Thuốc ức chế bơm Proton có tác dụng gì? Cách sử dụng và những điều cần lưu ý

Thuốc ức chế bơm Proton là một loại thuốc có tác dụng điều trị triệu chứng của tăng tiết acid dịch vị và được chỉ định sử dụng trong một số bệnh như trào ngược dạ dày thực quản, loét dạ dày tá tràng… Vậy thuốc ức chế bơm Proton là thuốc gì? Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu bài viết dưới đây để biết câu trả lời nhé!

Thuốc ức chế bơm Proton là loại thuốc gì?

Thuốc ức chế bơm Proton có tên viết tắt là PPI (Proton pump inhibitor). Thuốc được ứng dụng rộng rãi trong việc điều trị các triệu chứng gây ra bởi tình trạng ợ nóng, tăng tiết acid dịch vị, trào ngược acid. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc ức chế Proton, trong đó có:

• Lansoprazol;
• Omeprazol;
• Esomeprazol;
• Dexlansoprazole;
• Pantoprazol.

Các loại thuốc ức chế bơm Proton được đưa ra dưới nhiều dạng và hình thức, tuy nhiên chúng đều có hiệu quả tương đương với nhau. Thuốc ức chế bơm Proton được bào chế dưới nhiều dạng như: Viên nang, viên nén hay thuốc tiêm truyền tĩnh mạch.

Thuốc ức chế bơm Proton có tác dụng gì?

Với cơ chế hoạt động là ức chế số lượng thụ thể tạo acid trong niêm mạc dạ dày thì tác dụng chủ yếu của thuốc ức chế bơm Proton là giúp làm giảm nồng độ acid trong dạ dày. Cụ thể, thuốc ức chế bơm Proton được chỉ định sử dụng trong các trường hợp sau:

• Trường hợp bị viêm loét dạ dày tá tràng.
• Dùng trong điều trị dự phòng loét dạ dày tá tràng do sử dụng các loại thuốc kháng viêm không steroid.
• Tình trạng thoát vị hoành.
• Dùng phối hợp với kháng sinh trong điều trị loét dạ dày có nhiễm Helicobacter pylori.
• Điều trị tình trạng trào ngược dạ dày thực quản (BORD).
• Dùng điều trị hội chứng Zollinger - Ellison.
• Bên cạnh đó, thuốc ức chế bơm Proton còn được bác sĩ chỉ định trong một số trường hợp khác.

Cách dùng và liều dùng của thuốc ức chế bơm Proton

Trước khi bắt đầu sử dụng thuốc ức chế bơm Proton với mục đích trị bệnh, người bệnh cần phải trao đổi với bác sĩ về liệu trình điều trị và những nguy cơ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc, việc sử dụng thuốc ức chế bơm Proton có thể ảnh hưởng đến triệu chứng của ung thư dạ dày, cụ thể là làm giảm hoặc che giấu nó.

Hầu như tất cả các thuốc ức chế bơm Proton đều có ít nhất là hai chế độ liều là liều thấp và liều chuẩn. Ngoài ra, một số thuốc ức chế bơm Proton còn có thêm một chế độ liều khác tùy thuộc vào loại bệnh cần điều trị:

Liều dùng thuốc trong điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản, liều tiêu chuẩn của thuốc ức chế bơm Proton là dùng hàng ngày trong vòng 4 - 7 tuần. Nếu bệnh không tiến triển bệnh nhân có thể sử dụng liều tăng gấp đôi cho dù đã sử dụng liều chuẩn trong khoảng thời gian điều trị phù hợp. Ngược lại, nếu bệnh được kiểm soát tốt và các triệu chứng cũng thuyên giảm sau khoảng thời gian 4 - 8 tuần điều trị thì có thể thực hiện giảm liều, khi đó bệnh nhân chỉ cần sử dụng thuốc ức chế bơm Proton khi cần thiết hoặc có thể ngừng sử dụng.

Ở mức độ nhẹ của bệnh trào ngược dạ dày thực quản, bệnh nhân cần phải thống nhất với bác sĩ rằng việc điều trị sẽ được đánh giá theo định kỳ, đưa ra mục tiêu là kiểm soát các triệu chứng bệnh bằng cách thay đổi chế độ ăn và giảm thiểu tối đa sự phụ thuộc vào thuốc.

Liều dùng thuốc trong điều trị và dự phòng bệnh viêm loét dạ dày

Đối với bệnh viêm loét dạ dày do sử dụng thuốc kháng viêm không Steroid liều chuẩn hàng ngày của thuốc ức chế bơm Proton được dùng hàng ngày và trong vòng 8 - 12 tuần để chữa lành các vết loét. Khi phát hiện ra bệnh, nên ngừng sử dụng thuốc chống viêm không Steroid và có thể thay thế bằng thuốc khác có hiệu quả tương tự.

Điều trị dự phòng loét, liều khuyến cáo sử dụng là Omeprazol 20mg x 1 lần/ngày, sử dụng cùng lúc trong thời gian dùng NSAID. Loét dạ dày tá tràng có liên quan đến việc dùng thuốc chống viêm không Steroid, thuốc điều trị được khuyến cáo sử dụng là Omeprazol với liều 20mg x 1 lần/ngày trong 4 tuần, trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu kéo dài thời gian điều trị.

Trường hợp bệnh nhân không có khả năng dung nạp Omeprazol, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc thay thế là Pantoprazol. Thuốc ức chế bơm Proton Lansoprazol được khuyến cáo là không dùng điều trị dự phòng loét ở bệnh nhân đang sử dụng thuốc kháng viêm không Steroid, tuy nhiên nó vẫn được áp dụng trong điều trị loét thông thường.

Chỉ sử dụng thuốc ức chế bơm Proton để dự phòng loét đường tiêu hóa do dùng thuốc kháng viêm không Steroid cho những bệnh nhân có nguy cơ sau:

• Trên 65 tuổi;
• Có tiền sử loét dạ dày, bệnh tim mạch;
• Sử dụng hàng ngày thuốc chống viêm không Steroid;
• Đang dùng các thuốc như Aspirin, chống đông máu, Corticoid.

Cách sử dụng cho từng đường dùng thuốc ức chế bơm Proton

Có nhiều dạng bào chế thuốc ức chế bơm Proton, do đó cũng có nhiều cách sử dụng khác nhau, cụ thể:

• Thuốc dạng viên nang và viên nén: Sử dụng thuốc trước bữa ăn, acid dạ dày có tác dụng hỗ trợ giải phóng thành phần của thuốc và ngăn chặn triệu chứng bệnh.
• Thuốc dạng bột đóng gói: Hòa chung với một lượng nước vừa đủ và uống trước khi ăn.
• Thuốc dạng tiêm truyền tĩnh mạch: Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ.

Tác dụng phụ của thuốc ức chế bơm Proton

Bên cạnh việc điều trị bệnh, thuốc ức chế bơm Proton có thể gây ra một số phản ứng phụ như:

• Buồn ngủ, hoa mắt, đau đầu, khô miệng, ngứa, phát ban.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi bệnh viện, tăng nhiễm nấm Candida, viêm phổi cộng đồng, viêm kết tràng màng giả, viêm đường tiêu hóa.
• Hấp thu kém các chất dinh dưỡng.
• Nguy cơ loãng xương, hạ canxi máu và nguy cơ gãy xương.
• Giảm Natri máu và hạ Magie máu nặng.
• Giảm tiểu cầu và giảm bạch cầu.
• Nguy cơ mắc bệnh viêm thận kẽ cấp tính.
• Sử dụng Omeprazol làm tăng transamin trong thời gian dùng thuốc hoặc viêm gan vàng da.
• Thuốc ức chế bơm Proton có thể gây ra bệnh Lupus ban đỏ.

Sự tương tác thuốc ức chế bơm Proton

Khi sử dụng thuốc ức chế bơm Proton cùng lúc với một số thực phẩm khác, có thể gây ra sự tương tác thuốc như:

• Bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế bơm Proton cùng với rượu, thuốc lợi tiểu, kháng sinh nhóm Aminoglycosid hoặc Cyclosporin có thể làm tăng nguy cơ hạ Magie máu.
• Tác dụng của thuốc chống động có thể tăng khi sử dụng đồng thời với thuốc PPI.

Những chú ý khi sử dụng thuốc ức chế bơm Proton

Khi sử dụng thuốc ức chế bơm Proton với mục đích trị bệnh, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Xem xét kỹ lưỡng tình trạng bệnh của bệnh nhân sử dụng kéo dài thuốc ức chế bơm Proton và cân nhắc xem có nên tiếp tục sử dụng hoặc giảm liều lượng hay không.
• Trao đổi với bác sĩ về những nguy cơ có thể xảy ra, ví dụ như nguy cơ tăng tiết acid hồi ứng khi ngừng sử dụng thuốc PPI.
• Cần sử dụng thuốc ức chế bơm Proton một cách hiệu quả trong thời gian ngắn.
• Bảo quản thuốc ở nhiệt độ thường (25 độ C), đặt ở nơi khô thoáng, không bị ẩm, tránh nguồn sáng và tránh xa tầm với của trẻ em.

Thuốc ức chế bơm Proton có tác dụng tốt trong việc điều trị tình trạng tăng tiết acid dịch vị. Tuy nhiên, cần tìm hiểu kỹ về tác dụng, liều dùng và cách sử dụng trước khi sử dụng thuốc. Để tốt nhất, bạn nên thăm khám và chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. Trên đây là tất cả thông tin về thuốc ức chế bơm Proton mà Nhà thuốc Long Châu chia sẻ cho bạn. Nếu bạn đọc còn có thắc mắc, hãy gửi câu hỏi đến trang web của Nhà thuốc Long Châu để được giải đáp.