm tỷ lệ tử vong và tái nhập viện do suy tim. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc ARNI cần phải tuân thủ đúng chỉ định và theo dõi sát sao do có thể gặp phải một số tác dụng phụ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu nhóm thuốc ARNI là gì? Cơ chế hoạt động của thuốc, lợi ích nó mang lại, và các yếu tố cần lưu ý khi sử dụng ARNI trong lâm sàng.

Nhóm thuốc ARNI là gì? Cơ chế hoạt động của thuốc ARNI

Thuốc ARNI chủ yếu được sử dụng để điều trị suy tim với phân suất tống máu thấp (HFrEF). Thuốc ARNI (Angiotensin Receptor-Neprilysin Inhibitor) là nhóm thuốc kết hợp giữa ức chế thụ thể angiotensin và chất ức chế neprilysin. Cụ thể, ARNI kết hợp hai thành phần chính: Sacubitril (ức chế neprilysin) và Valsartan (ức chế thụ thể angiotensin II).

Cơ chế hoạt động của thuốc ARNI

Đầu tiên, ARNI sử dụng Angiotensin Receptor Blockers (ARB) như Valsartan để ngăn chặn thụ thể angiotensin II. Điều này giúp giảm huyết áp và ngăn chặn tình trạng xơ hóa cơ tim, một yếu tố gây ra suy tim. Thứ hai, ARNI chứa Sacubitril, một chất ức chế neprilysin – enzyme phân hủy các peptide lợi tiểu tự nhiên như BNP. Nhờ đó, nồng độ BNP tăng lên, giúp giảm phù nề và giảm gánh nặng cho tim.

Ưu điểm so với thuốc ACEI

Việc kết hợp này mang lại cơ chế tác động mạnh mẽ trong điều trị suy tim. So với các thuốc điều trị suy tim truyền thống như ACE inhibitors (ACEI) và beta-blockers, ARNI mang lại hiệu quả vượt trội nhờ cơ chế tác động kép. Các thuốc ACEI chỉ ức chế hệ renin-angiotensin, trong khi ARNI còn tác động vào hệ natriuretic, cải thiện chức năng tim toàn diện hơn.

Lợi ích của ARNI trong điều trị suy tim

Thuốc ARNI đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong điều trị suy tim, mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho bệnh nhân. Trước hết, ARNI giúp cải thiện phân suất tống máu, giảm các triệu chứng suy tim như khó thở và mệt mỏi. Sự kết hợp giữa Valsartan và Sacubitril giúp giảm huyết áp và bảo vệ cơ tim, đồng thời giảm tình trạng phù nề do suy tim. Ngoài ra, bệnh nhân sử dụng ARNI có khả năng duy trì hoạt động thường ngày tốt hơn, tăng khả năng sự tự chăm sóc và giảm sự phụ thuộc vào người khác.

ARNI đã được chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc giảm tần suất nhập viện và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân suy tim. Theo nghiên cứu PARADIGM-HF, việc sử dụng thuốc ARNI đã giảm tỷ lệ tử vong do suy tim đến 20% so với nhóm dùng thuốc ức chế ACE thông thường (NEJM, 2014). Điều này cho thấy ARNI không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà còn cải thiện tiên lượng dài hạn cho bệnh nhân suy tim.

Chỉ định và chống chỉ định với thuốc ARNI

Thuốc ARNI không phải lựa chọn dành cho mọi đối tượng. Dưới đây là những trường hợp chỉ định và chống chỉ định của thuốc:

Chỉ định của thuốc ARNI

Thuốc ARNI được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân suy tim mạn tính với phân suất tống máu giảm (HFrEF). Nó cũng được chỉ định thay thế ACEI/ARB ở bệnh nhân ổn định với điều kiện bệnh nhân đang dùng ACEI/ARB nhưng vẫn triệu chứng. Người bệnh phải ngừng ACEI trước 36 giờ rồi mới dùng ARNI để tránh phù mạch do tác dụng chồng chất.

Chống chỉ định của thuốc ARNI

Các trường hợp sau không được chỉ định dùng ARNI:

• Bệnh nhân dị ứng với Sacubitril/Valsartan hoặc thành phần thuốc không được sử dụng để phòng tránh nguy cơ sốc phản vệ, phù mạch.
• Bệnh nhân bị phù mạch do bất kỳ nguyên nhân nào trước đây đều không nên dùng ARNI. Thuốc làm tăng Bradykinin (do ức chế neprilysin) dẫn đến nguy cơ phù mạch tái phát. Sẽ đặc biệt nguy hiểm nếu bệnh nhân có tiền sử phù mạch liên quan đến ACEI.
• Bệnh nhân đang dùng thuốc ức chế ACE (ví dụ: Enalapril, Lisinopril) cũng không nên dùng ARNI. Việc này có thể làm tăng nguy cơ phù mạch và tác dụng phụ nghiêm trọng do ức chế kép con đường Bradykinin. Người bệnh cần ngừng ACEI trước 36 giờ khi chuyển sang ARNI.
• Bệnh nhân suy gan nặng (Child-Pugh C), suy thận nặng (eGFR < 30 ml/phút) chưa lọc máu cũng không được chỉ định. Lý do là Valsartan chuyển hóa qua gan nên sẽ tích tụ gây hạ huyết áp quá mức. Sacubitril bài tiết qua thận dẫn đến tăng nguy cơ tác dụng phụ (tăng kali máu, hạ huyết áp).
• Bệnh nhân hẹp động mạch thận 2 bên hoặc ghép thận không nên dùng thuốc vì ARNI có thể gây suy thận cấp do giảm áp lực lọc cầu thận.
• Phụ nữ có thai hoặc dự định mang thai không sử dụng vì có thể gây dị tật thai nhi. Bệnh nhân cần ngừng thuốc ngay khi phát hiện thai.

Lưu ý khi sử dụng thuốc ARNI

Khi sử dụng thuốc ARNI, bệnh nhân cần lưu ý một số yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tác dụng phụ:

• Thuốc ARNI có thể tương tác với một số loại thuốc khác gồm: Thuốc lợi tiểu giữ kali, thuốc chẹn thụ thể Angiotensin II (ARB), thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs),... Vì thế, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc (kê đơn và không kê đơn), vitamin, và thực phẩm chức năng đang sử dụng.
• Các tác dụng phụ phổ biến của ARNI có thể bao gồm: Hạ huyết áp, rối loạn chức năng thận, và tăng kali máu. Vì vậy, bệnh nhân cần theo dõi sát các chỉ số này trong suốt quá trình điều trị bằng thuốc. Bệnh nhân có tiền sử bệnh thận hoặc huyết áp thấp cần được theo dõi thường xuyên để điều chỉnh liều lượng phù hợp.
• Liều khởi đầu thông thường của ARNI là 49/51 mg hai lần mỗi ngày. Nhưng bác sĩ có thể điều chỉnh tùy theo tình trạng sức khỏe và đáp ứng của bệnh nhân. Bệnh nhân không tự ý tăng, giảm liều mà không có ý kiến của bác sĩ.

Thuốc ARNI là một lựa chọn điều trị tiên tiến và hiệu quả cho bệnh nhân suy tim, đặc biệt là đối với những trường hợp có phân suất tống máu giảm. Thuốc này không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn làm giảm nguy cơ tử vong và nhập viện. Tuy nhiên, việc sử dụng ARNI cần được giám sát chặt chẽ. Các bác sĩ cần theo dõi cẩn thận các tác dụng phụ và điều chỉnh liều lượng sao cho phù hợp. Để đạt hiệu quả tối đa, việc sử dụng ARNI cần phối hợp với một chế độ ăn uống lành mạnh và chế độ tập luyện thích hợp.