Tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không?

Gạo là loại thực phẩm phổ biến nhất trên thế giới. Có nhiều loại gạo với hàm lượng dinh dưỡng và chỉ số đường huyết khác nhau. Trong đó, gạo lứt (loại chỉ được loại bỏ vỏ trấu, giữ nguyên lớp cám bên ngoài) là loại gạo có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn nhưng chỉ số đường huyết lại thấp hơn gạo thường. Vậy tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không?

Tiểu đường thai kỳ là gì?

Tiểu đường là bệnh lý về rối loạn chuyển hóa đường huyết với biểu hiện đặc trưng là sự dư thừa đường trong máu. Nguyên nhân dẫn đến căn bệnh này là do cơ thể thiếu insulin hoặc kháng insulin. Hormone insulin được sản xuất ở tuyến tụy. Nó có nhiệm vụ chuyển hóa đường trong máu thành năng lượng. Khi thiếu hụt hoặc kháng insulin, đường trong máu không được chuyển hóa hiệu quả nên dư thừa và dẫn đến bệnh tiểu đường. 

Tiểu đường thai kỳ là bệnh tiểu đường phát triển trong thời gian người phụ nữ mang thai. Thai phụ bị tiểu đường trước khi mang thai không được tính là tiểu đường thai kỳ. Khác với tiểu đường thứ phát, tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2, tiểu đường thai kỳ có thể tự khỏi sau sinh. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt đường huyết, tiểu đường thai kỳ mang đến vô vàn biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. 

Chọn lọc và sử dụng những thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp là cách hiệu quả để kiểm soát đường huyết. Gạo là thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người Việt. Vì vậy, bệnh nhân tiểu đường thai kỳ nên chọn loại gạo có chỉ số đường huyết thấp để sử dụng. Đây là lý do nhiều bà bầu muốn biết tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không?

Tiểu đường thai kỳ có thể gây biến chứng đến cả mẹ và thai nhi

Lợi ích của gạo lứt với bà bầu

Gạo lứt là loại gạo chỉ được xay xát để loại bỏ vỏ trấu bên ngoài. Thành phần dinh dưỡng của gạo lứt bao gồm tinh bột, protein, chất béo, chất xơ, các vitamin nhóm B (B1, B3, B5, B6) và nhiều nguyên tố vi lượng (đồng, selen, magie, photpho, kẽm, sắt, kali và mangan, thiamin, niacin,..) tốt cho sức khỏe. 

Đây là thực phẩm nên có mặt trong thực đơn ăn uống lành mạnh bởi những công dụng của gạo lứt như: 

• Gạo lứt là nguồn cung cấp calo chính, giúp bổ sung năng lượng cho các hoạt động sống của cơ thể hàng ngày. Thực phẩm này cung cấp dưỡng chất thiết yếu để duy trì sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.
• Các vitamin, khoáng chất và hợp chất phenolic có trong gạo lứt đều có tác dụng tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng của mẹ bầu. 
• Nếu quan tâm đến vấn đề kiểm soát cân nặng, gạo lứt là lựa chọn lý tưởng cho mẹ bầu. Acid alpha lipoic acid trong loại gạo này có tác dụng giảm mỡ bằng cách tăng lượng hormone glutathione – một hormone điều hòa mỡ dự trữ trong cơ thể. Một nghiên cứu trên phụ nữ béo phì cho thấy, nếu ăn mỗi ngày 150g gạo lứt trong 6 tuần liên tục, học có thể giảm đáng kể cân nặng và chỉ số khối cơ thể BMI. 
• Hàm lượng chất xơ nhiều gấp 13 lần gạo tinh chế mang đến cho gạo lứt công dụng trị táo bón hiệu quả. Chất xơ này cũng tạo cảm giác no lâu, giúp mẹ bầu hạn chế ăn vặt và kiểm soát cân nặng hiệu quả. 
• Trong gạo lứt cũng có nhiều thành phần có tác dụng làm giảm cholesterol xấu, giảm chỉ số mỡ máu, tăng cholesterol tốt, tăng bài tiết chất béo giúp mẹ bầu phòng ngừa các biến chứng liên quan đến huyết áp, tim mạch. 
• Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết lớp cám của gạo lứt có chứa hơn 120 chất chống oxy hóa. Chúng bảo vệ tế bào của cơ thể mẹ và thai nhi khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Từ đó, chúng giúp phòng ngừa cách bệnh mãn tính. 

So sánh dinh dưỡng của cơm gạo trắng và cơm gạo lứt

Tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không?

Với câu hỏi “tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không?”, các chuyên gia dinh dưỡng đưa ra câu trả lời là có. Đây là lựa chọn thay thế lý tưởng cho gạo tinh chế đối với người bị bất cứ dạng tiểu đường nào. 

• Nếu như gạo tinh chế có chỉ số đường huyết ở mức cao thì gạo lứt có chỉ số đường huyết ở mức trung bình. Rất phù hợp với chế độ ăn của người bị tiểu đường. 
• Tác dụng kiểm soát đường huyết của gạo lứt cũng được chứng minh qua nghiên cứu trên những bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 2. Nghiên cứu cho thấy, những người ăn gạo lứt ít nhất 10 lần/tuần có thể giảm đáng kể lượng đường trong máu. 
• Gạo lứt có hàm lượng chất xơ cao nên làm chậm quá trình hấp thu đường. Ăn gạo lứt không làm tăng đường huyết đột ngột như gạo tinh chế. 
• Hàm lượng magie khá cao trong gạo lứt cũng góp phần giúp insulin hoạt động tốt hơn. Nhờ đó đường huyết cũng giảm phần nào khi mẹ bầu ăn gạo lứt. 
• Các vitamin nhóm B và chất chống oxy hóa cũng có vai trò quan trọng trong chuyển hóa glucose. Gạo lứt là thực phẩm chứa hàm lượng lớn các chất này. 
• Với công dụng tăng cường miễn dịch, gạo lứt giúp giảm nguy cơ mắc các biến chứng tiểu đường thai kỳ đối với cả mẹ và thai nhi.

Nhiều mẹ bầu muốn biết tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không?

Cách sử dụng gạo lứt cho người tiểu đường thai kỳ

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể dùng gạo lứt để nấu cơm, nấu cháo hoặc rang lên để nấu nước uống. Nhưng dù sử dụng theo cách nào, mẹ bầu cũng nên lưu ý: Gạo lứt không hề chứa ít tinh bột hơn gạo tinh như nhiều người vẫn nghĩ. Vì vậy, khi ăn gạo lứt mẹ bầu vẫn cần tính toán lượng ăn hợp lý. Lượng tinh bột chỉ nên chiếm 1/4 khẩu phần ăn của bệnh nhân tiểu đường. Mẹ bầu nên ăn rau củ trước, rồi đến thức ăn sau đó mới là cơm. 

Gạo lứt chỉ nên là một phần của chế độ ăn uống. Một bữa ăn của bà bầu cần đầy đủ các nhóm chất và đa dạng thực phẩm. Mẹ bầu nên kết hợp ăn gạo lứt với các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp để kiểm soát đường huyết ở ngưỡng an toàn. Sau các bữa ăn, mẹ bầu nên đo đường huyết để điều chỉnh lượng cơm và thức ăn cho phù hợp. 

Vậy tiểu đường thai kỳ ăn gạo lứt được không? Gạo lứt là lựa chọn hoàn hảo cho một chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, có một lưu ý nhỏ dành cho mẹ bầu đó là gạo lứt thường cứng và khô hơn, nên trước khi nấu bạn có thể ngâm trước với nước cơm sẽ mềm và dễ ăn hơn. Và dù ăn gạo lứt theo cách nào, hãy nhớ ăn với lượng vừa đủ bạn nhé!

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp