Dược sĩ chuyên ngành Dược lâm sàng, với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực dược phẩm. Là Dược sĩ Long Châu đạt được chứng chỉ bệnh học cấp quốc tế. Hiện đang là giảng viên tại Trung tâm Đào tạo FPT Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Việc đánh giá thể tích dịch ở bệnh nhân bị sốc đôi khi gặp khá nhiều khó khăn. Ngoài việc đo áp lực tĩnh mạch trung ương (CVP) thông qua việc xâm nhập thì trong thời gian gần đây, lĩnh vực y học đã hướng tới việc sử dụng các phương pháp ít gây xâm lấn hơn chính là đo IVC (siêu âm tĩnh mạch chủ dưới). Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp này trong bài viết dưới đây.
Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cấp cứu, việc thực hiện bù dịch đóng vai trò quan trọng để duy trì tính mạng của bệnh nhân trong những tình huống sốc nặng. Do đó, sử dụng đo IVC (siêu âm tĩnh mạch chủ dưới) được coi là một phương pháp chẩn đoán hiệu quả, hướng tới xác định nguyên nhân gây sốc một cách thuận tiện, nhanh chóng, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
Trước khi đi vào tìm hiểu phương pháp đo IVC, chúng ta cùng xem tĩnh mạch chủ dưới là gì? Tĩnh mạch chủ dưới đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tuần hoàn cơ thể, là con đường chính dẫn máu về tâm nhĩ phải để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sinh hoạt. Nằm phía sau lớp phúc mạc và ở bên phải của động mạch chủ, tĩnh mạch chủ dưới có đường kính trung bình khoảng dưới 2,5cm.
Hoạt động của tĩnh mạch chủ dưới biến đổi theo từng chu kỳ hô hấp khác nhau trong cơ thể. Trong điều kiện thở tự nhiên, tĩnh mạch chủ dưới có xu hướng mở rộng khi thở ra và co lại khi thở vào. Trong trường hợp bệnh nhân đang sử dụng hỗ trợ thở máy, tĩnh mạch chủ dưới thường mở rộng khi hít vào và co lại khi thở ra. Trong ngữ cảnh hồi sức dịch, việc đánh giá các đặc điểm của tĩnh mạch chủ dưới trở nên quan trọng để đưa ra đánh giá về tình trạng bù dịch của bệnh nhân.
Trong quá trình quản lý bệnh nhân hồi sức dịch, khi bệnh nhân có sự cải thiện về sức khỏe và phản ứng tích cực đối với truyền dịch, thể tích nhất bóp của cơ tim cũng tăng lên. Tuy nhiên, mức độ phản ứng này có sự biến đổi tùy thuộc vào từng bệnh nhân và có những trường hợp nơi cơ thể không phản ứng đáp với quá trình bù dịch, gây ra các tình trạng sức khỏe nguy hiểm như giảm lượng oxy trong máu, phù phổi cấp và những rủi ro khác.
Sự quá tải thể tích dịch cơ thể trong quá trình bù dịch cũng mang lại nhiều nguy cơ cho bệnh nhân. Vì vậy, để đánh giá tình trạng của bệnh nhân và lựa chọn phác đồ hồi sức dịch phù hợp, quan trọng phải thực hiện các biện pháp dự đoán đáp ứng bù dịch, trong đó siêu âm theo dõi huyết động cơ thể và siêu âm tĩnh mạch chủ dưới là một trong những phương pháp hiệu quả nhất mà không làm ảnh hưởng đến cơ thể của bệnh nhân.
Đo IVC hay còn gọi là siêu âm tĩnh mạch chủ dưới đóng vai trò quan trọng trong quá trình quản lý bệnh nhân hồi sức dịch, giúp dự đoán vấn đề đáp ứng bù dịch. Việc đánh giá đường kính tĩnh mạch chủ dưới thông qua siêu âm được coi là quan trọng và đáng tin cậy nhất để đưa ra phác đồ truyền dịch hiệu quả.
Đường kính tĩnh mạch chủ dưới được đo bằng siêu âm, vị trí cách bờ tâm nhĩ khoảng 2cm - 3cm trong 1 chu kỳ thở của bệnh nhân. Khi đo đường kính ở thì thở ra (IVCe) và thì hít vào (IVCi), giá trị đường kính tối đa của tĩnh mạch chủ dưới có ý nghĩa cao trong việc dự đoán hiệu quả bù dịch. Nó phản ánh tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân riêng biệt, ví dụ như với bệnh nhân là vận động viên thì chỉ số này có thể lớn hơn so với bình thường. Kết quả siêu âm đo IVC cũng thay đổi tùy thuộc vào việc bệnh nhân thở tự nhiên hay sử dụng máy hỗ trợ thở.
Ngoài đường kính, các thông số khác của siêu âm tĩnh mạch chủ dưới cũng quan trọng và hữu ích trong quá trình hồi sức dịch. Chẳng hạn, chỉ số co giãn tĩnh mạch chủ dưới đo thông qua siêu âm khi bệnh nhân nằm ngửa và đo ở vị trí khoảng 2cm - 3cm so với tâm nhĩ phải, cung cấp thông tin về tình trạng bệnh lý tuần hoàn như áp suất dương hoặc tắc nghẽn hạ lưu.
Trong quá trình đánh giá bệnh nhân sốc, đo IVC cần tiến hành để khảo sát các khía cạnh quan trọng bao gồm đường kính, hình dạng, chỉ số co giãn. Điều này giúp đánh giá tình trạng và khả năng đáp ứng của bệnh nhân đối với truyền dịch một cách toàn diện. Đánh giá một trong ba yếu tố trên không đủ chính xác và đáng tin cậy để thực hiện hồi sức dịch một cách hiệu quả nhất. Sau đó, theo dõi và điều chỉnh phác đồ bù dịch là quan trọng để đảm bảo bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.
Khi thực hiện xét nghiệm đo IVC bằng siêu âm, có một số điều cần lưu ý để đảm bảo rằng kết quả đo lường là chính xác và có ý nghĩa trong việc đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Dưới đây là những điều quan trọng cần chú ý:
Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ những thông tin chi tiết về phương pháp đo IVC. Đây là một kỹ thuật quan trọng trong quá trình quản lý bệnh nhân sốc, đặc biệt là đối với những bệnh nhân đang điều trị tại các bộ phận hồi sức tích cực. Việc đánh giá chính xác và đầy đủ các thông số quan trọng trong đo IVC là cực kỳ quan trọng để có thể đưa ra những nhận định chính xác cho quá trình bù dịch đối với những bệnh nhân này.
Dược sĩ Đại họcPhạm Nguyễn Hoàng Kim
Dược sĩ chuyên ngành Dược lâm sàng, với nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực dược phẩm. Là Dược sĩ Long Châu đạt được chứng chỉ bệnh học cấp quốc tế. Hiện đang là giảng viên tại Trung tâm Đào tạo FPT Long Châu.